به گزارش خبرنگار مهر، حذف درس انتگرال از دروس پایه دوازدهم در سال ۹۷ و ورود دانش آموزانی که بدون شناخت پایه‌ای این مفهوم ریاضی وارد رشته‌های فنی و حرفه‌ای شدند، در آغاز سال تحصیلی جدید، موجی از اعتراضات را از سوی دانشگاهیان و اساتید رشته‌های فیزیک و ریاضی و آمار و… در پی داشت. یکی از این واکنش‌ها به نگاشتن نامه‌ای از سوی انجمن ریاضی ایران به رئیس شورای برنامه‌ریزی درسی ریاضی و دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی انجامید که طی آن در خواست شده بود «با توجه به اینکه حذف بعضی از مبحث‌ها از جمله «انتگرال» از کتاب دوازدهم موجب نگرانی همکاران در دانشگاه‌ها گردیده است و ضمن تماس‌هایی با انجمن علت را جویا شده‌اند. لذا از ایشان درخواست گردید تا دلایل حذف این مباحث را اعلام فرمایند تا به اطلاع جامعه ریاضی رسانده شود.»
در ادامه محمدرضا سید صالحی سرپرست حوزه تربیت و یادگیری ریاضی در پاسخ به این نامه طی نامه‌ای اعلام کرد «در ارتباط با موضوع حذف و اضافه شدن برخی مفاهیم به محتوای کتاب‌های درسی ریاضی، که مبنای این تغییرات، شایستگی‌ها و رویکردهای حاکم بر برنامه درسی است. لذا با اینکه یکی از معیارهای تعیین محتوای کتاب‌های درسی، متناسب بودن آن با اهداف رشته‌های دانشگاهی است، اما این تنها معیار موجود نیست و طبیعتاً اهداف مدنظر برنامه درسی مدرسه‌ای بر اهداف آموزش عالی اولویت دارد. اما مشخصاً در مورد مفهوم انتگرال، لازم به ذکر است که این مفهوم یکی از مفاهیمی است که به طور کامل در سر فصل‌های آموزش عالی قرار دارد.»
منصور واعظ پور مدیر انجمن ریاضی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، با اعلام اینکه متأسفانه جواب سه خطی آقای صالحی جواب منطقی نبوده است و ما از منظر مخالفت با حذف انتگرال لزوماً نامه را ننوشتیم بلکه از این منظر نامه را نوشتیم که واقعاً دلایل علمی در این خصوص را بشنویم، گفت: جواب سرپرست حوزه تربیت و یادگیری ریاضی عموم افراد را قانع نکرد و برای همین به دنبال آن مقاله‌های مختلفی در این خصوص نوشته شد و دلایل مخالفت با حذف انتگرال از منظرهای مختلف توضیح داده شد.
هدف تعلیم ریاضی در دبیرستان این است که قدرت تجزیه و تحلیل بچه‌ها را بالا ببرد
وی ادامه داد: الان بحث انتگرال به طور خاص مطرح نیست بلکه این موضوع محل بحث است که یکبار باید برای مسئولان آموزش و پرورش و تمام مسئولان ما دیدگاهشان نسبت به مباحث ریاضی اصلاح شود چون ریاضیات دبیرستان اگر تدریس می‌شود برای این نیست که دانش‌آموز لزوماً بداند کاربرد مشتق و انتگرال در زندگی روزمره چیست بلکه هدف تعلیم ریاضی در دبیرستان این است که قدرت تجزیه و تحلیل بچه‌ها را بالا ببرد. این هدف اصلی تدریس درس ریاضی است. البته ریاضیاتی تدریس می‌شود که در مراحل دیگر مثل ادامه تحصیل نیز به کار می‌آید یا در حوزه علم به طور کلی کاربرد دارد اما اگر بخواهیم کاربردی در زندگی برای این مفاهیم قائل شویم این است که درس ریاضی خود درس زندگی است.
کنکور باعث شده بچه‌ها در هیچ درسی در دبیرستان، مهارت زندگی یاد نگیرند
این استاد دانشگاه در ادامه با بیان اینکه متأسفانه در حال حاضر کنکور، آموزش ما را تحت تأثیر قرار داده است و هیچکدام از درس‌هایی که در دبیرستان یاد داده می‌شود تبدیل به مهارت واقعی نمی‌شود بلکه در کنار مهارت تست زنی قرار می‌گیرد، اظهار کرد: در واقع در هیچ درسی در دبیرستان بچه‌ها مهارت زندگی یاد نمی‌گیرند. حتی در درس‌های قبل از دبیرستان نیز.
وی گفت: یکی دیگر از نکات مهم حذف درس انتگرال از دبیرستان این است که ساعت درس ریاضی کاهش پیدا کرده است. حالا شما این ساعت را مقایسه کنید با ساعت درس ریاضی در دیگر کشورها. پس بحث حذف انتگرال جنبه‌های زیادی دارد. باز یکی دیگر از جنبه‌های حذف این درس این است که رشته‌های کاردانش و فنی و حرفه‌ای به این درس نیاز ندارند اما کسی که وارد رشته‌های فنی و مهندسی می‌شود و فیزیک و ریاضی دارند، -حتی در رشته‌های علوم پایه و اقتصاد و مدیریت- بحث مشتق و انتگرال کاربرد دارد. در دبیرستان هم تنها بحث آشنایی اولیه با انتگرال مطرح بود. در کتاب‌های ریاضی یک و دو به بحث انتگرال به طور مفصل در دانشگاه پرداخته می‌شود اما شاید دو سه ماه بعد از ورود به دانشگاه به آن نیاز دارند اما کسی که درس فیزیک در دانشگاه داشته باشد از همان جلسه اول به دانش انتگرال نیاز دارد و ما امسال سر کلاس دیدیم تا بحث انتگرال مطرح شد، بسیاری از دانشجوها وحشت کردند چون آشنایی با آن نداشتند.
