داشتن چارچوب و نظم و انضباط در فعالیتهای اجتماعی، اصلی غیر قابل انکار است وهیچ کارشناس مسایل اجتماعی و حتی هیچ شهروند امروزی نیست که منکر نظارت سالم و تعریف شده بر فعالیتهای اجتماعی باشد . در دنیای امروز وحتی در جوامع غربی و به اصطلاح در آزاد ترین جوامع - به لحاظ قوانین اجتماعی- نیز مردم و دولتها بر رخدادهای عمومی بویژه در حوزه فرهنگ حساسیت نشان داده و با هرگونه ناهنجاری که مبین بی مبالاتی و آموزش غلط به نسلهای جوان و مستعد باشد مخالف هستند.
از سوی دیگر ، ممیزی و جلوگیری از خوراک ناسالم فرهنگی نیز امری لازم و ضرورت روزگار امروز ما است . بویژه اینکه انواع و اقسام تولیدات غیر فرهنگی و مضر به نام تولیدات فرهنگی ارائه شده و مصالح سقوط فرهنگی را تامین می کنند و در این شرایط طبیعی است که هیچ دلسوز فرهنگی مخالف ممیزی و نظارت بر صدور مجوز فعالیتهای فرهنگی نبوده و نمی تواند باشد، اما اگر این ممیزی و نظارت به درستی مدیریت نشود و از طریق امور کارشناسی و تخصصی پیش نرود خود می تواند به مثابه کاتالیزوری برای انحرافات فرهنگی و سوق دادن گروههای سالم به سمت زیرزمینی شدن عمل کند.
گزارش حاضر بدون هیچگونه پیش داوری و تنها از طریق نظرخواهی از موسیقیدانان و فعالان این عرصه تهیه شده است و علی القاعده حق و انصاف ایجاب می کرد که ما نظرات مسئولان ذی ربط را نیز منعکس نماییم و ما نیز چنین تلاش کردیم تا این اتفاق بیفتد و بارها به صورت کتبی و شفاهی چند سوال را برای مدیرکل امور موسیقی ارشاد فرستادیم تا برای ابهامات و سوالاتی که این فعالان عرصه موسیقی عنوان کرده اند پاسخی بیابیم .ما پرسیدیم که نقش نیروهای انتظامی در صدور مجوز چیست، همچنین نقش اداره اماکن واینکه درخواست آنها برای دریافت وجه و حتی سی دی اجرای صحنه ای صحت دارد یا نه و ... که متاسفانه پاسخی دریافت نکردیم.به هرحال ضمن سپاسگزاری از مسئولان و مدیران این دفتر که همگی زحمت می کشند و الحق باید بپذیریم که حل تمامی مشکلات تنها به فعالیت آنها محدود نمی شود اعلام می کنیم که گروه موسیقی مهر همچنان آماده انعکاس نظرات و پاسخهای این دفتر و دیگر مدیران و کارگزارانی است که در این حوزه تلاش می کنند.
دفتر موسیقی و شعر باید پاسخگو باشد
مجید کیانی نوازنده سنتور معتقد است مدیریت دفتر موسیقی و شعر باید درباره نقش و دخالت نهادهای غیر فرهنگی در صدور مجوز فعالیتهای موسیقایی پاسخگو باشد.
سرپرست گروه موسیقی سپهر در ادامه به نقش دفترموسیقی و شعر وزارت ارشاد در خصوص حضور حراست در صدور مجوز گفت : حراست درهر سازمانی حضوری تعریف شده دارد و نمی توان به طورخیلی شفاف عملکرد آن را از جنبه های مختلف مورد ارزیابی قرارداد به همین دلیل گمان می کنم شاید رسیدگی به این امر به نوعی از اختیار دفتر موسیقی و شعر وزارت ارشاد خارج باشد و واقعیت این است که دفتر شعر و موسیقی نمی تواند به طور مشخص بر فعالیت حراست نظر داشته باشد.
