خبرگزاری مهر - گروه استانها - ساره نوری: روستای برغان با دو واژه قدمت و تاریخ عجین شده است جاذبههای گردشگری فراوان این روستا، در فصلهای مختلف سال، گردشگران زیادی را به اینجا میکشاند، شهرت آلوی برغان و بستنی «گله» علاوه بر زیباییهای طبیعی، مجموعهای خاطره انگیز و البته خوشمزه برای گردشگران فراهم کرده است که دیدن از این روستا را برایشان زیباتر میکند.
محلیها به آلوی برغان «گوجه برغان» هم میگویند و در واقع یک محصول پیوندی است که طعم و مزه خاصی دارد، طبق گفته محلیها آلوی برغان از پیوند آلوی معمولی با آلوی بخارا به دست میآید.
در گذشتههای نه چندان دور فرهنگها و آداب و رسوم مختلفی در بین افراد ساکن در روستا رایج بوده است و با گذشت زمان برخی از این فرهنگها از میان رفته و در لابه لای زمان متروک شده اند و برخی دیگر به قوت گذشته پابرجا هستند.
در ایران شهرها و روستاهای زیادی وجود دارد که هر کدام به خاطر یک یا چند ویژگی دارای شهرت خاصی هستند، روستای برغان نیز از این قائده مستثنی نیست، (دانش سنتی تهیه بستنی گله و دانش سنتی فراوری آلو در برغان) نیز مختص همین روستا است و به علت خاص بودن تهیه این دو محصول، اداره کل میراث فرهنگی استان البرز اقدام به ثبت (دانش سنتی فراوری) این محصولات کرده است. زمان برداشت این محصول از اواسط مرداد ماه شروع میشود و به فاصله ۲ هفته آلویی بر درخت نمیماند.
«باریگاه» نام محلی در برغان است که شیب ملایمی دارد و در بین دو رود سنج و شاهرود واقع شده است و در ارتفاع خاصی از سطح دو رود قرار دارد و با توجه به دمای آفتاب و رطوبت ناشی از این دو رودخانه، زمان خشک شدن آلوها ۲۵ روز به درازا میکشد.
پس از خشک شدن، آلوها آبکشی میشوند و سپس یک روز در روی پشت بام و بر روی پارچهای از کرباس نم کشی میشوند و به بازار برده میشوند.
دانش و فنون بومی و سنتی یا همان «فرآوری» این محصول به ثبت میراث ناملموس رسیده است و با به ثبت رساندن این دانش میتوان امیدوار بود چنین دانشهای سنتی حفظ شود.
انتخاب محل مناسب باریگاه با شیبی ملایم و وزش باد متعادل برای خشک کردن آلوها و محاسبه محل دقیق شیب در ارتفاعی مناسب از سطح دو رود سنج و شاهرود از ویژگیهای بارز این میراث ناملموس است.
یکی دیگر از محصولاتی که به ثبت میراث ناملموس رسیده و از شهرت خاصی بهره میبرد بستنی برغان است، با توجه به اینکه این بستنی از شیر تازه گله گوسفند تهیه میشود، بین اهالی برغان و طالقان به بستنی گله مشهور است.
در روش تهیه بستنی گله، ابتدا شیر تازه دام را به مدت نیم ساعت میجوشانند پس از اینکه به خوبی سرد شد شیر را درون ظرف آهنی گالوانیزه میریزند و با شکر حل و گلاب هم میزنند.
ظرف فلزی را داخل ظرف چوبی میگذارند که با آب خیس شده و باد کرده است. دور ظرف فلزی و داخل ظرف چوبی را پر از یخ میکنند و میچرخانند. سپس نمک را اضافه میکنند و چند بار همین کار را میکنند و با پارو بستنی را هم میزنند تا سفت شود.
انتقال سینه به سینه (این دانش سنتی و بومی همچون)، «مقدار شیر، زمان جوشیدن شیر، مقدار گلاب، ثعلب یا خامه و زمان افزودن آنها به شیر، زمانبندی هم زدن شیر، زمانبندی تخلیه آب از ظرف چوبی، مقدار و زمانبندی افزودن نمک به یخ، تنظیم برودت دمای دور ظرف آهنی، زمانبندی کوبیدن پارو در ظرف» مهمترین ویژگیهای این دانش سنتی است که اداره کل میراث فرهنگی استان البرز را ترغیب کرد تا در ششمین همایش میراث ناملموس ایران این دانش سنتی تهیه بستنی را به ثبت برساند.
در گذشتهای نه چندان دور در برغان پارچه و گلیم با طرحهای بومی بافته می شده است که امروزه فقط در خانههای پدربزرگها و مادربزرگهای برغانی چند تکهای باقی مانده و دانش سنتی نساجی در برغان همچون چلنگری برغان فراموش شده است.
