به گزارش خبرنگار مهر، سالن سازی در وهله نخست یعنی تعیین یک زمین مناسب به عنوان محلی که بتواند مخاطبان را به سمت خود جذب کند و با ایجاد شرایط مناسب دسترسی محلی و رفاه علاقمندان، خانواده ها را به تماشای فیلم در سینماها ترغیب کند. نکته بسیار مهم دیگری که در ساخت سالن سینماها اهمیت زیادی دارد، تامین هزینه تاسیس است. یعنی پس از تعیین زمین مناسب که در حال حاضر از قیمت بسیار بالایی در تهران برخوردار است، باید برای احداث یک مجتمع فرهنگی - تجاری برنامه ریزی شود که هزینه بسیار بالایی دارد.
در شرایط کنونی و با توجه به بررسی هایی که از سوی کارشناسان انجام شده است، ساخت مجتمع هایی که هم محلی برای خرید و تفریح مردم داشته باشد و هم چند سالن سینما را در خود جای دهد تا افرادی که به این مراکز مراجعه می کنند، بتوانند مجموعه ای از نیازهای خود را تامین کنند و در عین حال دسترسی محلی آنها را به استفاده از این مراکز فراهم نماید، مناسب ترین راه افزایش سینماروها و در نتیجه گردش اقتصادی در سینما محسوب می شود. با همه این توضیح ها، تحرک چندانی از سوی بخش خصوصی و دولتی برای احداث چنین مجتمع هایی دیده نمی شود. با توجه به اینکه در سال حدود 100 فیلم سینمایی تولید می شود و تنها حدود 35 تا 40 فیلم مجال اکران را به دست می آورند، باید شرایطی را برای اکران بیشتر و بهتر فیلم ها جستجو کرد. تبدیل سینماهای بزرگ به 3 سالن با ظرفیت محدود، یکی از این راه حل هاست.
علیرضا رئیسیان، تهیه کننده سینمای کشور بر این باور است: "در هیچ جای دنیا تمام فیلم هایی که ساخته می شوند بر پرده سینماها قرار نمی گیرد، اما متاسفانه در ایران قواعدی گذاشته می شود که در هیچ جا مرسوم نیست. برخی فیلم هایی که تولید می شوند اصولاً مناسب نمایش در سالن های سینما نیست. برخی فیلم ها صرف ارایه تجربه، بعضی به منظور فعالیت در عرصه سینمای پیشرو، تعدادی آثار به اصطلاح هنری و خصوصی تر هستند. همچنین برخی آثار برای نمایش خانگی، سینماتک، کلوپ های سینما یا حتی نمایش متوسط در سالن های سینما تولید می شوند. در این میان فقط تعدادی از فیلم های سینمایی هستند که برای اکران وسیع به مرحله تولید می رسند تا 15 سینما در مدت حداقل 7 هفته آنها را اکران کنند."
علی مظاهری، مدیر سینما صحرا در این خصوص معتقد است: "رویکرد به ساخت سالن های کم ظرفیت با امکانات مدرن و به روز، چه به لحاظ نمایشی و چه از نظر امکانات رفاهی می تواند راه حلی عملی و مثبت برای رفع مشکلات اکران فیلم ها کرد. اگر سیاستگذاری اکران فیلم های سینمایی به صورت جدول بندی در قالب چهار گروه سینمایی عادی، یک گروه ویژه سینمای کودک، یک گروه فیلم های خارجی و گروه فیلم های مخاطب خاص حرکت کند، بهترین شیوه ممکن برای ارایه و اکران عادلانه فیلم های سینمای به کار گرفته می شود. اکران آزاد باعث می شود آثاری که از ویژگی های مخاطب پسند کمتری برخوردارند، مجالی برای نمایش پیدا نکنند."