این پژوهشگر خاطرنشان ساخت : با این اوصاف واقعا نمی دانم که آیا باید دخالت این نهاد در صدور مجوز برای برگزاری کنسرت را پذیرفت یا خیر؟ البته ناگفته نماند که این مسئله به معنی نفی مجموع فعالیت های حراست نیست چراکه در برخی موارد حضور آنها لازم و ضروری است به عنوان مثال چندی پیش که در فرهنگسرای نیاوران کنسرت داشتم در طول اجرای کنسرت شاهد تلاش کسانی که به عنوان حراست در سالن حضور داشتند و مانع از هر نوع فیلمبرداری بدون مجوز و همچنین ضبط صدا می شدند بودم که به گمانم اقدامی بسیار پسندیده در دفاع از حقوق معنوی هنرمندان است.
قوانین برگزاری کنسرت باید شفاف باشد
محمد سریر ریئس هیات مدیره خانه موسیقی گفت : وزارت ارشاد باید سیاست ها و قوانین موجود مربوط به صدور مجوز برای برگزاری کنسرت را به طور شفاف برای گروه های موسیقی تشریح کند.
سریرخاطر نشان ساخت : به گمانم اگر در مسیر برگزاری کنسرت سیاستها به صورت شفاف اعلام نشود هم سوء ظن گروههای موسیقی به دست اندازی وزارت ارشاد در صدور مجوز برطرف نمی شود و هم طیف وسیعی از علاقمندان به موسیقی در گونه های مختلف دچار بلاتکلیفی و سردرگمی می شوند و اگر نگاهی کلی به چگونگی برگزاری کنسرت توسط گروههای موسیقی داشته باشیم به خوبی متوجه می شویم که روند اجرای کنسرتها نسبت به گذشته کندتر شده است .
وی خاطرنشان ساخت : البته وزارت ارشاد در صدور مجوز کنسرت سیاستهای مشخص و مدونی دارد که بخشی از آن به وظایف حراست بر می گردد و آنها هم فقط در موارد خلاف قانون مانع برگزاری کنسرت گروههای موسیقی می شوند.
شفاف نبودن ممیزی گروههای موسیقی را دچار اضطراب می کند
مجید درخشانی سرپرست گروه موسیقی خورشید در خصوص نحوه صدور مجوزگفت : دلشوره ونگرانی ناشی ازموانع اخذ مجوز کنسرت یکی از مسائلی است که معمولا گروههای موسیقی با آن روبرو هستند و متاسفانه در برخی موارد دیده ام که انتقال این مسایل به اعضای گروه موجب آشفتگی و از دست دادن قدرت تمرکز آنها می شود.
وی همچنین به بلاتکلیفی گروههای موسیقی در چگونگی صدور مجوز اشاره کرد و گفت : بلاتکلیفی و سردرگمی گروههای موسیقی برای اخذ مجوز، فضایی پر از اضطراب را برای برگزارکنندگان کنسرت ایجاد می کند.
برای اخذ مجوز باید از هفت خان بگذریم
رامین کاکاوند سرپرست گروه موسیقی ارغنون در خصوص نحوه صدور مجوز از سوی ارشاد گفت : فکرمی کنم سیاستی پشت پرده وجود دارد که به بهانه های مختلف مانع فعالیت و همچنین برگزاری کنسرت برخی گروههای مختلف موسیقی می شوند . در واقع عملکرد وزارت ارشاد در صدور مجوز برای برگزاری کنسرت به گونه ای است که خود گروهها به این نتیجه می رسند که ازاجرای کنسرت منصرف شوند.
کاکاوند در پاسخ به سئوالی مبنی بر چگونگی ارزیابی حضور حراست وزارت ارشاد به عنوان عامل نظارتی گفت : حراست وزارت ارشاد تنها زمانی از صدور مجوز جلوگیری می کند که گروه موسیقی خواسته یا ناخواسته اقدامی غیر قانونی انجام داده باشد اما به نظر من در شرایط فعلی عامل دیگری مثل اماکن بیشتراز حراست برای برگزاری کنسرت مشکل زا شده است، چون به بهانه برقراری امنیت با گرفتن مبلغی پول از گروههای موسیقی مجوز می دهند و این در حالی است که برقراری امنیت از جمله وظایف نیروی انتظامی است.
