به گزارش خبرنگار مهر، زیره سبز محصولی است که کشت آن از نظر میزان آب مصرفی کم توقع است، اما اگر بدان توجه شود، قدرت ارزآوری زیادی دارد. شهرستان تایباد از جمله شهرستان‌هایی است که کشت زیره سبز که به «کرابیه» معروف است، تاریخ بسیار زیادی دارد. این محصول در مناطق دارای آب و هوای خشک همانند آب و هوای مناطق مرکزی و شرق خراسان رضوی به عمل می‌آید.
این کشت از مجموعه کشت‌های بومی خراسان بوده که در دوره‌هایی به دلیل قیمت اندک آن به واسطه فعالیت دلالان و همچنین تحمیل هزینه‌های زیاد به واسطه آفات و امراض، کشاورزان به جای کشت آن به کشت گندم روی آوردند، اما به تازگی دوباره سطح زیرکشت زیره توسعه پیدا کرد. زیره سبز در طبقه بندی گیاهی جزو گیاهان دارویی دسته بندی شده است، چرا که مهمترین استفاده آن در فراورده‌های دارویی است، هرچند مصارف خوراکی و صنعتی آن نیز حائز اهمیت است.
نبود بازار مشخص برای صادرات زیره اصلی‌ترین مشکل کشاورزان
سید مرتضی حسینی القادری، کشاورز تایبادی در خصوص کاشت زیره سبز در تایباد در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: زیره سبز که ما با نام «کرابیه» در شهرستان می‌شناسیم از جمله کشت‌های ارز آور و صادراتی کشور ماست و نیاز است دولت توجه ویژه ای به این کشت داشته باشد. بازاریابی و هدایت این محصول در سطح جهان از مهمترین کمک‌هایی است که دولت می‌تواند به کشاورزان و تولید کنندگان کند و از ارز آوری آن بهره بگیرد. لذا یکی از مشکلات عمده کشاورزان این محصول نبود بازار مشخص برای صادرات است.
این کشاورز تایبادی یکی دیگر از مشکلات کشاورزان را قیمت پایین محصول در فصل برداشت دانست و افزود: کشت زیره سبز یکی از کشت‌هایی است که نیروی کار زیاد می‌طلبد و این نیروی کار علاوه بر اشتغالزایی فصلی، نیازمند صرف هزینه‌های زیاد است، درست در آستانه فصل برداشت قیمت‌ها پایین می‌آید و ضرر آن برای کشاورز باقی می‌ماند.
دبیر، خانه کشاورز تایباد افزود: انتظار می‌رود بورس با انجام معاملات زیره از طریق گواهی سپرده کالا، بتواند توان کشاورزان در برابر نوسانات قیمت را افزایش داده و بر رونق کشاورزی این محصول مهم و استراتژیک بیفزاید و همچنین با کشف نرخ مناسب و شفاف‌تر زمینه‌های رشد و توسعه آن را ایجاد کند.
برای مبارزه با امراض و آفات این محصول چاره‌ای بیندیشیم
حسینی القادری دیگر خواسته کشاورزان را ورود سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به شهرستان برای بررسی مبارزه با امراض زیره عنوان کرد و گفت: این کشت، یک کشت کم آب طلب است و از نظر موقعیت جوی استان توسعه این کشت لازم است. در گذشته برای مدتی تولید زیره سبز متوقف شدآن هم به دلیل امراض و آفت بود که هزینه‌های زیادی به کشاورز تحمیل می‌کرد.لذا ضروری است که مرکز تحقیقات با سرمایه گذاری در شهرستان تایباد به صورت علمی بحث امراض را بررسی و با آموزش و توانمندسازی کشاورزان امکان توسعه این محصول و به تبع آن رونق اقتصاد کشاورزی زیره را فراهم کند.
درآمد ۲۵۰ میلیارد ریالی کشاورزان تایبادی از زیره سبز
محمد میری دیسفانی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تایباد در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص سطح زیر کشت زیره سبز در این شهرستان، اظهار کرد: خوشبختانه در سال زراعی گذشته با توجه به شرایط مساعد جوی، هزینه تولید پایین و در راستای توسعه گیاهان دارویی و کم آب طلب حدود هزار و۲۰۰ هکتار از اراضی شهرستان به کشت زیره سبز اختصاص یافت که بیش از ۴۸۰ هکتار از اراضی مذکور به صورت مکانیزه کشت صورت گرفت.
