دیوارنویسی معضل بصری و روانی/ وقتی شهر زیبا نازیبا می شود

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – آناهیتا رحیمی: جای آنها چندان ثابت هم نیست اما به راحتی می‌توانند آرامش بصری را بر هم بزنند؛ می‌تواند در قالب درد و دل و یا نقش و نگارهای عجیب و غریب که برخی از افراد، با این قصد که می‌خواهند دیگران را از هنر خود مستفیض کنند به این اقدام دست می‌زنند.

مقصودم همان دل نوشته و یا خاطره‌هایی است که بر روی دیوار کوچه‌ها پس کوچه‌ها، پل‌های عابر پیاده، صندلی دانشگاه‌ها جاخوش کرده‌اند و یا حتی تبلیغات شغل‌هایی از جمله لوله باز کنی و قالیشویی نیز بیشتر به چشم می‌خورد.

دیوارنویسی یکی از اشکال تخریب‌ گری شهری است که ممکن است افراد با هر نیت و هدفی دست به این اقدام بزنند و چهره زشتی از شهر را برایمان به تصویر بکشند.

نبود کنترل و نظارت بر معضل دیوارنویسی

یک جامعه شناس در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌گوید : معضل دیوارنویسی متأسفانه عمل ناخوشایندی که موجب زشت  کردن منظرعمومی  و آلوده ساختن فضای شهر می‌شود. دیوارنویسی و نقاشی روی دیوار پیامی است که به خصوص از اواخر قرون وسطی به تدریج در جامعه صورت گرفته یعنی پیام را بدین وسیله به آگاهی می‌رساندند.

امان الله قرایی مقدم ادامه می‌دهد :  دیوارنویسی یک امری است که به اصطلاح سابقه تاریخی دارد اما یک بحث سیاسی و یک بحث اقتصادی درآن وجود دارد ولی یک بحث کنترل و نظارت درآن نیست.   

وی با تاکید بر اینکه جوانان، نوجوانان و افراد مجرد گروه‌های درگیر در معضل دیوارنویسی هستند اضافه می‌کند : اینگونه افراد کسانی هستند که پای بندی به جایی ندارند و یا به این دلیل که بیکار یا بدبینی سیاسی دارند، نسبت به حکومت، ایجاد اشکال یا شایعه پردازی می‌کنند.

او توضیح می‌دهد : از طریق فرهنگ سازی، کنترل و نظارت نیاز است تا از طریق رادیو و تلویزیون و مقالات پخش گردد. اصولا شعار نویسی روی دیوار، در جوامعی که دموکراسی و آزادی اندیشه و بیان وجود دارد و جوان می‌تواند خواست منطقی خود را بگوید به وجود نمی‌آید بلکه در جوامع بسته شکل می‌گیرد.  

کاهش پدیده دیوارنویسی در سطح شهر

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تبریز در گفت و گو با خبرنگار مهر می‌گوید : خوشبختانه در حال حاضر  دیوارنویسی کاهش یافته و برخی مواقع در قالب تبلیغات غیر حرفه‌ای و شرکت‌ها انجام می گیرد که البته معدود می‌باشد.

البته در مقطعی، طرحی با عنوان گوزل تبریزیم، به مناطق ده گانه دستور داده تا به طور کامل پاکسازی کنندفریدون بابایی اقدم ادامه می‌دهد : در بحث مربوط به دیوارنویسی، یکی از وظایف معاونت خدمات شهرداری این است که با مضامین فرهنگی، مذهبی، شهروندی و اعتقادی، پاکسازی کند.

او توضیح می‌دهد : البته در مقطعی، در طرحی با عنوان گوزل تبریزیم، به مناطق ده گانه دستور داده تا به طور کامل پاکسازی کنند که در حال حاضر، دیوارنویسی به گونه‌ای در سطح شهر دیده نمی‌شود که بتوان از آن با عنوان معضل یا ناهنجاری شهری یاد کرد.