سیدضیاء هاشمی، تهیه کننده و از مدیران قبلی خانه سینما در این خصوص گفته است: "حدود نیمی از سینماهای کشوردر عمل کارآیی خود را از دست داده اند. نیمی دیگر که فعالیت بیشتری دارند، با مسایل و مشکلات جدی در زمینه خرابی صندلی ها، امکانات رفاهی و تجهیزات صوتی و تصویری مواجهند. سیاست تبدیل سالن های بزرگ سینما به دو یا سه سالن راه حل مناسبی در زمینه رفع مشکلات نمایش عمومی فیلم است. چون هم برای یک سالن بزرگ تنوع نمایش فیلم را به وجود می آورد و هم اینکه امکان اکران فیلم های بیشتری را فراهم می کند. اگر برخی سینماگران در پی سوق دادن همه امکانات به سمت خود نباشند و از انحصارطلبی دست بردارند، از همین ظرفیت اندک سینماها نیز به شکل بهتری می توان استفاده کرد. البته متولیان ساخت سالن سینما نیز اهتمامی در این جهت به خرج نمی دهند که ظرفیت نمایش فیلم در کشور افزایش پیدا کند."
موسسه سینماشهر طی چند سال اخیر متولی بازسازی سالن های سینما شده و با در اختیار قرار دادن وام و امکاناتی برای تبدیل سالن های بزرگ به دو یا سه سالن کوچکتر امکان افزایش درآمد سینما را فراهم کرده است. اما یکی از مشکلات احساس نیاز سینماداران به ساخت چند سالن است. به عبارت دیگر، وقتی یک سالن سینما اصولا" از نظر محلی در شرایط مناسبی برای جلب مخاطبان قرار ندارد و با توجه به میزان نسبی مراجعه اهالی منطقه به تماشای فیلم، ژانر آثار برای نمایش را انتخاب می کند، با این حال مشکل جذب مخاطب دارد، تمایلی نسبت به هزینه کردن بیشتر از خود نشان نمی دهد. مهمتر اینکه، طی چند سال اخیر سینماهایی که ساخت سالن های کوچک را مد نظر قرار داده بودند، این کار را به پایان برده اند و این سیاست بیش از این کارساز نیست. بنابراین باید بر اساس ظرفیت موجود برنامه ریزی کرد. تغییر شیوه اکران سینماها یکی از این راه حل های عملی است.
علیرضا جلالی، تهیه کننده سینما و تلویزیون اعتقاد دارد: "سرمایه گذاری برای ساخت یک فیلم و میزان توجه فیلمساز به جذب مخاطب بر اکران سینماها تاثیر زیادی دارد و این امر کاملا طبیعی است. فیلمی که به طور نسبی مورد استقبال مخاطبان قرار نمی گیرد، در زمان اکران نیز با مشکل مواجه خواهد شد. این مسئله درست همانند سطح تلاش محصلان است. دانش آموزی نمره 20 می گیرد که تلاش بیشتری کند."
عبداله اسفندیاری، تهیه کننده و مسئول سینمای معناگرای فارابی، درباره تغییر شیوه اکران می گوید: "بهترین اقدام این است که تمام سانس های یک روز سینما را مختص به یک فیلم نکنند. بلکه سانس ها را طوری تقسیم کنند که امکان نمایش چند فیلم در یک سالن سینما در طول روز ایجاد و با توجه به مضمون فیلم، سانس های پرمخاطب و کم مخاطب با برنامه ریزی مناسب در مورد فیلم های مختلف اعمال شود. این تجربه را مجید مسچی به عنوان مدیر سینما شهر در سینما فرهنگ انجام داد و بسیار هم موفق بود. به گونه ای که بیشتر سانس ها با بیشترین تعداد مخاطبان به نسبت گنجایش سالن فیلم را اکران کردند. این امر هم به نفع سینماها و هم به سود فیلم های در حال اکران است. البته این امر به عنوان راه حل موقت می تواند مورد استفاده قرار بگیرد تا زمانی که سالن سازی به صورت گسترده در کشور انجام شود."
