تاریخ ایران در موزه های کشور خاک می خورد!

به گزارش خبرنگار مهر، متاسفانه فضا و معماری داخلی موزه های ایران ، به گونه ای طراحی شده که کمتر کسی جذب آنها می شود و این مسئله به خاطر فقدان نگاه موضوعی به پیشینه فرهنگی و تاریخی است که باعث شده امروزه ، شاهد حضور اندک افرادی و البته آن هم به بهانه ای خاص، باشیم.

از سوی دیگر، هیچ گاه از تجهیزات به روز دنیا در نمایش اشیاء و آنچه که در موزه ها نگهداری می شود، استفاده نشده است.  علیرغم اینکه این موزه‌ها ابزارهای لازم برای در معرض دید عموم قرار گرفتن، را در اختیار داشته‌اند.

به گفته یک کارشناس میراث فرهنگی، موزه های کشور از استانداردهای جهانی برخوردار نیستند و به همین دلیل برای استفاده بهینه مردم و بازدید علاقه مندان نیاز به بازسازی و تعمیر دارند و همچنین مانند سایر کشورهای دنیا باید در کنار موزه ها، فضاهای آموزشی و پژوهشی ایجاد شود.

ابزار، امکانات وهمچنین تجهیزات داخل موزه های کشور مربوط به سالهای گذشته است در حالی که باید امکانات و وسایل موجود مطابق با سیستم های مدرن و روز دنیا تغییر یافته و تجهیز و تقویت شوند.

عدم برخورداری از فضای کافی و در حد اشیاء تاریخی که منطبق با استانداردهای جهانی نیست، عدم تجهیز موزه ها به سیستم تجهیزات الکترونیکی، کمبود اعتبارات، کمبود نیروی حفاظتی، نبود راهنما و... از مهمترین مشکلات موزه های کشور است.

همچنین عدم تبلیغ و معرفی موزه ها و اشیایی که به نمایش گذاشته می شود و نبود بروشورهایی برای اطلاع رسانی در خصوص تاریخچه اشیاء تاریخی به بازدیدکنندگان از دیگر مشکلاتی است که مردم درموزه ها با آن مواجه هستند.

البته عدم تخصیص اعتبارات کافی برای تجهیز و تعمیر موزه ها نیز بخشی از مشکلات است اما مهم تر از آن عدم ارائه برنامه و طرحهای کاربردی و مناسب برای استفاده بهینه از امکانات و فضای موجود داخل موزه ها و همچنین حفاظت از اشیا و آثار تاریخی منحصر به فرد است.

کارشناسان میراث فرهنگی، علت مشکلات موزه های کشور را مدیریت ضعیف دانسته و معتقدند : در صورت استفاده از نظرات و توانایی علمی و اجرایی کارشناسان و متخصصین ، تحول بزرگی در نظام موزه داری کشور ایجاد می شد.

در حال حاضر دراغلب کشورهای دنیا موزه ها متناسب با نیاز مخاطبان ایجاد می شود اما در ایران به دلیل اینکه شناختی از نیازهای فعلی مخاطبان وجود ندارد، به همین دلیل شاهد استقبال گسترده مردم از موزه ها نیستیم.

کارشناسان می گویند، نگرش غلط مسئولان باعث شده موزه ها فقط محل نگهداری اشیاء و انبار تاریخچه کشور شود در صورتی که می توان با یک برنامه ریزی و طراحی درست در کنار موزه ها مراکز آموزشی، پژوهشی و تفریحی ایجاد کرد.

حسین جعفری، معاون فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص مشکلات موزه های کشور می گوید: در حال حاضر موزه های کشور از نظر حفاظت الکترونیک دچار مشکل هستند.

وی ادامه می دهد: کمبود اعتبارات، عدم تجهیزات کافی، کمبود فضا و امکانات برای به نمایش گذاشتن اشیاء موزه ای و... از دیگر مشکلاتی است که موزه ها با آن مواجه اند.

وی تاکید می کند: آنچه در موزه های کشور وجود دارد هویت و فرهنگ ملی ایرانیان است بنابراین تمام سعی و تلاشمان را برای حفاظت از آنها به کار خواهیم گرفت. 

جعفری می افزاید: میزان اعتبارات لازم برای حفاظت الکترونیکی موزه ها هنوز مشخص نشده اما برنامه ریزی و طرحهای زیادی برای اجرایی شدن تا پایان سال جاری تدوین شده است که به محض تخصیص اعتبارات اجرای آنها نیز آغاز خواهد شد.

