در هر حال باید بپذیریم آرزو نه تنها بر جوانان که بر هیچکس عیب نیست و حال و احوال "یا مقلب القلوب" می‌طلبد که آرزویی در پی رسیدن به "احسن الحال" داشته باشیم. امسال شبکه‌های مختلف رادیویی سعی داشتند با تهیه برنامه‌های جذاب گوش شنوندگان را از آن خود کنند. در ارزیابی کلی هم متوجه می‌شویم برنامه‌های جذاب رادیو زیاد بودند.
در جهان پرشتاب و در حال توسعه امروز که امکان بسط امواج تلویزیونی و ماهواره‌ای در همه جا نیست، رادیو هنوز بی‌رقیب است و می‌تواند نقش‌های وسیعی در حوزه آموزش، اطلاع‌رسانی، تفریح، ارتقا سطح سلامت جسمانی و آرامش و نشاط افراد جامعه ایفا کند و از طریق جلب مشارکت اندیشه مخاطابن تاثیرگذار باشد.
داده‌های اطلاعاتی رادیو به نظر لازارسفلد، پژوهشگر بزرگ رسانه‌ای، طبیعی و بی‌شائبه هستند. در مقابل داده‌های غیرطبیعی یا آلوده به انواع صور رسانه‌های دیگر موثرند. بنابراین می‌توان ادعا کرد بقای رادیو در سپهر رسانه‌ای با توجه به ویژگی‌های منحصر بفرد آن تقریباً تضمین شده و از این بابت چندان جای نگرانی نیست، ولی آنچه می‌تواند علاوه بر بقا، رادیو را منزلت بخشد و بر صدر بنشاند، کشف افق‌های جدید و چشم‌اندازهای نوین برای رادیو است.
رادیو باید بتواند خود را با ویژگی‌های دنیا مدرن و پویایی امروز منطبق سازد و همگام با تحولات اجتماعی و نیازها و خواسته‌های مخاطبانش گام بردارد. رادیو برای توفیق نیازمند تحول است هم در ساختار و هم در قالب برنامه‌سازی. رادیو باید بتواند را با مخاطبان امروزی و نه مخاطبان 50 سال پیش انطباق دهد.
برنامه "صدای جمهور" یکی از برنامه‌های پرشنونده روزهای شنبه تا چهارشنبه رادیو ایران است که از اواسط دی ماه روی آنتن این شبکه رادیویی رفته و شنوندگان بسیاری با این برنامه در تماس هستند. اجرای این برنامه به صورت یک هفته در میان بر عهده گروه ایران و خانواده (به سردبیری زهرا یساقی و تهیه‌کنندگی محمدرضا فوادیان) و گروه ایران و جامعه (به سردبیری جلال حیدری‌نژاد و تهیه‌کنندگی میلانی) است. ما نیز بعد از ظهر یکی از روزهای پایانی سال مهمان برنامه "صدای جمهور" می‌شویم که اجرای آن بر عهده گروه ایران و خانواده است. روزی که این برنامه با موضوع هفتگی بیست ها و موضوع روزانه فقر به مردم بیست بذل و بخشش می‌کند.
بعد از کلی سئوال و جواب در حراست صدا و سیما و مشکلات آفیش واکمن و دوربین، بالاخره چند دقیقه‌ای قبل از ساعت 17 (شروع برنامه) وارد ساختمان پخش شبکه‌های رادیویی می شویم. شاید خیلی‌ها فکر می‌کنند پشت صحنه یک برنامه رادیویی شور و نشاط برنامه‌های تلویزیون و سینما را ندارد، اما رادیو هم مانند رسانه های دیگر جذابیت‌های خود را دارد و شاید بتوان گفت عوامل پشت صحنه یک برنامه زنده رادیویی، انرژی بیشتری برای تولید آن در مقایسه با برنامه سازان تلویزیونی صرف می‌کنند، چرا که در تلویزیون تصویر هم به کمک به صدا می‌آید، اما در رادیو تنها صداست.
پیش از شروع برنامه زهرا یساقی، یکی از نویسندگان و سردبیران "صدای جمهور"، به سرعت مشغول رسیدگی به کارهاست. او به حدی استرس دارد که این استرس را ناخودآگاه به اطرافیان خود منتقل می‌کند. نوارهای برنامه و صحبت های تلفنی شنونده ها را روی دستگاه آنالوگ می گذارد. محمدرضا فوادیان، تهیه کننده برنامه، مشغول چک کردن ترانه‌هایی است که در برنامه قرار است. سه دقیقه به شروع برنامه مانده که علی منافی و ایمان ساکی مجریان برنامه به استودیو پخش می‌روند.
