هنوز صاحب ادبیاتی مستقل نیستیم / احمد محمود "همسایه ها" را براساس طرحی از بولگاکف نوشت

عبدالعلی دستغیب در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بسیاری از رمان های امروز را که می خوانم می بینم این آثار همان رمانهای خارجی هستند که با ایرانی کردن اسم ها و تغییر اندکی به رمان ایرانی تبدیل شده اند.عده ای فکر و اندیشه را از جای دیگر برمی دارند و به نام خود ارائه می دهند.

این منتقد و نویسنده خاطرنشان کرد: حتی در زمینه تحقیق هم به جای مطالعه آثار بزرگان و جستجو در فضاها ادبی و شرایط اجتماعی، فکر یا ایده ای غربی را قرض می گیرند و با کمی تغییر ارائه می کنند. مثلا نقد آثار یک شاعر فرانسوی را بر می دارند و با یک شاعر ایرانی تطبیق می دهند.

وی یادآور شد: مدت هاست به خصوص در آثار تحقیقی به اثری بر نخورده ام که خود محقق ایرانی به آن رسیده باشد. اساسا نظریاتی را که بعد از جنگ دوم جهانی مرسوم شده است را برمی دارند و مصرف می کنند. این اتفاق بسیار خطرناکی است. حتی نویسنده ای مثل احمد محمود هم همسایه ها را بر اساس طرح داستانی از بولگاکف نوشته است. این کار درستی نیست که ما کاری را ار یک محیط فرهنگی دیگر برداریم و آن را به اجبار به فرهنگ خودمان تزریق کنیم . 

وی گفت: باید همه چیز خواند ولی به نگاه شخصی خود رسید. مونتاژ کردن، کار بسیار راحتی است. جامعه ما به محققی نیاز دارد که سالها وقت خود را صرف اثر خود کند. مثل کار دکتر خالقی مطلق که در مورد فردوسی و شاهنامه انجام داده است. این محقق 20 تا 30 سال است که شاهنامه می خواند و تاریخ آن دوره راهم به خوبی می شناسد. 

این منتقد ادبی افزود: زشتی این کار در جامعه ما از بین رفته است. سرقت می کنیم و به نام خود چاپ می کنیم و چون اثر عاریه ای است خیلی زود وزن خود را از دست می دهد و فراموش می شود.

وی تصریح کرد: کسانی که می نویسند دو گروه عمده اند؛ گروهی کسانی هستند که همان حرف های قدیمی را می زنند و گروه دیگر تحقیقات مدرن و پست مدرن انجام می دهند که از متفکران اروپایی سرقت شده است.

دستغیب تاکید کرد: این آفت بزرگی برای ادبیات ماست. باید باور کنیم که ادبیات مان هنوز مستقل نشده و اغلب کارهای ما سطحی است . ما هنوز در مرحله تجربه هستیم.