یکی از بحث هایی که طی چند سال اخیر با افزایش تولید فیلم های سینمایی و استفاده فیلمسازان از امکانات ضبط ویدیویی و ساخت آسان تر فیلم ها برای اکران به وجود آمده، تفکیک فیلم های پرفروش و کم مخاطب است. این بحث از زمانی قوت گرفت که سینما همانند دیگر بخش های جامعه به سمت خصوصی سازی و درآمدزایی بدون اتکا به کمک های دولتی سوق یافت. بر اساس همین نگاه، فیلمسازان به سمت ساخت آثاری تمایل پیدا کردند که بتواند مخاطب را جذب کند. این موضوع مشکلات زیادی را به همراه آورد که یکی از این مشکلات سطحی شدن فیلم ها و کلیشه سازی آزاردهنده و در عین حال شکست اقتصادی فیلم ها در مدت زمانی کوتاه بود.
چند سالی است که دولت برای سامان بخشیدن به تولید فیلم در کشور دوباره نظارت و حمایت خود را از سر گرفته است. در این شرایط بازهم صحبت از تفکیک فیلم های پرمخاطب و کم مخاطب و تغییر نحوه اکران این آثار مد نظر قرار دارد. البته در موقعیت کنونی این تفکیک تا حدودی غیرمنصفانه به نظر می رسد. چون فیلمی که از حمایت گسترده دولتی بهره می برد، به جهت استفاده از امکانات بیشتر و نداشتن دغدغه در خصوص بازگشت سرمایه مولفه های ایجاد جذابیت را بیشتر به کار می گیرد. از سوی دیگر، فیلم هایی که به موضوع های خاص می پردازند که چندان جزو اولویت های دولت محسوب نمی شود و مخاطب اندیشه ورز را به تماشا دعوت می کنند، در خصوص اکران با مسایل و مشکلات زیادی مواجه شده اند.
علی معلم، سخنگوی خانه سینما و تهیه کننده سینما در خصوص رفع مشکلات اکران گفته است: "برای حل اکران فیلم ها باید چند مجموعه بزرگ نمایش فیلم توسط دستگاههای دولتی ساخته شود. در حالی که طی سال‌های گذشته در این مورد فقط شعار داده شده و اقدام عملی صورت نگرفته است. در کشور فرانسه یا دبی مجتمع های بزرگ نمایش فیلم با 27 سالن وجود دارد. این در شرایطی است که در طول سال حدود 40 فیلم در کشور ما اکران می شود و اگر چنین مجتمعی تاسیس شود، برای نمایش عمومی فیلم کم می آوریم. بنابراین باید تولید و اکران رشد برابر داشته باشند تا این دو عرصه به رشد سینمای ما منجر شود. به عقیده من، در شرایط کنونی باید برای نمایش فیلم هایی که ظرفیت جذب مخاطب انبوه را دارند به نسبت آثاری که به دنبال ارایه یک فیلم هنری یا مخاطب خاص هستند، برنامه ریزی جداگانه ای هنگام اکران صورت بگیرد."
سیدغلامرضا موسوی، تهیه کننده باسابقه سینما راجع به این موضوع یادآور شده است: "اکنون تولید فیلم های ایرانی زیاد و تعداد سالن های نمایش دهنده کم است، اما در بین آثاری که طی سال تولید می شوند تعداد فیلم های پرمخاطبی که قابلیت اکران در گروه های سینمایی 10 تا 16 سالن را داشته باشند، محدود است. برقراری تعادل بین سالن های سینما و فیلم های پر مخاطب آماده اکران گمشده است. به نظر من همانند بحث تعیین میزان سهم سینماها و تهیه کنندگان از فروش بلیت این بحث که کدام فیلم ها از توانایی اکران برخوردارند، به هیچ جا نمی رسد."
وی ادامه می دهد: "در وضعیت کنونی اکران باید یک یا دو گروه سینمایی مخاطب خاص با حداکثر سه سالن سینما در نظر گرفته شود و نمایش این نوع آثار به جای اکران در عرض در طول صورت بگیرد. یعنی جای اینکه تعداد سالن های بیشتری به نمایش آنها اختصاص داده شود، در مدت زمان بیشتری تعداد محدودی سالن در اختیار بگیرند. یک گروه از فیلم ها نیز که در سال حدود 35 تا 40 اثر را تشکیل می دهد توانایی بیشتری برای جلب نظر مخاطبان دارند که باید از اکران عمومی گسترده بهره مند شوند."