سرپرست گروه ارغنون در توضیح مشکلات موجود در صدور مجوز از سوی وزارت ارشاد گفت : برای گرفتن مجوز نهایی از ارشاد حداقل یک ماه باید رفت و آمد کرد تا بعد از تایید نهایی حراست ارشاد و اماکن تاریخ و زمان دقیق اجرای کنسرت مشخص شود و تازه بعد ازاین مراحل باید دعا کرد که در سه روز باقی مانده به اجرای کنسرت خبری مبنی بر لغو ناگهانی اجرا از سوی مسئولان شنیده نشود . بنابراین تصور می شود که گروههای موسیقی به دلایل نامعلوم هنرموسیقی را به سوی تعطیلی می کشانند و در نهایت مجموع این مسائل و مشکلات باعث ایجاد شکاف بین مردم و هنرمند و همچنین رو آوردن مخاطب به موسیقی لس آنجلسی می شود.
مشکلات مجوز در آینده نزدیک برطرف می شود
مدیر عامل خانه موسیقی گفت : طی جلسات مختلفی که با مسئولان ارشاد داشته ایم امید می رود تا مشکلات صدور مجوز در آینده نزدیک برطرف شود و دوستان قبول دارند که دریافت هرگونه وجهی از برگزار کنندگان کنسرت در حقیقت اجحاف به جامعه فرهنگی است.
حمید نوربخش خاطر نشان کرد : دلیل حضور و مجوز اماکن در برگزاری کنسرت بیشتر از این که توجیه برقراری امنیت داشته باشد به نظر من بحث رفع مشکلات ترافیکی در شبهای برگزاری کنسرت را بیان می کند و این تصمیم هم از زمان آقای طلایی به جا مانده و خانه موسیقی هم با این رویه مخالف است و دلیلی ندارد که گروههای موسیقی با پرداخت هزینه به نیروی انتظامی مجوز بگیرند.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر چرایی وجود فیلترهای متعدد در صدور مجوز برای برگزاری کنسرت گفت : حرف و حدیث و گله گذاریهای بسیاری برای نحوه صدور مجوز وجود دارد که برخی از این اعتراضها مانند مجوز اماکن به جا است و ما هم در نهاد صنفی خانه موسیقی با گرفتن مجوز کنسرت از سوی اماکن مخالفیم ولی در نهایت گمان می کنم که اگر گروههای موسیقی برای برگزاری کنسرت به خانه موسیقی مراجعه و ارتباط خود را بیشتر کنند زودتر به نتیجه می رسند.
نوربخش درباره این که آیا حراست وزارت ارشاد مجاز است که در صدور مجوز به گروههای موسیقی دخالت کند یا خیر گفت : به گمانم حراست وزارت ارشاد فقط درمواردی که خلاف قوانین مصوب برای صدورمجوز است دخالت می کند بنابراین حراست نمی تواند عاملی درصدورمجوز از سوی وزارت ارشاد باشد.
نظارت مدیریت نشده رشد هنر را مختل می کند
کیوان ساکت درباره اعمال نظر حراست و اماکن در صدور مجوز برای گروه های موسیقی گفت : من به شخصه برای برگزاری کنسرت دچار مشکل نشده ام اما از نزدیک شاهد درگیری گروههای مختلف موسیقی از جمله پرداخت مبلغی پول به اماکن و یا اعمال نظر حراست ارشاد در نحوه صدور مجوز بوده ام اما به نظرمن این اشکال تراشیها دردی از موسیقی و همچنین نیاز مخاطب را دوا نمی کند و مسئولان نباید مسائل هنری را دست کم بگیرند چون دست کم گرفتن نیازهای روحی و روانی مردم تاثیر مستقیم در پیشرفت جامعه دارد.
