تولید بدون پشتوانه اکران یعنی اتلاف سرمایه

به گزارش خبرنگار مهر، بر اساس اعلام شورای نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از آغاز سال جدید، سال 86 مجوز ساخت 100 فیلم سینمایی در کشور صادر خواهد شد. این موضوع در حالی اتفاق می افتد که در سال حداکثر 40 فیلم بر پرده سینماها قرار می گیرد.

اگر نگاهی به آمار فیلم هایی داشته باشیم که سال 85 تولید شده اند یا از سال قبل مجوز ساخت گرفته اند و اکنون مراحل مختلف تولید را پشت سر می گذارند، بدون در نظر گرفتن آثاری که طی چند سال اخیر تولید شده اما مجال اکران نیافته اند، متوجه این مسئله خواهیم شد که چه حجمی از سرمایه سینمای ایران به خاطر نبود ظرفیت در نمایش عمومی در حال نابودی است.

در سال قبل، 28 فیلم سینمایی "آدم" عبدالرضا کاهانی، "آفتاب بر همه یکسان می تابد" عباس رافعی، "آنکه دریا می‌رود" آرش معیریان، "اخراجی ها" مسعود ده نمکی، "اقلیما" محمدمهدی عسگرپور، "اتوبوس شب" کیومرث پوراحمد، "باز هم سیب داری" بایرام فضلی، "بچه های ابدی" پوران درخشنده، "پابرهنه در بهشت" بهرام توکلی، "پارک وی" فریدون جیرانی، "پاداش سکوت" مازیار میری، "تک‌درخت‌ها" سعید ابراهیمی‌فر، "دست‌های خالی" ابوالقاسم طالبی، "روز برمی‌‌آید" بیژن میرباقری، "روز سوم" محمدحسین لطیفی، "رئیس" مسعود کیمیایی، "سبیل مردونه" جواد اردکانی، "سنتوری" داریوش مهرجویی، "سنگ، کاغذ، قیچی" سعید سهیلی، "قاعده بازی" احمدرضا معتمدی، "قفل‌ساز" غلامرضا رمضانی، "گوشواره" وحید موسائیان، "مثل یک قصه" خسرو سینایی، "مخمصه" محمدعلی سجادی، "مصائب دوشیزه" مسعود اطیابی، "سینه‌سرخ" پرویز شیخ‌طادی، "خون بازی" رخشان بنی‌اعتماد و "مینای شهر خاموش" امیرشهاب رضویان در بخش مسابقه سینمای ایران جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمدند.

در بخش مهمان و مسابقه فیلم های اول بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر نیز 20 فیلم جدید با عناوین "آخرین ملکه زمین" محمدرضا عرب، "آن سه" نقی نعمتی، "آرامش در میان مردگان" مهرداد فرید، "پایان راه" افسانه منادی، "پاپیتال" اردشیر شلیله،  "خدا نزدیک است" علی وزیریان، "روایت‌های ناتمام" پوریا آذربایجانی، "رامی" بابک شیرین صفت، "گاهی واقعی" رامین لباسچی، "گناه من" مهرشاد کارخانی، "نیما یوشیج" نادر کجوری و "همیشه سربلند" سعید تهرانی، "تصمیم کبری" سیروس حسن‌پور، "چهارانگشتی" سعید سهیلی، "خاک سرد" رضا سبحانی، "راننده تاکسی" مهدی صباغزاده، "رمز" محمدعلی سجادی، "روز باران" اسماعیل براری، "ساعت 25" مسعود آب‌پرور و "من و دبورا" سیدضیاءالدین دری نمایش داده شد. فیلم "فرش ایرانی" نیز در بخش خارج از مسابقه سینمای ایران به نمایش درآمد.