معاون فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به اینکه در هر استان کشور حداقل یک موزه وجود دارد، می گوید: در استان تهران بیش از 15 موزه زیر نظر سازمان میراث فرهنگی قرار دارد که هر کدام از آنها برای تجهیز و حفاظت، 300 میلیون تومان اعتبار نیاز دارند.

وی از ایجاد موزه های منطقه ای خبر داده و تصریح می کند: در حال حاضر تعدادی از این موزه ها تحت عناوین مختلفی مانند موزه فرش، جنگ، سکه و... در برخی از استانها در دست احداث و تعدادی دیگر در مرحله طراحی است و درصدد هستیم تا هرچه زودتر این موزه ها را تجهیز و برای استفاده گردشگران آماده کنیم.

جعفری در مورد ارائه آموزشهای عمومی به مردم برای آشنایی با میراث فرهنگی می گوید: در این خصوص با همکاری سازمان صدا و سیما در هفته میراث فرهنگی (28 اردیبهشت تا 4 خرداد) برنامه های آموزشی از تلویزیون و رادیو برای مردم پخش خواهد شد و البته در طول سال برنامه های مختلف دیگری نیز در زمینه میراث فرهنگی، آماده و پخش می شود.

وی در خصوص وضعیت آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشور، اظهارمی کند: به رغم مشکلات اعتباری و کمبود نیروهای حفاظتی، در نیمه اول سال 85 جرائم میراث فرهنگی کشور 13 درصد و در نیمه دوم 59 درصد کاهش داشته است و همچنین حفاریهای غیر مجاز نیز در نیمه دوم سال گذشته با کاهش 70 درصدی مواجه بوده است.

جعفری می افزاید: سرقت آثار تاریخی 27 درصد و تخریب آثار نیز 59 درصد کاهش وهمچنین میزان کشفیات آثار تاریخی درنیمه دوم سال گذشته 21 درصد افزایش داشته است.

وی به مشکلات میراث فرهنگی نیز اشاره کرده و می گوید: عدم آشنایی مردم و مدیران با مقوله آثارتاریخی و میراث فرهنگی، عدم وجود قوانین بازدارنده در سیستم قضائی، عدم همکاری برخی پایگاههای نیروی انتظامی با سازمان، عدم وجود قوانین محکم و صریح در خصوص دستگاههای فلزیاب و... از جمله مشکلاتی است که در حال حاضر باعث افزایش میزان جرائم در حوزه میراث فرهنگی کشور شده است.

محمد رضا کارگر، رئیس موزه ملی ایران با اشاره به اینکه فضای داخلی موزه ها باید به چندین برابر میزان فعلی افزایش پیدا کند، می گوید: کمبود فضای کافی برای به نمایش گذاشتن اشیای داخل مخازن موزه ها از مهم ترین مشکلاتی است که در حال حاضر با آن مواجه هستیم به طوری که این امر باعث شده بسیاری از آثار در معرض نابودی قرار گیرند.

وی می افزاید: در حال حاضر 300 هزار شی تاریخی در مخازن موزه ملی نگهداری می شود این در حالی است که کمبود فضا و امکانات باعث شده که فقط  5 هزار شی برای بازدید مردم به نمایش گذاشته شود که البته این امر نیز خارج از استاندارهای جهانی است .

رئیس موزه ملی ایران تاکید می کند: به منظور حفاظت بیشتر از اشیای داخل موزه ها و همچنین جلوگیری از سرقت اشیاء، تمامی موزه ها نیاز به سیستم حفاظت و تجهیزات الکترونیکی دارند در غیر اینصورت نمی توانیم تنها با تعداد اندکی نیروی انسانی حفاظت کاملی ازاشیاء تاریخی و فرهنگی داخل موزه ها که نشان دهنده هویت ایرانیان است داشته باشیم.

روز جهانی موزه (28 اردیبهشت ماه ) در کشور ما تنها به یک روز خلاصه شده است و هر سال با نزدیک شدن به این روز از کمبود ها و مشکلات موزه های کشورکه هویت، فرهنگ و تاریخ ایرانیان به شمارمی روند سخن گفته می شود اما اقدام مناسبی از سوی مسئولان برای رفع این مشکلات صورت نمی گیرد به طوری که در سال بعد نیز شاهد عنوان شدن همین مشکلات از سوی موزه داران و مردم هستیم.