به گزارش خبرگزاری مهر، سیزدهمین ویژه‌برنامه از سلسله نشست‌های تخصصی ماهانه نقد آثار به‌نشر با محوریت نقد و بررسی کتاب «آرزوی چهارم» اثر برگزیده چهاردهمین جشنواره «پاسداران اهل قلم» در فروشگاه انتشارات به‌نشر در مشهد برگزار شد.
سید احمد میرزاده معاون تولید انتشارات به‌نشر در این‌نشست گفت: کتاب «آرزوی چهارم» بامضمون دفاع مقدس برای نوجوانان نوشته شده است؛ با طرح سوالی که فضای جنگ چه ارتباطی با نوجوانان پیدا می کند و با گذشت 30 سال از پایان جنگ. اما چرا هنوز باید درباره این مضمون صحبت کنیم؟ تجربه ۳۰ ساله پس از دفاع مقدس نشان می‌دهد، جنگ تمام شده ولی دشمنی دشمنان ما تمام نشده و اگر غافل باشیم و این روحیه سلحشوری ملی را تقویت نکنیم؛ دوباره دشمن به شکل دیگری جرأت حمله پیدا می‌کند. در واقع دشمن از همین روحیه همبستگی ملی مردم ایران می‌ترسد.
وی افزود: اتفاقات هفته‌های اخیر پس از شهادت سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی نیز موید این نکته است. ضمن اینکه اگر ما ساکت بنشینیم و برابر حماسه‌های دوران دفاع مقدس و رشادت‌های ملت سکوت کرده و آن‌ها را به نسل بعد منتقل نکنیم، دشمن سکوت نمی‌کند و این مسائل را وارونه جلوه می‌دهد. «آرزوی چهارم» در واقع یک‌جلد از مجموعه چندجلدی به نام «روزهای جنگ» برای نوجوانان و حاصل تجربه‌های اکبر صحرایی است که خودش از مردان اهل جبهه و جنگ است.
مصطفی خرامان از نویسندگان ادبیات کودکان و نوجوانان نیز در این نشست گفت: چرا واقعاً باید به دوره هشت‌ساله جنگ تحمیلی پرداخت و راجع به آن کتاب نوشت یا نقد کرد؟ در آثار ترجمه که همین ۲۰ سال گذشته در کشور منتشر شده، چندین کتاب راجع به تاریخ یک شهر را می‌توان پیدا کرد، به‌این معنا که نویسنده‌ای در یک‌جای دنیا، تاریخ شهر را از طریق اتفاقی که در آن شهر رخ داده، بیان می‌کند و از گذر این رویداد، داستانی جذاب برای نوجوانان طراحی می‌شود که با مطالعه آن داستان، در واقع تاریخ آن شهر را خوانده‌ایم. جنگ هشت‌ساله، مسئله‌ای نابرابر بود که شروع‌کننده آن ما نبودیم و جوانان برای دفاع از کشور به میدان رفتند. بنابراین جزء وظایف ماست آثاری درخور هشت سال دفاع مقدس بنویسیم اما مسئله اینجاست که درمورد ادبیات دفاع مقدس آن‌طور که باید و شاید کار نشده است. در حقیقت خوب کار نکرده‌ایم و این یک مشکل است، آن‌قدر باید کتابِ خوب بنویسیم که نوجوانان به آن جنبه حماسی هشت سال دفاع مقدس واقف شوند.
نویسنده رمان «فرشته‌ها از کجا می‌آیند» درباره استقبال جوانان امروز از کتاب‌های ترجمه گفت: این کتاب‌ها به ادبیات ما لطمه می‌زنند پس وظیفه نویسندگان است که کتاب‌هایی جذاب، پرمحتوا و قوی در حوزه‌های مختلف به‌ویژه دفاع مقدس نگارش کنند تا از هجمه فرهنگی جلوگیری شود.
