تبارشناسی سنت‌گرایی مارتین لینگز

به گزارش خبرنگار مهر، سنت‌گرایی (در زبان‌های اروپایی: Traditionalism با T بزرگ) فلسفه ای است که با رنه گنون فرانسوی آغاز می ‌شود و با کوماراسوآمی و شووان به اوج خود می ‌رسد. در دوران جدید، لایب‌نیتس در نوشته‌های خود از «حکمت جاوید» (Philosophia Perrenis) سخن گفت. پیش از او، در ایران باستان از «جاویدان خرد» سخن رفته بود. در دوران اسلامی نیز «حکمت خالده» آن‌قدر معروف اذهان بود که ابن‌مسکویه کتابی را به همین نام تدوین کرد.

البته پیشینه‌ تاریخی سنت‌گرایی توسعاً به درازای تاریخ بشری ا‌ست. زیرا بنا بر ادعای سنت‌ گرایان، اندیشه ‌های اساسی ِ سنت‌ گرایی، مجموعه حقایقی ا‌ست که شمول تاریخی و جغرافیایی همه ‌گیر دارد. یعنی همه‌ انسان‌ها در همه‌ ادوار تاریخی و همه‌ مناطق جغرافیایی بدان‌ها باور داشته‌اند، دارند و خواهند داشت.

کمتر از یک قرن پیش، رنه گنون (Rene Guenon) فیلسوف فرانسوی (۱۸۸۶ تا ۱۹۵۱) این مسلک را احیا کرد و بعدها با کوشش‌های آناندا کنتیش کوماراسوآمی (Ananda Kentish Coomarasuamy) هنرشناس و حکیم سریلانکایی (۱۸۷۷ تا ۱۹۴۷) و نیز فریتیوف شووان (Frithjof Schuon)، تیتوس بورکهارت، هیوستون اسمیت، مارتین لینگز، سیدحسین نصر، مارکو پالیس، آلدوس هاکسلی، لرد نورث‌بورن و جیکوب نیدلمن این مکتب، در ساحت‌های نظری و به‌ویژه فلسفه‌ی هنر، به ‌ظرافت پرورده شد و از آن مکتبی تمام عیار پدید آمد.

در بین این متفکران (گذشته از دکتر نصر که مسلمان بود) رنه گنون، فریتیوف شووان و مارتین لینگز به اسلام گرویدند. رنه گنون نام اسلامی عبدالوحید یحیی و مارتین لینگز نام ابوبکر سراج‌الدین را بر خود نهادند. هر دو این متفکران، سالیانی طولانی را در مصر گذراندند و عملاً خود را در پنهانی‌ترین لایه‌های حیات مسلمین غرقه کردند.

مارتین لینگز در سال ۱۹۰۹ در لنکستر انگلستان در خانواده‌ای پروتستان به‌دنیا آمد. پس از اخذ مدرک زبان و ادبیات انگلیسی (در سال ۱۹۳۲ دانشگاه آکسفورد) سالی را در لهستان به تدریس گذراند و سپس استاد زبان انگلیسی ِ کهن و میانه در دانشگاه کائوناس در لیتوانی شد.

در سال ۱۹۳۸ در نتیجه‌ آشنایی با آثار رنه گنون، شیفته‌ اسلام شد و به این دین درآمد. در سال ۱۹۴۰ به مصر رفت و در دانشگاه قاهره به تدریس شکسپیر پرداخت. پس از دوازده سال اقامت در مصر، در ۱۹۵۲ به انگلستان بازگشت و از دانشگاه لندن در رشته‌ی زبان عربی درجه‌ دکتری گرفت. از ۱۹۵۵ مسئول نسخ خطی و نیز کتاب‌های چاپی شرق در موزه‌ بریتانیا شد. دسترسی او به آن گنجینه‌ عظیم، ثمری هم داشت: کتاب «زندگی‌نامه‌ محمد، بر اساس کهن‌ترین منابع» (۱۹۳۸).

این کتاب، با شهرتی فراوان به سراسر جهان راه یافت (ترجمه‌ی فارسی این کتاب، به‌زودی توسط دکتر محمد حسین ساکت چاپ خواهد شد). کتاب‌های دیگر ِ مارتین لینگز عبارتند از: کتاب یقین، عارفی قدیس در قرن بیستم (ترجمه‌ نصرالله پورجوادی)، عرفان اسلامی چیست ( ترجمه فروزان راسخی)، راز شکسپیر، باورهای کهن و خرافه‌های نوین، عناصر و نشانه‌ها، هنر خط و تذهیب قرآنی، ساعت یازدهم، شکسپیر در پرتو هنر مقدس.

مارتین لینگز یک بار در سال ۱۳۷۴ به تهران سفر کرد.

مارتین لینگز" ، محقق مسلمان انگلیسی، که با نام اسلامی "ابوبکر سراج الدین" از او یاد می‌شد در سن ‪ ۹۶‬سالگی در یکی از شهرستانهای کوچک انگلیس دارفانی را وداع گفت.