میری افزود: در این سال نزدیک به هزار تن زیره سبز از سطح این مزارع در شهرستان برداشت شد که بالغ بر ۲۵۰ میلیارد ریال برای کشاورزان شهرستان تایباد درآمدزایی داشت.
مدیر جهاد کشاورزی تایباد در خصوص وضعیت این کشت در سال جدید، ابراز کرد: در سال زراعی جاری حدوداً بیش از سه هزار هکتار از اراضی شهرستان تایباد به کشت زیره سبز اختصاص یافته که دو هزار هکتار آن آبی و بیش از هزار هکتار به صورت دیم کشت شده است. عمده اراضی کشت شده در سال جاری توسط بذرکارهای موجود شهرستان به صورت مکانیزه کشت شده است.
وی ادامه داد: پیش بینی می‌شود در سال زراعی جاری بیش از هزار و۵۰۰ تن زیره سبز از سطح مزارع شهرستان برداشت شود.
بازار هدف زیره سبز کجاست؟
دوره زمانی کاشت زیره سبز از اواخر آذر ماه تا نیمه بهمن است و حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ روز تا برداشت آن زمان می‌خواهد. برداشت این محصول با دست و توسط کارگر انجام می‌شود، بنابراین علاوه بر اشتغالزایی فصلی، هزینه برداشت آن هم تقریباً بالا است. این در حالی است که به جز برداشت باید در مرحله دیگری که «زیره پاک کنی» نام دارد، کار زیادی بر روی آن انجام پذیرد. با این حساب این عضو خانواده بزرگ گیاهان دارویی از جمله محصولاتی است که سخت و پرهزینه به دست می‌آید. اما این میزان تلاش برای عرضه این محصول و ارزش فراوان آن در سه حوزه دارویی، غذایی و کشاورزی، بازار هدف بزرگی می‌طلبد.
با نگاهی به بازار بزرگ زیره سبز، لزوم توجه دولتمردان به این محصول مضاعف می‌شود، چرا که بوجاری، بسته بندی و صادرات این محصول استراتژیک می‌تواند در شرایط تحریم به ارز آوری بیشتر منجر شود لذا باید از صادرات فله‌ای آن جلوگیری به عمل آید.
مدیر جهاد کشاورزی تایباد در پاسخ به این سوال که محصول برداشتی در شهرستان تایباد به کجا می‌رود و چرا در این شهرستان امکان بوجاری و بسته بندی زیره با توجه به بازار بزرگ مصرفی همانند افغانستان، وجود ندارد، گفت: عمده محصول تولیدی شهرستان توسط دلالان خریداری و در بازارهای داخل استان همانند مشهد، سبزوار و یا خارج از استان به فروش می‌رسد، این در حالی است که تنها کارخانه بوجاری و فرآوری زیره سبز در شهرستان به دلیل فرسودگی ماشین آلات و کمبود نقدینگی غیرفعال است.
میری در خصوص اقدامات جهاد کشاورزی تایباد در حمایت از کشاورزان و افزایش تولید زیره سبز، اظهار کرد: از مهمترین اقدامات جهاد کشاورزی تایباد در جهت بهره‌وری و افزایش تولید زیره سبز می‌توان به توسعه و کالیبراسیون بذرکارها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در خصوص آبیاری، تغذیه و کنترل عوامل خسارت زای گیاهی، ضدعفونی بذور کشت شده و… اشاره نمود.
وی افزود: در سال جاری یکی از واحد فرآوری زیره سبز به عنوان یکی از معین‌های اقتصادی شهرستان با سرمایه گذاری صددرصدی بخش خصوصی در شهر کاریز از توابع بخش مرکزی شهرستان تایباد نیز اقدام به بوجاری بذور زیره سبز نمود که امید می‌رود در صورت حمایت از اینگونه واحدها نسبت به انجام سایر مراحل فراوری این محصول ارزشمند اقدام گردد که در این صورت بیش از سه برابر قیمت ارزش افزوده نصیب کشاورزان خواهد شد.
نظر شما