فرجام آژیر، مدیر سینما سپیده، به عنوان ارایه راهکار می گوید: "باید مدت زمان و شیوه اکران فیلم ها تغییر کند و سانس بندی بر اساس گونه و ژانر فیلم انجام شود. برای نمونه فیلمی که در ژانر معناگرا قرار دارد، در تعدادی از سانس های یک سالن سینما اکران شود و تعداد دیگری از سانس ها به فیلم هایی با مخاطب گسترده و عام اختصاص یابد. با این شیوه هم تعداد بیشتری فیلم مجال نمایش پیدا می کنند و هم بازده اقتصادی برای سالن های نمایش و صاحبان فیلم ها به وجود می آید. به نظر من، تشخیص نوع فیلم برای سیاستگذاران شورای اکران با توجه به ظرفیت اشغال سالن های نمایشی از پیش تعیین شده است. فیلمی همانند "اخراجی ها" به طور طبیعی اکران موفق خواهد داشت و این توان را دارد که در تمام سانس های نمایش یک سینما قرار بگیرد."
محمدرضا صابری، مدیر سینما آفریقا و سخنگوی انجمن سینماداران ایران، در خصوص حل مشکلات اکران اظهار داشت: "فیلم جذاب و دارای مخاطب پشت اکران نمی ماند. در حال حاضر سه نوع فیلم داریم. فیلم پرمخاطب که برای اکران شیوه خاص خود را دارد. فیلم های متوسط به لحاظ جذب مخاطب و فیلم های خاص که شرایط اکران ویژه خود را دارند. اگر به این سمت برویم که دفاتر پخش فیلم حرفه ای عمل کنند، به طور قطع هیچ مشکلی در خصوص اکران نخواهیم داشت."
وی خاطر نشان کرد: "فیلم های با مخاطب خاص باید در پنج سینمای محله های مختلف تهران اکران شوند. این نوع آثار را باید یک گروه کارشناسی انتخاب کنند. این فیلم ها برای دیده شدن احتیاج به نمایش طولانی مدت در سینماهای محدود دارند تا به تدریج مخاطبان اصلی خود را پیدا کنند. در حالی که اکنون به دلیل کمبود پخش کننده حرفه ای، این نوع فیلم ها در تعداد زیادی از سالن های سینما به نمایش درمی آیند که نتیجه ای جز شکست و خروج زودهنگام از اکران را ندارند. باید یک گروه کارشناسی با حضور نمایندگان سینماداران، اداره کل نظارت و ارزشیابی و تهیه کنندگان شکل بگیرد تا در این مورد تصمیم گیری کنند."
سینما با اینکه یک هنر و ابزار فرهنگی محسوب می شود، در ذات خود صنعت است و به همین دلیل از قواعد عرضه و تقاضا و بازاریابی پیروی می کند. بنابراین بسیار اهمیت دارد که به میزان مخاطبان و افزایش تماشاگران سینما توجه شود. در این میان، نباید سینما به مخاطب محوری گرایش پیدا کند. یعنی شرایطی به وجود بیاید که فیلمسازان برای اینکه بتوانند به هر نحو مخاطبان را به سینما بکشانند، به اندازه ای دچار سطحی گرایی شوند که فیلمها بی مفهوم و یا فاقد ارزش های فرهنگی و هنری شوند. در عین حال، اگر دولت به همان نسبت که به فکر فیلمسازی است در جهت سالن سازی هم گام بردارد، شرایطی به وجود خواهد آمد که آثار برخوردار از حمایت دولتی محل مشخصی برای اکران به دست بیاورند و نمایش عمومی فیلم های بخش خصوصی که به صورت مستقل، با مضمون خاص و مخاطب محدود تولید می شوند، با فضای بازتر و شرایط بهتری روبرو باشند.
نظر شما