اداره کل میراث فرهنگی البرز با ثبت این دانشهای سنتی تلاش داشته است که این میراث ناملموس را مستند سازد تا با هجوم مدرنیته به سنتها حداقل این مواریث ناملموس مستند نگاری شده باشد.
در گوشه گوشه ایران شیوه سنتی دانش و تولید خوراک وجود دارد که اگر به این دانشهای سنتی بپردازیم در زمینه جذب گردشگر میتواند تأثیرات زیادی داشته باشد.
پس از آن که شیوه سنتی تهیه آلوی برغان و بستنی گله به ثبت رسید گردشگران زیادی به روستای برغان آمدند و این نشانه خوبی برای جذب گردشگر و همچنین توسعه پایدار در این روستا است.
در ادامه باید به طبیعت برغان اشاره کنیم این روستا در این روزها با طبیعت بهاری، رود خروشان و باغهای پرشکوفه و زیبا میزبان گردشگران نوروزی است برغان در ۱۰ کیلومتری شهر کرج در درهای زیبا واقع شده است و یکی از محلهای دسترسی به این روستا نیز از کیلومتر ۲۰ اتوبان کرج - قزوین و سپس خروجی کردان یا کرج - باغستان - خروجی برغان است. منطقه برغان از مناطق شهرستان ساوجبلاغ به شمار میآید و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است.
رودخانههای شاهرود و سنج که از کوههای البرز مرکزی سرچشمه میگیرند، از کنار این منطقه عبور میکنند و این امر بر زیباییهای این منطقه میافزایند. دو رودخانه شاهرود و سنج به موازات تأثیر فراوانی که در زیباتر شدن منطقه دارند، نقش مهمی در تلطیف آب و هوا و سرسبزی این منطقه ایفا میکنند.
بازار و خانههای قدیمی این منطقه نیز زیباییهای آن را افزایش داده و طبیعت زیبای آن، گردشگران فراوانی را به سوی خود فرامی خواند درختان کهنسال روستا چشم اندازی کم نظیر به منطقه میدهد و این درختان که عمر بسیاری از آنها قابل توجه است، زیباییهای منطقه را افزایش میدهد.
برغان در دامنههای جنوبی کوهستان البرز استقرار دارد و خانههای روستاییان نیز از شرایط طبیعی، نوع فعالیت و معیشت خانوار روستایی تأثیر پذیرفته و شکل گرفته است. منطقه پایکوهی برغان، چشم اندازها و مناظر دلپذیری دارد و گستره باغات، مزارع سرسبز، حواشی رودخانههای شاهرود و سنج و چشم انداز کوههای اطراف، جلوههای متنوعی از زیباییها را به ویژه در بهار و تابستان به نمایش میگذارند.
مشاغل اکثر مردم روستای برغان زراعت، باغداری و دامداری است ضمن اینکه برخی از ساکنان این منطقه نیز به فعالیت در صنایع دستی و امور خدمات اشتغال دارند. محصولات عمده زراعی روستای برغان نیز شامل مواردی از قبیل غلات، صیفی جات، محصولات باغی مانند گردو، توت، آلبالو، گوجه درختی و گیلاس است.
البته این منطقه در خصوص محصولات دامی نیز سابقه درخشانی دارد و این محصولات، شامل فرآوردههای لبنی و عسل است ضمن اینکه گوجه برغان شهرت فراوانی دارد. برغان به موازات بهره مندی از طبیعتی زیبا، جاذبههای گردشگری تاریخی مختلفی را نیز در خود جای داده که این جاذبهها نیز طرفداران و گردشگران خاص خود را دارد.
برغان از مناطق بسیار زیبای استان البرز محسوب میشود و به دلیل نزدیکی به اتوبان کرج - قزوین میتواند شاهد افزایش تعداد گردشگران در خود باشد دلیل این امر نیز این است که بسیاری از مسافران و گردشگران در کشور برای رسیدن به استانهای مورد نظر خود، از اتوبان کرج - قزوین میگذرند و برغان میتواند محلی خوبی برای تمدد اعصاب و تفریح و گشت و گذار آنها باشد.
فاصله برغان از اتوبان یادشده، زیاد نیست و در صورت معرفی این منطقه به همه گردشگران و تأمین امکانات رفاهی کافی در برغان، تعداد بیشتری از گردشگران داخلی و خارجی از این منطقه بازدید میکنند.
البته این منطقه، راههای دسترسی دیگری نیز دارد که مسافران و گردشگران باید قبل از سفر، تحقیقات کافی انجام دهند تا بهترین راه را انتخاب کنند.
نظر شما