به جای درسی مثل انتگرال چه درسی می‌خواهیم بگذاریم تا با چنین چالشی رو به رو شود. اینکه من بگویم خود بحث انتگرال در زندگی روزمره اجتماعی مستقیم کاربرد دارد نمی‌توانم چنین چیزی را بگویم اما اثر غیرمستقیم آن در رشد و پرورش دانش آموزان مشهود است
واعظ پور در پاسخ به این پرسش که دیدگاه آموزش و پرورش این است که فضا را برای آموزش مهارت‌های زندگی باز کند و شعار فعلی آن این است که دانش آموزان باید مهارت زندگی بیاموزند نه مفاهیم سخت و پیچیده‌ای که در دانشگاه فرا می‌گیرند، گفت: همانطور که گفتم این موضوع مطرح است که در دبیرستان قرار است ذهن دانش‌آموز را براق کنیم و کاری کنیم دانش‌آموز با برخورد با مسائل پیچیده ذهنش صیقل بخورد و انتگرال یکی از این مباحث بود. به جای درسی مثل انتگرال چه درسی می‌خواهیم بگذاریم تا دانش‌آموز با چنین چالشی رو به رو شود. اینکه من بگویم اگر از من بپرسید خود بحث انتگرال در زندگی روزمره اجتماعی مستقیم کاربرد دارد یا نه، نمی‌توانم چنین چیزی را تایید کنم اما اثر غیرمستقیم آن در رشد و پرورش دانش آموزان مشهود است.
مدیر انجمن ریاضی ایران در پاسخ به این پرسش که برای کسانی که با مفهوم انتگرال آشنا نیستند و از آنجایی که آموزش و پرورش تاکید می‌کند این مباحث به درد زندگی نمی‌خورد، درباره آن توضیحی می‌دهید، گفت: تمام کسانی که رشته‌های فنی و مهندسی را ادامه می‌دهند نیاز دارند مسائل را حل کنند و باید در ابتدا مدل سازی ریاضی انجام دهند. مثلاً اگر کسی بخواهد فنر خودرو را طراحی کند باید بداند مقاومت آن چقدر است و چقدر باید باشد. همه اینها به مدل سازی ریاضی نیاز دارند و به مبحث انتگرال و دیفرانسیل نیاز دارند. در اقتصاد هم ما به مبحث مدل سازی نیاز داریم که باز به بحث مشتق و انتگرال باز می‌گردد. اما من می‌خواهم تاکید دوباره کنم که ۷۰ درصد وجود این مباحث در دبیرستان به خاطر کاربردش به طور مستقیم در زندگی روزمره نیست حتی به خاطر اینکه کسی بخواهد رشته مهندسی یا اقتصاد را در دانشگاه ادامه دهد یا نه نیز صرفاً این درس گنجانده نشده است، بلکه هدف این است که دانش‌آموز با یک مساله پیچیده برخورد کند که به صورت منطقی با آن برخورد کند و آن را تجزیه و تحلیل کند.
آموزش درست ریاضی در مدرسه می‌تواند آمار طلاق را هم کاهش دهد
واعظ پور در پاسخ به پرسش دیگری که با رویکرد مهارت محوری در آموزش و پرورش موافق هستید، بیان کرد: در بحث مهارت محوری نیز یک مساله دیده نمی‌شود و اینکه وقتی کلی می‌گوئیم می‌خواهیم بچه‌ها مهارت زندگی یا درس زندگی بیاموزند، در واقع انگار هیچ ایده مشخصی نداریم. این حرف کلی است. اگر به مصادیق ورود می‌کردیم متوجه می‌شدیم که بهترین درس زندگی را ریاضی به بچه‌ها می‌دهد. من در سمیناری که درباره بالا رفتن طلاق و علتش در جامعه بود حضور داشتم و جامعه‌شناسان و روان‌شناسان مباحثی را مطرح کردند. من هم گفتم دلیل بالا رفتن طلاق در جامعه این است که درس ریاضی در مدرسه خوب آموزش داده نمی‌شود. همه متعجب بودند که ربط این دو چیست و من آنجا هم توضیح دادم که ربطش این است که اگر بچه‌ها از طریق ریاضی فرا بگیرند که مسائل و مشکلات پیچیده‌ای در زندگی هست که می‌توانند آن را تجزیه و تحلیل کنند، مدل سازی کنند و به حل مساله برسند، در چالش‌های زندگی هم این‌طور درمانده نمی‌شوند. اما منظورم خواندن ریاضی به صورت عمقی و مفهومی است و نه برای تست زدن.
ریاضی درس تفکر است
وی درباره اینکه احتمالاً چند درس دشوار دیگر نیز قرار است از دروس دبیرستان حذف شود، بیان کرد: این وحشتناک است که ما بخواهیم به خاطر باز شدن جا برای آموزش مهارت زندگی دروس سخت را از دبیرستان حذف کنیم و کاری کنیم بچه‌ها تا ۱۸ سالگی با هیچ چالشی رو به رو نشوند و بعدها با کوچک‌ترین چالشی دچار مشکل می‌شوند. مگر درس تفکر چه کار مهمی انجام می‌دهد که تفکر در مباحث ریاضی این کار را نمی‌کند؟ اگر می‌خواهیم به بچه‌ها تفکر را یاد بدهیم لزوماً با یک درس به عنوان تفکر نمی‌شود این کار را کرد بلکه باید از دل همین بحث‌های ریاضی و… تفکر را آموزش دهیم.
نظر شما