وی با گریزی به نقد کتاب «آرزوی چهارم» گفت: واقعیت این است که با مطالعه این کتاب به نظر می‌رسد نویسنده در بعضی از قسمت‌ها می‌توانست داستان را بهتر پیش ببرد. «آرزوی چهارم» از دو بخش اصلی شامل زندگی شمشاد و دفاع مقدس ساخته شده است. زندگی شمشاد تحت تاثیر جریاناتی است و به‌عنوان نوجوانی که اعتماد به نفس زیادی ندارد و پس از فرآیندی این اعتماد به نفس را به دست می‌آورد، در حدی که به جبهه می‌رود و جزء شخصیت‌های اصلی جنگ می‌شود. دوست داشتم همان‌طور که به بخش زندگی «شمشاد» و پیش از رفتن او به جبهه به‌طور دقیق پرداخته شده بود، در قسمت دفاع مقدس نیز به‌همان‌اندازه با ظرافت و دقت کار شود. وقتی نویسنده‌ای فضای جنگ را توصیف می‌کند به دنبال این است که ما کجا ایستاده‌ایم و دشمن کجا ایستاده است؟ این‌ها دقت نویسنده را از فضایی که برای ما منعکس شده نشان می‌دهد. جغرافیای جنگ برای نوجوان امروز بسیار مهم است، اما در «آرزوی چهارم» جغرافیای جنگ برای مخاطب مشخص نیست. نوجوانان دوست ندارند مطلب را همراه با تصویر بخوانند. بنابراین اکثر کتاب‌های نوجوانان تصویر ندارند که در این‌کتاب اینگونه نبود، همچنین رمان نوجوان بهتر است پاورقی نداشته باشد و نویسنده آن‌قدر به همه جوانب کار مسلط باشد که بتواند در متن به ما توضیح دهد.
در ادامه نشست، داوود امیریان با بیان خلاصه‌ای از کتاب «آرزوی چهارم»، گفت: این اثر کنجکاوی ما را بر می انگیزد که اگر جای قهرمان داستان بودیم چه می کردیم، اگر جناب صحرایی درباره جنگ نوشته به دلیل تاثیری است که جنگ روی او گذاشته که هنوز هم ادامه دارد. ویژگی «آرزوی چهارم» این است که به‌خوبی از یک عنصر داستانی استفاده می‌کند که «اتفاق» نام دارد. ماجرایی که تبدیل به داستان «آرزوی چهارم» شده از یک موج کوچک آغاز می‌شود و دایره‌وار به موج‌های بعدی می‌رسد، قهرمان داستان که مجروح می‌شود و بعد شخصی جانش را نجات می‌دهد و فلاش‌بک به گذشته دارد که پیشامد بسیاری از اتفاقات است و همزمان با این اتفاقات شاهد حضور افراد پیرامون زندگی «شمشاد» هستیم که بر روی او تاثیر می‌گذارند.
نویسنده «گردان قاطرچی‌ها» با بیان اینکه تجربه صحرایی از جنگ، تاثیر مستقیمی بر نگارش کتاب داشته، گفت: برخی از دوستان متاسفانه درباره جنگ می‌نویسند در حالی که تحقیقات خوبی ندارند و با موقعیت‌های جغرافیایی دفاع مقدس و یا سلاح های رزمی آشنایی ندارند در حالی‌که تجربه‌های صحرایی در دفاع مقدس راهگشا بوده و به او کمک کرده است. اکبر صحرایی هنوز رمان‌طنز جنگ ننوشته و باید کتابی به قلم او در این زمینه منتشر شود. نویسنده در نگارش «آرزوی چهارم» احساساتی نشده و با خیلی از مسائل با سردی برخورد کرده است زیرا صحنه جنگ زمان پرداختن بیش از حد به احساسات نیست، همچنان که معتقدم داستان زود تمام می‌شود و اگر جای نویسنده این کتاب بودم، کمی بیشتر روی آن کار می‌کردم.
صحرایی نیز در پایان این‌نشست گفت: نوشتن کتاب «آرزوی چهارم» با شخصیت شمشاد شکل گرفته است؛ شخصیتی که در دوران دفاع مقدس می‌زیسته و همکلاسی‌های او آماده اعزام به جبهه هستند اما شمشاد مشکلات خاص خود را برای رفتن به جبهه دارد. رمان با فلاش بک از زمان جنگ شروع می‌شود و زندگی شمشاد را روایت می‌کند. «آرزوی چهارم» را بیشتر رمان روانشناختی می‌دانم. جنگ مانند دیگر اتفاقات بر روی افراد تاثیر می‌گذارد و در این داستان شمشاد، شخصیت خود را بازیافت کرده و به خودباوری می‌رسد.
وی افزود: برای ماندگاری داستان نیاز است داستان‌های قدیم، بومی و میهنی با اتفاقات روز تلفیق شوند.
این‌داستان‌نویس در ادامه گفت: مرسوم است که ما همیشه سه آرزو داریم، اما شمشاد قصه به یاد می‌آورد که آرزوی دیگری داشته باشد که هیچ‌جنگی در نگیرد. بعد دیگر بیان شخصیت افراد در این کتاب بود تا اینکه جغرافیا خیلی دقیق گفته شود.
نظر شما