استعفای مهندس «معامله قرن»/ضربه جدید به طرحی که مرده به دنیا آمد

خبرگزاری مهر، سرویس بین الملل - فاطمه صالحی: خبر استعفای جنجالی و ناگهانی و از پیش اعلام نشده جیسون گرینبلات نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در خاورمیانه سر خط اخبار مربوط به جهان عرب قرار گرفته است.

دولت جنجالی دونالد ترامپ در آمریکا باردیگر با یک استعفای دیگر، یعنی جیسون گرینبلات روبرو است؛ کسی که پیگیری معامله قرن را بر عهده داشت. در این ارتباط منابع غربی گفته‌اند که گرینبلات طی چند هفته آینده رسماً از کار در دولت ترامپ انصراف خواهد داد.

استعفای نماینده آمریکا در امور فلسطین در حالی است که او یکی از مهندسان طرح جنجالی «معامله قرن» بوده و کاخ سفید اعلام کرده بود که رونمایی از این طرح به بعد از انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی موکول شده است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا پس از انتشار خبر استعفای آتی گرینبلات با واکنش به این خبر در توئیتر اظهار داشت: جیسون گرینبلات به منظور در پیش گرفتن کارش در بخش خصوصی، بعد از تقریباً سه سال (حضور در) دولت من، از دولت خارج خواهد شد. فداکاری او در قبال اسرائیل و تلاشش در زمینه صلح بین اسرائیل و فلسطینیان فراموش نخواهد شد.

خبر استعفای گرینبلات باعث شد گروه‌های فلسطینی نیز به این مسأله واکنش نشان دهند. جنبش فتح در واکنش به استعفای فرستاده ویژه کاخ سفید در امور خاورمیانه اعلام کرد: آمریکا به شکست معامله قرن اعتراف کند چرا که این مسأله به منزله پایان معامله قرن نیست اما اعتراف صریح این دولت مبنی بر وجود موانع بر سر راه اجرای این طرح است. استعفای گرینبلات بیانگر این است که نمایندگان آمریکا دیگر امکان مواجهه با موانعی که بر سر راه واشنگتن و نقشه‌های آن وجود دارد ندارند.

در همین رابطه حازم قاسم سخنگوی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) نیز اعلام کرد: مقاومت معامله قرن را برای همیشه در خاک دفن خواهد کرد. دولت آمریکا تاکنون معامله قرن را اعلام نکرده است و امروز می‌بینیم که گرینبلات استعفا می‌کند، این درحالی است که اصرار ملت فلسطین بر مقابله با این معامله افزایش یافته است و مقاومت آنها این طرح (سازش) را برای همیشه در خاک دفن خواهند کرد.

بسیاری از از تحلیلگران معتقدند که این استعفا ضربه سنگینی به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود زیرا وی امیدوار بود که این طرح پیش از انتخابات کنست اعلام شود و او بتواند از این موضوع به سود خود، بهره برداری کند.

معامله قرن، طرح آمریکایی است که در آن بیت المقدس و بخش‌های اشغالی از کرانه باختری که شهرک‌های صهیونیست نشین در آنها ساخته شده، به رژیم اشغالگر واگذار و بازگشت فلسطینی‌ها به سرزمینی مادری‌شان کلاً منتفی خواهد شد. این طرح همچنین شامل چشم‌پوشی فلسطینی‌ها از حق بازگشت به سرزمین خود است که طبق قطعنامه ۱۹۴ شورای امنیت به رسمیت شناخته شده است.

این اقدام ناگهانی و از پیش اعلام نشده گرینبلات باعث شده تا گمانه زنی‌ها در خصوص دلایل آن شدت پیدا کند. بدون شک این استعفا را نمی‌توان به شکست ارائه طرح معامله قرن و اجرایی کردن آن در سایه مخالفت‌های گسترده با بندهای این طرح که تماماً به نفع رژیم صهیونیستی است بی ارتباط دانست.

