به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «سبک شناسی تفصیلی نثر پارسی» به قلم محمد غلامرضایی و به همت انتشارات سمت منتشر شد.
محمد غلامرضایی استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی در مقدمه این کتاب نوشته است «نثر فارسی از نظر وسعت و تنوع و جریان هایی که از سر گذرانده است از شعر فارسی هیچ کمتر نیست و در برخی جریان ها بر شعر تقدم تاریخی دارد و در بعضی ادوار –از جمله در عصر ما- اهمیت و کارایی آن از شعر بسی بیشتر است؛ به همین سبب نباید آن را دست کم گرفت. به این نکته نیز باید توجه داشت که در مطالعات سبک شناسی نمی توان به همه موضوعات متنوعی که در حوزه نثر است ورود کرد به همین سبب ما از نثرهای علمی –چون کتاب های پزشکی و دارو شناسی و نجوم و جغرافیا و امثال این- چشم پوشیدیم و گزیده ای از مهمترین کتاب هایی را در مطالعه گرفتیم که بتوان زبان آن ها را زبان ادبی به شمار آورد و در این انگاره البته تصور پیشینیان و ادیبان معاصر را در باب ادب و زبان ادبی لحاظ کردیم نه تعریفی را که غربیان از ادبیات به دست می دهند به همین سبب به آثاری توجه شده است که از دیدگاه بیشتر فارسی زبانان اثر ادبی به شمار می آید هرچند موضوع آن تاریخ یا سیاست یا عرفان یا مذهب و امثال این باشد.
به نظر ما زبان ادبی زبان آراسته و مخیل است و البته در گروهی از این آثار به ساختار کلی اثر نیز بی توجه نبوده ایم زیرا آن را نیز وجهی از ادبیت اثر می دانیم.
این نکته نیز گفتنی است که برخی از آثار در بعضی از ادوار اگرچه شهرت دارند و در نوع خود از نظر موضوع مهم اند در نظر ما ارزش سبکی کمتری دارند و از این دیدگاه در حوزه مطالعه ما قرار نگرفته اند. نثرهای تاریخی قرن نهم و دوران صفویه همانند حبیب السیر و روضه الصفا و عالم آرای عباسی و... که هر یک در نوع خود نمونه هایی از نثرهای دوران انحطاط است، مورد توجه ما نبوده است و به جای آن ها بیشتر به نثرهای داستانی و روایی توجه شده است. در دوران قاجار و مشروطه نیز برخی از متن هایی را مبنا قرار داده ایم که در تحول نثر فارسی دخیل بوده اند.
نگارنده این سطور به خوبی آگاه است که این نوع مطالعه از نظر نوگرایان و مصرف کنندگان نظریه های غربی چندان مطلوب نیست اما گفتنی است که مطالعه در سبک شناسی عمومی –به تعبیر نگارنده- یا سبک شناسی تاریخی – به تعبیر برخی امروزیان- نیز لازم است به خصوص که نظریه های غربی در زمینه سبک شناسی هنوز در فارسی بومی نشده و پیروی بی چون و چرا از آن ها متناسب با ادب پارسی –از جمله نثر- نیست.»
این کتاب در ۷ بخش به رشته تحریر در آمده که بخش اول به مقدماتی از قبیل پیشینه زبان فارسی و ادوار نثر فارسی و ویژگی های زبانی دوره رشد و تکوین اختصاص دارد.
بخش دوم نثرهای قرن چهارم یعنی دوره سامانی را مورد بررسی قرار داده است و نثرهای قرن پنجم و نثرهای ساده قرن ششم یعنی دوره های غزنوی، سلجوقی و خوارزمشاهی در بخش هفتم به نگارش در آمده است. نثرهای فنی قرن ششم نیز در بخشی جداگانه، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
نثرهای قرن هفتم و هشتم یعنی دوره مغول در بخش پنجم، نثرهای قرن نهم تا دوازدهم یعنی دوره تیموریان و بعد از آن در بخش ششم و نثرهای قرن سیزدهم یعنی دوره قاجاریان در بخش هفتم مورد بررسی قرار گرفته است.
کتاب «سبک شناسی تفصیلی نثر پارسی» به قلم محمد غلامرضایی و به همت انتشارات سمت در ۵۸۴ صفحه و به قیمت ۴۲۰۰۰ تومان منتشر شده است
نظر شما