خبرگزاری مهر – گروه استانها: استان همدان یک هزار و ۹۵۰ هکتار وسعت دارد که ۴۶ درصد آن منابع طبیعی، ۳۳ درصد اراضی زراعی، ۳.۷ درصد باغ‌ها و حدود ۱۳.۱ درصد آن نیز آیش است و در همین راستا با ۱۱۷ هزار بهره بردار کشاورزی ۲۶ درصد اشتغال استان و ۲۹ درصد ارزش افزوده را یدک می‌کشد و سالانه حدود ۴.۵۵ میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌کند که این میزان ۹ درصد تولیدات کشور را شامل می‌شود.
میزان تولیدات زراعی استان همدان سالانه سه میلیون و ۶۸۴ هزار تن، میزان تولید محصولات دامی ۶۶۶ هزار تن و میزان تولیدات باغی این استان ۶۵۰ هزار تن و سیب زمینی، گندم، جو، سیر، بادام، گردو و انگور از مهمترین محصولات کشاورزی هستند که در استان همدان تولید می‌شوند.
سرمازدگی محصولات کشاورزی و خسارت‌های سنگین
اما هر ساله کاهش یکباره دما و در پی آن سرمازدگی محصولات کشاورزی خسارت‌های سنگینی را به بخش کشاورزی استان همدان وارد می‌کند که امسال نیز کشاورزی همدان از این موضوع در امان نبوده و گذشته از فروردین ماه که سیل خساراتی را در بخش کشاورزی برجای گذاشت طی روزهای ابتدایی اردیبهشت ماه نیز شاهد افت محسوس دما در استان همدان هستیم.
نگاهی به خسارت‌های برجای مانده از سرمازدگی محصولات کشاورزی طی دهه‌های گذشته بیانگر آن است که سرمازدگی به لحاظ تغییرات اقلیمی به پدیده‌ای دائمی و همیشگی در کشاورزی تبدیل شده که همین موضوع بهره گیری از شیوه‌های سنتی و فناوری‌های روز برای مقابله با آن را مورد تاکید قرار می‌دهد.
سرمازدگی محصولات کشاورزی در استان همدان نیز مانند سایر استان‌های کشور به خصوص استان‌های غربی طی سال‌های گذشته به یک معضل برای مسئولان و کشاورزان منطقه تبدیل شده و خسارت‌های فراوانی را به بار آورده است به طوری که در سال ۹۷ یکی از بدترین سال‌ها را برای کشاورزان همدان رقم زد چراکه با برجا ماندن خساراتی میلیاردی هنوز هم برخی کشاورزان درگیر این موضوع جبران نشده هستند.
۷ هزار و ۷۳۰ میلیارد ریال خسارت برجای ماند
رئیس اداره بحران و مخاطرات سازمان جهاد کشاورزی همدان در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه افت دما باغ‌ها و کشاورزی همدان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: سال گذشته میزان خسارت ناشی از سرمازدگی در بخش کشاورزی استان همدان ۷ هزار و ۷۳۰ میلیارد ریال بوده است.
احد ظفری بیشترین خسارت وارد شده را مربوط به باغ‌های شهرستان‌های همدان، کبودرآهنگ و رزن اعلام کرد و گفت: برودت و کاهش دما به ۲۶ هزار و۵۳۲ هکتار از باغ‌ها و ۳۳۵ هزار و ۸۳۰ هکتار از زمین‌های زراعی استان همدان خسارت زد.
وی با بیان اینکه بیشترین خسارت در بخش باغی مربوط به باغ‌های گردو، سیب، آلو، هلو و انگور بوده است، اضافه کرد: در بخش زراعی نیز بیشترین خسارت‌ها به مزارع گندم دیم و آبی، کلزا، چغندر قند، سیب زمینی، جو و یونجه وارد شد.
رئیس اداره بحران و مخاطرات سازمان جهاد کشاورزی استان همدان میزان خسارت ناشی از سرمازدگی در سال ۹۷ را در مقایسه با خسارت‌های سال ۹۶ که در کل ۹۳۰ میلیارد ریال بوده بسیار زیاد دانست و گفت: سرمازدگی خسارات جبران ناپذیری برجای می‌گذارد.
سیل فروردین ماه امسال ۸۰۷ میلیارد تومان به کشاورزی استان همدان خسارت زد
وی بااشاره به اینکه سیل، آب گرفتگی، رعد و برق، طوفان و رانش زمین نیز سایر عواملی است که سبب وارد آوردن خسارت به بخش کشاورزی می‌شود، گفت: سیل فروردین ماه امسال ۸۰۷ میلیارد تومان به کشاورزی استان همدان خسارت زد.
ظفری با اشاره به اینکه سیلاب‌های اخیر در استان همدان تا امروز بیش از ۸۰۷ میلیارد تومان خسارت ریالی به بخش‌های مختلف کشاورزی، دامی، زراعی و باغی استان همدان وارد کرده است، گفت: اینگونه خسارت ناشی از بارش‌ها و سیلاب در استان همدان و حتی در کشور نمونه‌ای ندارد.
وی اظهار کرد: بر اثر بارش نزولات آسمانی که متأسفانه به سیلاب تبدیل شد، در سطح استان همدان بیش از صدها واحد جایگاه نگهداری دام و علوفه از ۳۰ تا ۱۰۰ درصد تخریب شده که فقط تعداد اندکی از آنها بیمه بودند.
استقبال اندک کشاورزان از بیمه
رئیس اداره بحران و مخاطرات سازمان جهاد کشاورزی همدان با بیان اینکه استقبال کشاورزان از بیمه بسیار پایین است، افزود: بسیاری از کشاورزان و باغداران و بهره برداران بخش کشاورزی استان همدان برای بیمه اقدام نکرده‌اند.
