حجت الاسلام سید محسن اخوان در گفت و گو با خبرنگار مهر، در ارتباط با راهکارهای مهجوریت زدایی از قرآن کریم درعصر کنونی اظهار داشت: قرآن در کشورهای اسلامی فقط با صدای نیکو تلاوت می‌شود، به طرز بسیار زیبایی در کاشی کاری‌های مساجد به کار می‌رود، مدارسی برای حفظ آن دایر می‌شود و این در حالی است که پایه‌های سیاسی ـ فرهنگی این جوامع بر مبانی غربی استوار است و عملاً قرآن در زندگی آنها جایی ندارد.
وی افزود: امام خمینی (ره) درباره مهجور ماندن این مطلب را بیان داشتند که «آیا اگر ما این صحیفه الهی را مثلاً جلدی پاکیزه و قیمتی نمودیم و در وقت قرائت یا استخاره بوسیدیم و به دیده نهادیم، آن را مهجور نکرده‌ایم؟ آیا اگر قرائات مختلف و امثال آن را فراگرفتیم، از ننگ مهجوریت قرآن خلاصی پیدا کرده‌ایم؟ آیا اگر وجود اعجاز قرآن و فنون محسنات آن را تعلیم کردیم از شکایت رسول خدا (ص) مستخلص شده‌ایم؟ هیهات!»
راهکارهایی برای مهجوریت زدایی از قرآن کریم در عصر کنونی
مدیر مدرسه علمیه ناصریه اصفهان با اشاره به راهکارهایی برای زدودن مهجوریت از قرآن در عصر کنونی تاکید کرد: اول از همه لازم است ما به این اعتقاد و باور که قرآن می‌تواند در تمام زمینه‌های زندگی بشر اعم از اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، علمی و غیره الگو باشد و انسان‌ها و جوامع انسانی را به سعادت برساند را در جامعه نهادینه کنیم.
وی اضافه کرد: در این ارتباط باید به این نکته دقت کنیم که همین مسلمانان بودند که در سالهای نخستین هجری با تبعیت از همین تعالیم انسان ساز قرآن توانستند قدرت روزگار خود از لحاظ علمی و فرهنگی و هنری قرار بگیرند.
باید به سمت و سوی اجرای قوانین الهی قرآن در زندگی بازگردیم
اخوان تصریح کرد: در دنیای کنونی به دلیل اینکه این هویت قرآنی خود را از دست داده ایم و با قرآن فاصله گرفته ایم موقعیت ویژه خود را در جامعه جهانی از دست داده ایم؛ ما باید به سمت و سوی اجرای قوانین الهی قرآن در زندگی خود بازگردیم و دستورات این کتاب عزیز را در تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی پیاده کنیم.
وی با اشاره به ضرورت تصحیح فرهنگ استفاده از قرآن کریم خاطرنشان کرد: یک فرهنگ بدی که در بین بیشتر افراد جامعه رواج دارد، این است که مردم قرآن را بیشتر برای کارهای جانبی و آماده کردن مجلس برای مراسم مختلف می‌خواهند؛ به طور مثال مثل استفاده از قرآن در قبرستان‌ها و مجالس ترحیم که هدف، بیشتر خواندن فاتحه‌ای برای شادی روح مرحوم است، سفره عقد و عروسی و هر از چند صباحی نیز برای استخاره نیز شاید به سمت و سراغ قرآن روی طاقچه نیز برویم.
مدیر مدرسه علمیه ناصریه اصفهان با تاکید بر این مطلب که این مظلومیت و مهجوریت قرآن و این طرز فکر، تنها مختص عوام نیست، بلکه افراد تحصیل کرده جامعه هم با فرهنگ قرآنی بیگانه‌اند، ابراز داشت: بسیاری از نخبگان و به‌اصطلاح باسوادان جامعه نیز در زندگی روزمره به قرآن اهمیتی نمی‌دهند و با کمال تأسف باید اذعان داشت که در بین این طبقه هم گاهاً همان نگاه عوام حاکم است.
برخی والدین به درس قرآن و آموزش آن توجهی ندارند
وی اضافه کرد: این دسته حداکثر کاری که می‌کنند این است که قرآن را بخوانند و احیاناً به معانی آن نیز نیم نگاهی داشته باشند و یا در آن دقت هم کنند، ولی خود را در عمل به دستورات و پایبندی به فرامین آن ملزم نمی‌دانند؛ چه بسیار والدینی که بسیار دوست دارند تا فرزندانشان درس‌هایی مانند انگلیسی و ریاضی و غیره را یاد بگیرند، ولی به درس قرآن و آموزش آن توجهی نمی‌کنند.
حجت الاسلام اخوان تاکید کرد: امام خمینی (ره) در مقدمه وصیت نامه سیاسی الهی خویش می‌فرماید که «ما مفتخریم و ملت سرتا پا متعهد به اسلام و قرآن مفتخر است که پیرو مذهبی است که می‌خواهد حقایق قرآنی که سراسر آن از وحدت بین مسلمین بلکه بشریت دم می‌زند از مقبره‌ها و گورستان‌ها نجات داده و به عنوان بزرگترین نسخه نجات دهنده بشر از جمیع قیودی که بر پای و دست و قلب و عقل او پیچیده است و او را به سوی فنا و نیستی و بردگی و بندگی طاغوتیان می‌کشاند نجات دهد.»
