اروپای شرقی با پذیرش طرح سپر موشکی بدنبال ایفای نقش در ترتیبات جهانی است / هدف کشاندن روسیه به یک مسابقه تسلیحاتی است / ماموریت ناتو در آینده بیشتر به سمت خاورمیانه کشانده می شود

"امیرعلی ابوالفتح" کارشناس مسائل آمریکا در ادامه نشست "مهر" درباره استقرار سپر موشکی آمریکا در اروپا درباره چرایی استقرار موشک ها گفت : آمریکا از نظرتکنولوژیکی و روانی به استقرار سپر دفاع موشکی نیاز دارد و به آن به عنوان نمایش اقتدار در عرصه بین المللی می نگرد، چرا که موشک های مدرن بهترین سلاح برای آسیب زدن به رقیب محسوب می شود. در این بین ایران صرفا بهانه برای پیاده کردن اهداف می باشد و احتمال اینکه طرح های مشابه در سال های آینده در شرق آسیا به مورد اجرا گذاشته شود، زیاد است.

وی درباره واکنش چندجانبه گرایان در داخل آمریکا بیان داشت : چند جانبه گرایان در نگرانی های امنیتی سیاست نرمش را در پیش نخواهند گرفت و در مواجهه با واقعیت های امنیتی دنبال ایده آل ها نخواهند بود .

مهدی سنایی رئیس مرکز مطالعات ایران، روسیه، قفقاز و آسیای مرکزی(ایراس)، دلیل استقبال کشورهای اروپای شرقی در میزبانی سامانه دفاع موشکی را چنین بیان نمود : بین کشورهای حد فاصل اروپای غربی تا روسیه سه دسته کشور وجود دارند. این سه دسته به میزان متفاوتی سرنوشتشان را از روسیه جدا کردند. سه کشور اوکراین، مولداوی و روسیه سفید تا لحظه فروپاشی در ساختار شوروی ماندند .

همچنین آمریکا سعی دارد در برنامه خود ناتو را به بازوی شورای امنیت تبدیل کند. آمریکا چون از شورای امنیت به عنوان ابزار در جهت استقرار ساختار جدید جهانی استفاده می کند

وی افزود : لایه بعدی یعنی کشورهای استونی، لیتوانی و لتونی  پیش از فروپاشی از شوروی جدا شدند و آمریکا سرمایه گذاری های زیادی در این حوزه انجام می دهد. منطقه بالکان به دلیل درگیری های قومی نقش سازنده و اهمیت خود را در برابر اروپا و آمریکا در مقایسه با سایر جمهوری ها از دست داد.

سنایی گفت : جمهوری چک و لهستان که در خط حایل اروپای غربی و اروپای شرقی هستند به دلیل داشتن امکانات گسترده و دور بودن از حوزه نفوذ روسیه بیشترین همراهی را با آمریکا کردند. پذیرش سپر دفاع موشکی برای اروپای مرکزی به معنی اهمیت یافتن در ترتیباتی است که آمریکا در دنیا تعریف کرده است ضمن آنکه همکاری های مختلفی را از سوی این کشورها در حوزه های مختلف امنیتی همانند افغانستان و عراق انجام داده اند .

وی افزود : برای این کشورها پذیرش سامانه دفاع موشکی و همکاری بیشتر با آمریکا برای منفک شدن از ترتیبات قبلی و یافتن نقش بیشتری در ترتیبات موجود منطقه و دنیا صورت می گیرد .

خاکسارکارشناس مسائل راهبردی درباره اهداف آمریکا از استقرار سامانه دفاعی گفت : آمریکا با استقرار سامانه دفاع موشکی در شرق اروپا سعی دارد از آن به عنوان محرک بر ضد روسیه استفاده نماید و به سبک دوران جنگ سرد مسکو را به مسابقه تسلیحاتی سنگین بکشاند و از آن استقلال مالی و بهبود وضعیت اقتصادی که در سال های اخیر به آن دست یافته است دور کند و بار دیگر روسیه را به یک چرخه آشفتگی اجتماعی ناشی از رقابت تسلیحاتی بکشاند .

        

حسین علایی کارشناس مسائل بین الملل جایگاه طرح دفاع موشکی در اهداف جهانی آمریکا و به ویژه ناتو را مورد اشاره قرار داد و بیان داشت : آمریکا در برنامه ریزی کلان برای هژمون شدن هرمی را ترسیم کرده است و جایگاه سایر بازیگران بین المللی در این هرم مشخص شده است. این بازیگران می توانند در جایگاه تعریف شده مانور بدهند، اما خارج از آن را غیر قابل پذیرش می دانند .

وی گفت : آمریکا به روسیه در استراتژی جهانی جدید اجازه نفوذ در ساختار کشورهای اروپای شرقی را نمی دهد و بر آن هستند به تدریج کشورهای اروپای شرقی را در حوزه منافع آمریکا نهادینه کنند .  

علایی افزود : آمریکا ابتدا به باز تعریف ناتو پرداخته و برای آن ماموریت تعیین می کند. دوم اینکه فرمانده و فرماندهی آن با آمریکا است و هرگز آن را به سایر اعضای ناتو واگذار نمی کند .

آمریکا از نظرتکنولوژیکی و روانی به استقرار سپر دفاع موشکی نیاز دارد و در این بین ایران صرفا بهانه برای پیاده کردن اهداف می باشد و احتمال اینکه طرح های مشابه در سال های آینده در شرق آسیا به مورد اجرا گذاشته شود، زیاد است

وی خاطر نشان کرد : همچنین آمریکا سعی دارد در برنامه خود ناتو را به بازوی شورای امنیت تبدیل کند. آمریکا چون از شورای امنیت به عنوان ابزار در جهت استقرار ساختار جدید جهانی استفاده می کند و به موازات آن تلاش دارد از یک ابزار نظامی به ظاهر غیر آمریکایی نیز در اختیار شورای امنیت قرار دهد.

علایی گفت : برهمین اساس پیش بینی می شود ماموریت ناتو در آینده بیشتر به سمت خاورمیانه کشانده شود و با استفاده از قدرت های میانه رو منطقه همانند عربستان به ایفای نقش بپردازند. به طور کل می توان گفت ناتو درحال تغییر ماهیت ، تغییر ماموریت و تغییر ساختار در جهان است و کشورهای اروپای شرقی در این دگرگونی از عوامل اصلی محسوب می شوند .

آمریکا درماه ژانویه سال جاری (2007) به دو کشور لهستان و جمهوری چک که پیشتر از اقمار شوروی بودند و درحال حاضر از اعضای اتحادیه اروپا و ناتو هستند، پیشنهاد داد تا یک سامانه دفاع ضد موشکی شامل 10 موشک رهگیر در لهستان و یک سیستم راداری را در خاک آنها مستقر کند.

ایالات متحده توجیه خود را از این اقدام مقابله با تهدیدات موشکی کشورهایی مانند ایران و کره شمالی اعلام کرده است، اما روسیه به عنوان مخالف اصلی استقرار چنین سامانه ای بر این باور است که تهران و پیونگ یانگ فاقد چنان توان موشکی هستند که بتوانند منافع واشنگتن را مورد هدف قرار دهند، لذا به باور کرملین هدف استقرار چنین سامانه ای از سوی آمریکا در اروپای شرقی، کنترل و تسلط بر سیستم های موشکی روسیه است.