به گزارش خبرنگار مهر، نخستین همایش بین المللی صلح و حل منازعه، نهم و دهم اردیبهشت ماه در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد. در این همایش که با همکاری کمیته ملی یونسکو ایران برگزار شد، شریف لکزایی، دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز با مقاله «راهکارهای تحقق صلح و حل منازعه در آرای امام موسی صدر» حضور داشت و در نشست ششم این همایش سخن گفت.
لکزایی با اشاره به اینکه امام موسی صدر مشکل بزرگ قرن بیستم را صلح می‌داند و ما می‌توانیم ادامه دهیم و بگوییم مشکل قرن بیست و یکم هم صلح است، عنوان کرد: «این پرسش در مورد امام صدر مطرح می‌شود که آیا آموزه‌های اسلامی و اسلام، می‌تواند به حل این مشکل کمک کند یا خیر؟ امام صدر پیش از آن که پاسخی به این پرسش دهد، دو نکته را مطرح می‌کند که به نظرم اهمیت زیادی دارد. ایشان صلح را معادل سلام ذکر می‌کند و معتقد است که اگر از این منظر نگاه کنیم، صلح همان سلام و سلم است که همه باید در آن حضور داشته باشند و به نحوی از آن بهره‌مند و برخوردار باشند. امام موسی صدر این تصریح را هم دارد که خداوند سلام است، سلام از وی نشئت گرفته و به سوی او باز می‌گردد.»
وی افزود: «نکته دوم در نگاه امام موسی صدر این است که اسلام هم پیروان خود را به طور عمومی به صلح، امر می‌کند. با این دو نکته و فرضی که ایشان مطرح می‌کند، بنابراین اسلام می‌تواند مشکل صلح را حل کند و برای حل آن پاسخ دارد.»
لکزایی درباره چگونگی حل شدن مشکل صلح گفت: «باز می‌توانیم از امام موسی صدر بپرسیم که اسلام، چگونه می‌تواند این کار را انجام دهد. ایشان پاسخ هوشمندانه‌ای می‌دهد، این که بدون کوشش فرهنگی مناسب و هماهنگ و بدون اتخاذ یک روش واحد و عمومی، صلح و سلام برقرار نمی‌شود. نگاه ایشان به صلح، نگاه فرهنگی است نه سیاسی، از منظر و پایگاه فرهنگی ورود می‌کند و می‌خواهد این مشکل را حل کند. این هم جمله خودشان است: «با اصرار بر ایجاد یک نظام خاص اجتماعی و تولیدی و با تکیه بر نژادی معین، دستیابی به صلح جهانی امکان پذیر نخواهد شد.» این سخن، هم ناظر به منازعاتی است که در منطقه وجود دارد و هم ناظر به منازعاتی است که با اسرائیل وجود دارد که خودش را به عنوان یک نژاد مطرح کرده و صلح را به پرسش گرفته و از بین برده است. این که یک نظام اجتماعی نژادی نمی‌تواند صلح را برقرار کند، به این معناست که نمی‌توانیم در یک جامعه از نظام فرقه گرایانه دفاع کنیم. ایشان فرقه‌ها و تکثر را قبول دارد و بودنشان را به طور مثال در جامعه‌ای مثل لبنان ضروری می‌داند، اما می‌گوید نظام یا ساختار فرقه گرایانه باید محو شود و از بین برود.»
وی در ادامه عنوان کرد: «دوستی چه نقشی خواهد داشت؟ امام موسی صدر صلح و دوستی را در کنار هم به‌کار می‌برد و معتقد است ربط و نسبت وثیقی بین اینها حاکم است و دوستی می‌تواند تحقق بخش صلح در جامعه باشد. ایشان باز هم در اینجا جمله‌ای را از حضرت مسیح (ع) یادآوری می‌کند که فرمودند: «هرگز محبت خدا با دوست نداشتن انسان جمع نمی‌شود.» اگر انسان‌ها همدیگر را دوست داشته باشند طوری که از فضای عاطفه عبور کند و به دوستی مدنی برسد، می‌تواند به صلح کمک کند.»
لکزایی در پایان سخنانش درباره نقش ادیان در تحقق صلح گفت: «نقش ادیان در اینجا چیست؟ امام موسی صدر معتقد است ادیان در خدمت انسان هستند. بنابراین باید بتوانند آلام و رنج‌های انسان را کاهش دهند. اگر دین نتواند به منازعات اجتماعی بپردازد، اگر نتواند منازعات اجتماعی را حل کند و آنها را تصحیح و برطرف کند، کارکرد اصلی خودش را ندارد. من به این توجه می‌دهد که نگاه ایشان به دین، اول نگاه اجتماعی و نگاه فرهنگی است. رویکردی هم که دارند، رویکرد کاملاً فرهنگی و اجتماعی است که البته تبعات سیاسی خواهد داشت. نباید از این مطلب هم غفلت کنیم. این اتفاق در ادیان رقم می‌خورد و باید به این سمت و سو بروند.»
نظر شما