نهادهای فرهنگی کشور با هم هماهنگ شوند
وی تاکید کرد: بر این اساس در راستای مهجوریت زدایی از قرآن کریم باید نهادهای فرهنگی کشور با هم هماهنگ شوند و این تفکر را در میان اقشار مختلف جامعه به خصوص جوانان القا کنند که قرآن تنها برای مجالس ترحیم و سفره عقد و عروسی و حتی خواندن و کسب ثواب نیست، بلکه قرآن کتاب زندگی بشریت است و از این دیدگاه باید قرآن را وارد زندگی خود کنیم.
مدیر مدرسه علمیه ناصریه اصفهان با اشاره به اینک در بسیاری از مناطق کشور کلاس‌های آموزش روخوانی، روانخوانی، تجوید، صوت و لحن برپا ست که این کاری بسیار خوب و ارزشمند هست، گفت: نکته مهم این است که آیا بسنده کردن به این حد کافی است؟ آیا به تعداد این کلاس‌ها، کلاس‌های مربوط به درک و فهم و تفسیر قرآن هم دایر است؟ آیا کلاس‌های درک معانی و مفاهیم قرآن در جامعه هم حداقل از لحاظ آماری از سطح بالایی برخوردارند؟
وی گفت: چیزی که الان در زمینه قرآنی بیشتر به آن بها داده می‌شود، توجه به تجوید، صوت و لحن و حفظ آیات قرآن است و نهادهای فرهنگی هم مسابقات خود را تحت عناوین مسابقات حفظ و قرائت قرآن برگزار می‌کنند و با کمال تاسف مشاهده می‌شود که از بحث درک مفاهیم قرآن در بسیاری از این مسابقات یا اثری نیست و یا بسیار کم رنگ است.
اخوان ابراز داشت: زمانی که مسئولین و نهادهای فرهنگی کشور در بخش مسابقات به این حیطه توجه لازم را نداشته باشند، نمی توان انتظار داشت که حتی قاریان و حافظان هم گامی در جهت درک معانی قرآن بردارند.
حافظان، قاریان و مفسران باید خود عامل به قرآن باشند
وی راهکار دیگر مهجوریت زدایی از قرآن را توجه به این امر مهم دانست که خود حافظان، قاریان، مفسران و تمام کسانی که در این بخش قرآن فعالیت دارند، عامل به قرآن باشند، و ابراز داشت: این افراد که معمولا در جامعه به عنوان افراد الگو مطرح هستند، خود باید از عاملان به دستورات قرآن باشند.
مدیر مدرسه علمیه ناصریه اصفهان بیان داشت: دعوت افراد جامعه به تدبر و اندیشه در آیات نورانی قرآن. قرآن، خود را کتاب اندیشه معرفی می‌کند و از مسلمانان می‌خواهد که در آن تفکر و اندیشه کنند در راستای مهجوریت زدایی از قرآن کریم ضروری است.
وی با تاکید بر ضرورت نگاه ویژه آموزش و پرورش به درس قرآن عنوان کرد: در واقع آموزش و پرورش یک قشر عظیم نوجوان و جوان را در اختیار دارد که این قشر از ویژگی‌های منحصر به فرد برخوردارند و چه بهتر که در این سنین روح و روان این قشر با آیات کریمه قرآن پیوند بخورد.
رویکرد قرآنی در آموزش و پرورش نباید منحصر به حیطه روخوانی و تجوید باشد
اخوان تصریح کرد: باز هم ذکر این نکته لازم است که رویکرد قرآنی در آموزش و پرورش نباید منحصر به حیطه روخوانی و تجوید و ... باشد؛ بلکه باید به جوان آموخت که قرآن کتاب زندگی است و الگوهای عملی آن را نشان داد، تا جوان به این باور برسدکه می‌تواند تمام برنامه‌های زندگی خود را بر پایه قرآن قرار دهد.
وی با اشاره به اینکه تربیت متخصص در حیطه علوم قرآن باعث بهره‌مندی دانشگاهیان و مراکز حوزوی، جامعه از معارف والای قرآن خواهد شد، بیان داشت: هماهنگی حوزه و دانشگاه در این راستا و نشر معارف قرآن در سطح جامعه تاثیر زیادی در زدودن مهجوریت از قرآن خواهد داشت.
ضرورت محور قرار گرفتن قرآن در سخنرانی‌ها
مدیر مدرسه علمیه ناصریه اصفهان محور بودن قرآن در سخنرانی‌ها توسط روحانیون و مبلغان علوم دینی با توجه به نقش سازنده و تاثیر گذاری که در جامعه دارند را کمک شایانی به مهجوریت زدایی از قرآن کمک دانست و گفت: در سخنرانی‌ها باید قرآن اصل باشد به نوعی که در موضوع سخنرانی به مخاطب القا شود که همه چیز در دنیا بر اساس مفاهیم قرآن است و نتیجه آن تشویق مخاطبین و توجه آنها به قرآن خواهد بود.
نظر شما