با شروع ضبط برنامه چراغ های قرمز بالای در استودیو فرمان و بالای محفظه شیشه ای اتاق فرمان که تنها راه ارتباطی این اتاق با داخل استودیو پخش در هنگام ضبط برنامه است، روشن می شود و این یعنی کسی حق ورود به استودیو ضبط را ندارد. مجریان پس از سلام و احوالپرسی با شنوندگان و گفتن جملات "گشوده است درهای آسمان به روی زمینی‌ها / زمینی‌های سر به زیر می‌تونن / یک دل سیر / رد پای نقره‌ای روی زمین ببینن / و زمینی‌ها سر به هوا / می تونن یک دل سیر/ بال نقره‌ای روی پیشونی آسمان پیدا کنن / خدای عزیز تو رو به خاطر همه فرصت‌های دیدن / و دیدنی شکر می کنم / و دوستت دارم بیشتر از همیشه و هر وقت" موضوع این هفته برنامه یعنی "20ها" را یادآوری می کند.
علی منافی در ادامه خطاب به شنوندگان می‌گوید: "ما می‌خواهیم بدونیم شما تو سال 85 به کی بیست می دین و چرا بیست می‌دین؟ اعضا محترم خانواده، دوستان، آشنایان و مسئولان مملکتی می‌تونن جزو انتخاب‌های شما باشن. بیست کیست و چرا بیسته؟ ما داریم بیست بذل و بخشش می‌کنیم." شنوندگان علاوه بر ارتباط تلفنی از طریق sms هم با برنامه ارتباط برقرار می کنند. پس از چند پیام تلفنی منافی چند sms را می خواند.
در ادامه برنامه چند ارتباط تلفنی با مسئولان از جمله رئیس کمیسیون اقتصادی درباره بودجه سال 86 با گزارش، نمایش با موضوع فقر که موضوع روزانه برنامه است پخش می‌شود. البته عوامل برنامه هر چه تلاش می‌کنند نکات مفیدی از این مصاحبه برای مردم دربیاید، موفق نمی‌شوند. البته در فاصله‌های کوتاهی که میان آیتم‌ها پیش می‌آید سردبیر برنامه تکه کلام‌هایی را به منافی می‌گوید تا او به شنوندگان انتقال دهد و برنامه جذابتر شود.
در این برنامه آیتم‌های متنوعی چون یادداشت سردبیر، مسئول نق و گره‌گشایی، فالگیر، شایعه پرداز، هیئت منصفه شامل گزارش، کارشناس، مسئولین، لیلی و مجنون یا نمایش و ... پخش می‌شود. ویدا شهشهانی گوینده بخش نمایش قبل از اینکه وارد استودیو پخش می‌شود در اتاق فرمان مرتب مشغول تمرین دیالوگ‌های خود است. او با سرعت تقریباً معادل سرعت نور دیالوگ‌های خود را تمرین می‌کند، اما من چیزی از دیالوگ‌های او سر درنمی‌آورم. بعد از چند دقیقه وارد استودیو می‌شود، اما دیالوگ‌های او وقتی همراه ریتم تند و صدای جیغ ناهنجار می‌شود تنها روی اعصاب آدم می‌رود، حتی تهیه‌کننده این نکته را به سردبیر اشاره می‌کند تا این نکته را به او گوشزد کند.
محمدرضا فوادیان درباره برنامه "صدای جمهور" و پذیرش تهیه‌کنندگی آن می‌گوید: "این برنامه ویژگی‌های یک برنامه عصرگاهی را دارد. اگر چه چاشنی طنز هم به آن اضافه شده، اما برنامه جدی است. در مجموع عواملی که قرار است با آنها کار کنم برایم خیلی اهمیت دارد. عوامل این برنامه هم حرفه‌ای هستند و در کنار اینکه موضوع این برنامه برایم جذاب بود، عوامل هم من را برای پذیرش تهیه‌کنندگی برنامه "صدای جمهور" ترغیب کرد و با توجه به اینکه زمان کمی از روی آنتن رفتن این برنامه می‌گذرد، اما برنامه موفقی بوده و شنوندگان تماس‌های زیادی با ما برقرار می‌کنند."