ظفری اشاره به اینکه متولیان این امور در بخش تبلیغاتی برای آشنایی بهره‌برداران و دامداران از مزایای بیمه خوب عمل نکرده‌اند، گفت: باید به‌دنبال کشف علت استقبال نشدن از بیمه محصولات کشاورزی رفت و هر چه زودتر علل و عوامل عدم استقبال کشاورزان و دامداران از بیمه را بررسی و برای رفع آن چاره اندیشی کرد.
وی افزود: دستگاه‌های بیمه گر و متولی بیمه باید نهایت تلاش را در راستای بیمه کردن اراضی کشاورزی، دامی و زراعی و باغی به‌کارگیرند و شرایط را به‌گونه‌ای تسهیل کنند تا کشاورز و بهره‌بردار با اطمینان خاطر بیشتر نسبت به بیمه کردن محصولات کشاورزی و دامی خود اقدام کنند.
کاهش دمای هوای استان در روزهای آینده و احتمال سرمازدگی محصولات کشاورزی
اما با توجه به اعلام اداره کل هواشناسی همدان مبنی بر کاهش دمای هوای استان در روزهای آینده و احتمال سرمازدگی محصولات کشاورزی اقداماتی در استان انجام شده تا از تکرار حادثه سال گذشته در جلوگیری شود و سرمازدگی محصولات باغی و زراعی کاهش یابد.
طبق اعلام هواشناسی استان همدان روزهای آینده شاهد کاهش محسوس دما به خصوص در ایام شب هستیم و در اکثر نقاط استان همدان با کاهش دما روبرو خواهیم شد به طوری که در نقاط کوهستانی به منفی ۳ تا ۴ درجه سانتیگراد خواهد رسید.
بر اساس الگوهای جوی و خروجی مدل‌های عددی یک سامانه جوی که از روز دوشنبه وارد غرب کشور شده به تدریج روز چهارشنبه از شرق کشور خارج خواهد شد و انتظار می‌رود طی امروز سه شنبه در غالب استان‌های کشور در دامنه‌های زاگرس از جنوب غرب تا شمال غرب، مرکز و استان‌های واقع در دامنه‌های البرز تا شمال شرق کشور موجب بارش باران شود.
بر اساس خروجی مدل‌های عددی بیشینه بارش‌ها طی روز سه شنبه در دامنه‌های شمالی و جنوبی البرز و سواحل دریای خزر رخ می‌دهد و در پی گذر این سامانه افت نسبی دما در روز سه شنبه در نیمه غربی کشور و صبح چهارشنبه در دامنه‌های البرز و شمال شرق کشور پیش بینی می‌شود.
بر این اساس صبح سه شنبه در استان همدان کمینه دما به محدوده کمتر از ۵ درجه سلسیوس خواهد رسید و در روستاها و شهرهای کوهپایه ای با احتمال متوسط تا زیاد افت دما به صفر درجه سلسیوس و یا کمتر وجود دارد و انتظار می‌رود هوای نسبی سرد در صبح پنجشنبه نیز با تغییرات اندک تداوم یابد.
بر همین اساس احتمال سرما زدگی برای برخی محصولات زراعی و باغی در مناطق کوهپایه ای ذکر شده وجود دارد که رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر به کشاورزان توصیه‌هایی داشته است.
تأمین سوخت و کنترل دما و رطوبت
منصور رضوانی جلال با تاکید بر تأمین سوخت و کنترل دما و رطوبت و بستن دریچه‌ها در گلخانه‌ها، مرغداری‌ها و دامداری‌ها از کشاورزان خواست در باغات، مزارع و مناطق کوهپایه ای محافظت از تأسیسات و مراقبت از سیستم‌های آبیاری تحت فشار را با توجه به پایین بودن دمای سطح زمین مدنظر داشته باشند.
وی با تاکید بر آماده سازی وسایل مواجهه با سرمازدگی بهاره در باغات و اطراف مزارع نظیر بخاری باغی، سوزاندن کاه و کلش خواستار ایجاد پوشش پلاستیکی بر روی نهال‌های جوان و درختان آسیب پذیر شد و گفت: کشاورزان از هرس درختان خودداری کنند.
وی بر برداشت محصولات آماده برداشت نظیر سبزیجات و صیفی جات و انتقال به مکان‌های امن و انبارهای استاندارد تاکید کرد و اظهار داشت: استفاده از ریز مغذی‌های توصیه شده توسط کارشناسان جهاد کشاورزی، خودداری از انجام عملیات شخم و پا کنی باغات، آبیاری به موقع مزارع و باغات قبل از ورود موج سرما به منظور تعدیل دمای محیط و محافظت از کندوهای زنبور عسل در مقابل کاهش دما ضروری است.
رضوانی جلال بابیان اینکه مهمترین موضوع و مساله هنگام پیش بینی و وقوع سرمازدگی، اطلاع رسانی شفاف، سریع و به موقع است، گفت: متأسفانه پارسال همدان از حوزه سرمازدگی دچار خسارت‌های فراوانی شد و بسیاری از درختان و محصولات کشاورزی نیز از این ناحیه آسیب‌های زیادی دیدند.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه برودت هوا و کاهش محسوس دما اجتناب ناپذیر است اما کشاورزان می‌توانند با بیمه محصولات کشاورزی خود تا حدی برای جبران خسارت‌ها اقدام کنند کمااینکه نباید از انجام اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از سرمازدگی غافل شد.
نظر شما