علاوه بر این در حال حاضر 21 فیلم جدید با عناوین "همیشه پای یک زن در میان است" کمال تبریزی، "صد سال به این سال‌ها" سامان مقدم، "فرزند صبح" بهروز افخمی، "روابط" ایرج کریمی، "تسویه حساب" تهمینه میلانی، "آواز گنجشک‌ها" مجید مجیدی، "به همین سادگی" رضا میرکریمی، "مقلد شیطان" افشین صادقی، "حس پنهان" مصطفی رزاق کریمی، "بازی خطرناک" حسن هدایت، "ستایش" محمد رحمانی، "استشهادی برای خدا" علیرضا امینی، "جعبه موسیقی" فرزاد موتمن، "سه زن" منیژه حکمت، "زن دوم" سیروس الوند، "خروس جنگی" علیرضا داودنژاد، "پنالتی" انسیه شاه حسینی، "پسر آدم و دختر حوا" یداله صمدی و "لبه پرتگاه" بهرام بیضایی مراحل مختلف تولید و آماده سازی فنی را پشت سر می گذارند.

این در حالی است که از میان فیلم های جدید تاکنون فقط "اخراجی ها" و "خون بازی" به اکران درآمده اند. با این حساب امسال 46 فیلم در انتظار اکران عمومی به سر می برند و 21 فیلم دیگر با پیوستن به این آثار طی ماههای آینده، 67 فیلم برای نمایش عمومی در نوبت ایستاده اند.

همچنین قرار است به ازاء هر دو فیلم جدید، دو اثر از سال های قبل نیز اکران شوند. با در نظر گرفتن اینکه گروه سینمایی فرهنگ 1 به زودی اکران فیلم را آغاز خواهد کرد، در خوشبینانه ترین شرایط حداکثر نیمی از فیلم های آماده نمایش امسال یعنی حدود 34 فیلم بر پرده سینماها قرار می گیرند.

اگر این تعداد فیلم را به علاوه آثار به نمایش درآمده سال های قبل قرار دهیم که به تعبیری 60 فیلم و بر اساس آمار دیگری حدود 90 فیلم را تشکیل می دهد، برای سال 86 بیش از 100 فیلم آمادگی نمایش دارند. با این حساب حتی اگر طی دو سال آینده هیچ فیلمی در کشور ساخته نشود، باز هم تعدادی فیلم رنگ اکران را نخواهند دید.

از سوی دیگر، اگر میانگین تولید هر کدام از این 100 فیلم را یکصد میلیون تومان در نظر بگیریم که حداقل یک سال هم باید منتظر نمایش باشند و بر اساس آمار فروشی که از فیلم های به نمایش درآمده طی سال های گذشته به خوبی قابل بررسی است که از میان آثار به نمایش درآمده کمتر از یک سوم آنها به سوددهی مناسب می رسند، سینمای ایران با ضرر سرسام آوری مواجه است.

حال در نظر بگیرید 100 فیلم دیگر تا نیمه سال 87 به تعداد آثار به نمایش درنیامده افزوده شود. در شرایطی که هیچ خبری از سالن سازی مناسب در کشور نیست و نرخ تورم با شتاب چشمگیری در حال افزایش است، حتی اگر نیمی از فیلم هایی که تولید می شوند، با بودجه مستقیم یا کمک های دولتی ساخته شده باشند، باز هم شرایط اقتصادی سینمای ایران به خصوص در بخش خصوصی بسیار نگران کننده است.

به نظر می رسد در شرایط کنونی که این اندازه فشار بر سینماگران وجود دارد و اکران اصلی ترین راه بازگشت سرمایه به چرخه اقتصاد سینمایی کشور محسوب می شود، شورای نظارت و ارزشیابی به عنوان یکی از ارکان تعیین وضعیت نمایش عمومی فیلم ها در کشور و معاونت سینمایی به عنوان بازوی اجرایی و سیاستگذار تولید و نمایش فیلم به جای صدور مجوز برای تولید باید به فکر جذب سرمایه برای ساخت سالن سینما باشد.

یعنی همان بودجه ای که اکنون صرف تولید فیلم در کشور می شود، اگر به شکلی مناسب جمع آوری و با فروش سهام به سینماگران برای تاسیس سالن سینما جمع آوری و به نوعی هدایت شود، در این صورت بازده مالی سینمای ایران به جای ضرردهی به سمت بالندگی و رشد پیش خواهد رفت. در شرایط کنونی سالن سازی بیش از ساخت فیلم برای سینمای کشور اولویت دارد.