شیوه‌ای برای ابراز وجود

این روانشناس ، دیوار نویسی را یک شیوه برای ابراز وجود دانسته و به خبرنگار مهر می‌گوید : دیوارنویسی از زمان باستان تاکنون وجود داشته و دارد؛ اگر بخواهیم به دوران قدیم برگردیم باید از خاطرات و دیوارنویسی‌های پر رمز و راز بر روی دیوار نماها بگوییم و یا از دیوارنویسی روزگار خودمان که این روزها از تبلیغ تعمیر یخچال، خط خط‌های یک فرد به ظاهر عاشق، نوشته‌های کسانی که وقتی به دیدن جاهای تاریخی می‌روند، شور درون‌شان گل می‌کند و یک شعر و یا متن به یادگار می‌گذارنند و یا نوشته‌های روی باجه‌های تلفن و صندلی‌های اتوبوس می‌توان گفت.

وجود یک حس مشترک به نام دیده شدن

روزنا اصغرنژاد بیان می‌کند : اینگونه نوشته‌ها و نقش‌ها شاید زیبا و یا زشت باشند اما همگی در یک قالب تخریب، تعبیر می‌شوند که چندان تفاوتی با یک دیگر ندارند و از لحاظ روان‌شناسی از دست افرادی برمی‌آید که خیلی راحت می‌توانند قوانین را زیر پا بگذارند و دست به چنین کاری بزنند.

تلاش افراد برای جاودانه شدن

او توضیح می‌دهد : گویا مردم دوست دارند در هر شرایطی، چیزی از خود به جا بگذارند که طبق نظریه داروین، طبیعت شناس معروف که معتقد است انسان‌ها برای بقا و میل به جاودانگی تلاش می‌کنند و هر رفتاری را برای جاودانه شدن انجام می‌دهند.

طبق نظریه داروین، طبیعت شناس معروف که معتقد است انسان‌ها برای بقا و میل به جاودانگی تلاش می‌کننداصغرنژاد، با اشاره بر اینکه دیوار نویسی به دو دسته گرافیک و وندالیسم تقسیم می‌شود به خبرنگار مهر می‌گوید : گرافیکی  شامل یادداشت‌ها و طرح‌های خرچنگ قورباغه است و وندال نیز، آثاری است که به خرابکاری و نادانی منجر می‌شود .

او ادامه می‌دهد : هر چند نیت فردی که روی دیوار رنگ می‌پاشد با کسی که نقش زیبا می‌کشد فرق می‌کند اما باز شبیه هم هستند و از جنبه‌های شخصیتی و روانشناسی ، انسان‌هایی هستند که کنترل هیجانات خود را از دست می‌دهند و رفتارهای نا به جا و دور از فرهنگ و قوانین اجتماعی انجام می‌دهند.

گرافیکی  شامل یادداشت‌ها و طرح‌های خرچنگ قورباغه است و وندال نیز، آثاری است که به خرابکاری و نادانی منجر می‌شود این روانشناس در پایان توضیح می‌دهد : در بحث روانشناسی فردی که قوانین را زیر پا می گذارد و مبادرت به این کارها دارند جزو گروه‌ دارای شخصیت ضد اجتماعی  هستند که به راحتی بدون اینکه از کرده خود پشیمان شوند این کار را انجام می‌دهند و حتی از کرده خود لذت می‌برند و احتمال اینکه این کار را چندین بار انجام دهند نیز می‌رود که به راحتی به اموال عمومی آسیب وارد می‌کنند.

دیوارنویسی پدیده‌ای است که برای ابراز وجود در افراد شکل می‌گیرد و این شیوه تخریب گری شهری را می‌توان به دو دسته گرافیکی و واندالیسم تقسیم کرد اما در این میان نباید از تبلیغات غیر حرفه‌ای و برخی از شرکت‌ها چشم پوشی کرد. باید گفت دیوارنویسی را می‌توان از طریق فرهنگ سازی، کنترل و نظارت کرد.