به گزارش خبرگزاری مهر، بیست و یکمین برنامه تلویزیونی شب شعر، با موضوع «تأثیر شعر حافظ بر شعر و ادبیات معاصر» با حضور محمود اکرامی‌فر، محمدجعفر محمد زاده، پژوهشگر و مدیر رادیو ایران و عبدالمهدی مستکین، پژوهشگر و استاد دانشگاه از آنتن شبکه چهار سیما پخش شد.
محمدزاده در ابتدای این برنامه درباره راز ماندگاری حافظ گفت: دیوان حافظ مجموعه‌ای است که هر چه بیشتر به آن خیره شویم، زوایای تازه‌تری از آن کشف می‌کنیم و هر کس به اندازه درک و فهم خود می‌تواند از شعر حافظ برداشت کند. در واقع شعر حافظ درهای اسرار آمیز ذهن بشر را به روی خودش باز می‌کند. از ویژگی‌های دیوان حافظ ایجاز آن است. در واقع دیوان حافظ محصول اندیشیده‌ها و حتی نیاندیشیده‌های حافظ است. "من"ی که حافظ در شعرش معرفی می‌کند، "من"ی است که مخاطب خودش را لحظه به لحظه در جایگاه آن قرار می‌دهد. نکته بعدی ساحت معنایی شعر حافظ است. ما در شعر حافظ با لغات سختی سر و کار نداریم بلکه با لایه‌های معنایی سر و کار داریم.
در ادامه مستکین گفت: خواجه شیرازی انسان شناس قهاری است. حافظ اوقات آدمی را غنی سازی می‌کند و انسان را به آسمان پیوند می‌دهد. حافظ غفلت‌ستیز است و می‌گوید انسانی که کرامت خود را نشناسد به مقام مگس می‌رسد. حافظ یک‌سره مندرج در لیلای عالم است و روحیه اخلاق در شعر حافظ عمیقاً جلوه می‌کند.
در بخش بعدی این برنامه، محمدزاده گفت: از دلایل ماندگاری حافظ این است که همه می‌توانند درباره او حرف بزنند. نکته بعدی تأویل‌پذیری و تحمیل‌ناپذیری شعر حافظ است. دغدغه‌های حافظ همان دغدغه‌های بشریت در طول تاریخ است و هر کس خودش را در آینه حافظ می‌بیند.
وی در مورد چینش و مهندسی کلمات در شعر حافظ گفت: مهندسی کلمات یعنی استفاده از بهترین کلمه در جای جای شعر به نحوی که اگر آن کلمه را برداریم هیچ کلمه دیگری را نتوان جایگزین کرد. حافظ دقت و ظرافت زیادی در این امر به کار برده است.
محمدزاده همچنین درباره استفاده حافظ از صنعت تضاد گفت: حافظ متوجه این نکته هست که فطرت انسان از روی تضادها بهتر درک می‌شود، بنابراین بنای کلام حافظ بر تضاد است. حافظ از تمام گذشتگان خود استفاده کرد اما مثل هیچ کدام از آنها نیست. ما در شعر شهریار رگه‌هایی از تقلید از حافظ را می‌بینیم که بسیار زیباست اما اول باید اندیشه حافظ را شناخت و بعد از او تقلید کرد.
نظر شما