گرینبلات یکی از نزدیک ترین افراد به رئیس جمهور آمریکا به شمار می‌رود و قبل از آنکه ترامپ به سمت ریاست جمهوری برسد به عنوان یکی از وکلای وی با او همکاری می‌کرد. گرینبلات از همان ابتدا وارد موضوع درگیری‌ها میان رژیم صهیونیستی و فلسطینی‌ها شد و در خصوص این پرونده دست راست جرد کوشنر مشاور و داماد ترامپ در زمینه ارائه طرح معامله قرن به شمار می‌رود.

ارائه این طرح چندین نوبت به تأخیر افتاد که این مسأله به دلیل وجود موانع و مشکلات بر سر راه اعلام آن در سایه مخالفت‌های گسترده انجام شد؛ این در حالیست که دولت آمریکا مدعی شده است دلیل این تأخیر به نبود یک زمان مناسب و شرایط خاص بر می‌گردد.

اساساً طرح آمریکایی معامله قرن که در سایه تبلیغات آمریکا در زمینه تلاش‌های دروغین این کشور برای حل مسأله فلسطین و در واقع پاک کردن صورت مسأله ارائه شد مرده به دنیا آمد و از همان ابتدا امیدی به اجرایی شدن آن نبود.

برگزاری نشست اقتصادی طرح معامله قرن در بحرین که با مشارکت ضعیف طرف‌های مورد نظر و گروه‌های فلسطینی بدون نتیجه برگزار شد نیز یکی دیگر از عوامل اثبات این مسأله است.

استعفای گرینبلات هم چنین می‌تواند به وجود اختلافات میان دولت آمریکا و اقدامات بنیامین نتانیاهو قبل از برگزاری انتخابات کنیست در زمینه الحاق بخشی از کرانه باختری به اراضی اشغالی با هدف تضمین پیروزی خود در انتخابات برگردد.

آمریکا و ایادی منطقه‌ای آن به ویژه بحرین و عربستان در ابتدا بسیار کوشیدند با وعده دادن به فلسطینی‌ها و برخی کشورها مانند اردن که نقش مهمی در طرح معامله قرن ایفا می‌کنند در کنار اعطای رشوه‌های میلیاردی، نظر مثبت آنها را جلب کنند اما اعتراضات علیه این طرح به قدری گسترده است که نمی‌توان از بندهای ضد فلسطینی آن چشم پوشی کرد.

تا به این مرحله گروه‌های فلسطینی یکپارچه مخالفت خود را با اجرایی شدن این طرح اعلام کرده و بسیاری از کشورهای اسلامی و در رأس آنها ایران نیز بارها اعلام کرده‌اند که معامله قرن مرده به دنیا آمده و هرگز اجرایی نخواهد شد.

در هر صورت به نظر می‌رسد گرینبلات نخستین قربانی ناکارآمدی این طرح بوده و در آینده نزدیک باید شاهد استعفای دیگر مسئولان آمریکایی و صهیونیستی به دنبال اجرایی نشدن معامله قرن باشیم. گرچه نمی‌توان گفت که این طرح به صورت کامل منتفی و نابود شده است اما استعفای یکی از مهمترین مهندسان آن نشان از وجود اختلافات داخلی در دولت آمریکا بر سر آن و موانع پیش رو برای اجرایی شدنش دارد.

در نهایت باید گفت که استعفای یکی از مهمترین مهندسان طرح آمریکایی معامله قرن نمی‌تواند بی ارتباط با اختلافات داخلی سیاستمداران آمریکایی و اقدامات یکجانبه اخیر رژیم صهیونیستی و هم چنین مقاومت ملت فلسطین در اعلام مخالفت قاطع خود با این طرح باشد؛ طرحی که با توجه به جانبداری آشکار از رژیم صهیونیستی و چشم پوشی از حقوق مشروع ملت فلسطین به نظر می‌رسد هرگز اجرایی نخواهد شد.