وی در ادامه اشاره می‌کند: "شنوندگان از طریق تلفن و sms با ما درارتباط هستند و سعی شده که موضوعات با دقت و ظرافت انتخاب شود تا شنوندگان کاملاً با موضوعات همذات‌پنداری کنند و برایشان جذاب باشد." فوادیان از ویژگی‌های برنامه زنده می‌گوید: "شرایط برنامه زنده با برنامه تولیدی فرق می‌کند. برنامه‌های زنده استرس خاص خودشان را دارند، اما به مرور حل می شود. به نظرم استرس در عین اینکه آدم را اذیت می کند با کار ما آمیخته شده، حتی با بالا رفتن استرس، جذابیت هم بیشتر می‌شود. کار رادیو، کار تیمی است. هر چه تیم حرفه‌ای تر باشند، استرس هم کمتر می‌شود."
تهیه‌کننده برنامه "صدای جمهور" درباره انتخاب ترانه و سرودهای برنامه می‌افزاید: "با توجه به اینکه این برنامه عصرگاهی است و در این ساعت پرترافیک شنوندگان رادیو زیاد هستند، سعی می‌کنم ترانه در کنار اینکه با موضوع برنامه همخوانی داشته باشد، فضای مفرحی هم برای شنوندگان فراهم کند." وی در پایان صحبت‌های خود اشاره می‌کند: "فکر می‌کنم "صدای جمهور" با کمک مدیر شبکه و مدیر گروه خانواده 15 سال رادیو ایران را جلو انداخته است."
زهرا یساقی، سردبیر برنامه می‌گوید: "مردم دوست دارند مطالبات شان مطرح شود و پاسخ مناسبی هم بگیرند، طرح مطالبات آسان است، ولی گرفتن پاسخ سخت. مشکلات پیچده تر از این حرف هاست. اگر بخواهیم فقط درگیر مشکلات شویم، فکر می کنم دچار پیچیدگی خاصی می شویم و فقط مردم را با ناراحتی هایشان و تلخی‌های زندگی تنها می گذاریم."
وی در ادامه می‌افزاید: "ما به مطالبات مردم خیلی توجه و بدون سانسور مشکلات را بیان می‌کنیم. رویکرد ما در برنامه "صدای جمهور" این است که یاد بگیریم مشکلات را ببینیم و این طور نباشد که تقصیرها را به گردن هم بیندازیم. ما باید یاد بگیریم بدون انکار سهم خود به مسائل بپردازیم. در ضمن مردم هم با حقوق و وظایف‌شان آشنا کنیم و برای اینکه تلخ زدایی کنیم و سیاه‌نمایی نکرده باشیم، چاشنی طنز را برای برنامه انتخاب کردیم. ما درباره مشکلات حرف می زنیم و معتقدیم مشکلات حل می‌شود. البته نه با مردم تنها و نه با مسئولان تنها، بلکه همه باید در کنار هم قرار بگیرند."
وی با اشاره به آیتم "هیئت منصفه" در برنامه "صدای جمهور" اشاره می‌کند: "اگر هیئت منصفه را در صدای جمهور قرار دادیم، به خاطر این بود که بخواهیم به صورت غیرمستقیم مردم را فعال کنیم. می‌خواهیم به آنها یاد بدهیم که به جای نق زدن انتقاد کنیم. تا زمانی که ما نق بزنیم و انرژی خود را صرف این کار کنیم، نمی توانیم درست مسائل را بشناسیم. ما قصد فرهنگ‌سازی در برنامه را داریم. خوشبختانه بازتاب شنوندگان هم خیلی بوده و من در فاصله‌های که برای برنامه پیش می‌آید سعی می کنم نکات لازم را که آنی به ذهنم می‌رسد به مجریان برنامه بگویم تا به مخاطبان انتقال دهند."
عوامل برنامه "صدای جمهور" عبارتند از علی‌اصغر حاج‌مهدی و حسین عارفی ارتباطات و ادیت، نرگس زینی وند ارتباط رایانه، راضیه حسینعلی هماهنگی، راهله قنبری تدوین رایانه، سیدمرتضی سیدمحمدی، مریم واحد و زهرا یساقی نویسندگان، زینب زارع گزارشگر، شیما کرمی، ویدا شهشهانی، مریم واحد و حسین توسلی بازیگران.
ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ
گزارش از فاطمه عودباشی
نظر شما