سرپرست ارکستر وزیری وجود فیلترهای متعدد بر سر راه تولید موسیقی و نظارت مدیریت نشده باعث مختل شدن جریان رو به رشد این هنر و منزوی شدن موسیقدانان می شود مخالفت به شیوه های متعدد مانند عدم صدور مجوز و یا تلاش برای دیده نشدن هنر ارزنده ای چون موسیقی به ویژه موسیقی اصیل سنتی و ملی ایران باعث به وجود آمدن آشفتگی فرهنگی و هرج و مرج درعرصه هنر موسیقی می شود.
مراحل صدور مجور فعالیت گروه ها را محدود می کند
پیتر سلیمانی پور سرپرست گروه موسیقی آنسامبل در خصوص نحوه صدور مجوز به گروههای موسقی گفت : پیچیدگی در صدور مجوز از وزارت ارشاد مسئله ای نیست که مختص به امسال باشد بلکه این معضل در حوزه موسیقی از سالها پیش وجود داشته اما در یک سال اخیر این اشکال تراشیها به اوج رسیده است.
سرپرست گروه موسیقی آنسامبل به وجود اماکن دربرگزاری کنسرت اشاره کرد و گفت : با وجود اماکن در ایجاد امنیت و برقراری نظم در ترافیک شهری در ساعاتی که قرار است کنسرت برگزار شود مخالف نیستم اما بودجه این اقدامات نباید از جیب گروههای فرهنگی پرداخته شود بنابراین طی کردن مراحلی مانند حراست و اماکن که برای صدور مجوز از سوی وزارت ارشاد تعریف شده است بیشتر در جهت محدود کردن فعالیت گروههای موسیقی است.
مشکلات کنسرت فراتر از اخذ مجوز است
ملیحه سعیدی سرپرست گروه موسیقی نیریز درباره نحوه صدور مجوز گفت : مجوز برگزاری کنسرت معمولا خیلی دیر و به فاصله دو روزمانده به اجرای کنسرت به گروههای موسیقی داده می شود که به نظرمن این کاراز سوی ارشاد فرصت تبلیغات را می گیرد و در نهایت به ورشکستگی گروهها می انجامد . سختی و دشواریهای فراوان برای اخذ مجوز از ارشاد وجود دارد که گمان می کنم اماکن و حراست فقط بخشی از مصائب برگزاری کنسرت است.
وی در ادامه خاطرنشان ساخت : از روزی که مجوز کنسرت داده می شود تمام مسئولیتها از تبلیغات گرفته تا هماهنگی گروه و آماده سازی برای اجرای برنامه همه و همه به دوش سرپرست گروه می افتد . به عنوان مثال ، سال گذشته دو روز مانده بود به اجرای کنسرت مجوز دادند و من واقعا در فرصت اندکی که داشتم نتوانستم به کاری برسم و در نهایت از اجرای برنامه راضی نبودم.
گروههای موسیقی با دلشوره کنسرت می دهند
سرپرست گروه موسیقی زیتون گفت : بی برنامگی در چگونگی صدور مجوز باعث ایجاد نوعی دلهره در گروههای موسیقی قبل از اجرا شده است به گونه ای که تا آخرین دقایق قبل از اجرای کنسرت مدام دلشوره تعطیلی و لغو برنامه را داریم . همین مسئله فرصت تبلیغ درست برای کنسرت را از گروهها گرفته و در نتیجه بازدهی برنامه های موسیقی به شدت افت کرده است.
امیریوسفی افزود : نحوه صدور مجوز وزارت ارشاد همیشه به این شکل بوده که بخش نظارت و ارزشیابی آثار اجرایی را با حضور چند کارشناس آشنا به امور موسیقی از جهت کیفی ارزیابی می کند اما نمی دانم حراست وزارت ارشاد چرا و به چه دلیلی در صدور مجوز دخالت می کند.
پیچیدگی در صدور مجوز مانع رشد موسیقی علمی می شود
بهمن مه آبادی سرپرست گروه موسیقی سل گفت : با سخت کردن شرایط برگزاری کنسرتها و عدم پاسخگویی به نیاز مخاطب عملا راه را برای کسانی که هیچ شناخت علمی، فرهنگی و هنری با موسیقی ندارند باز می کنیم وآنها به راحتی برسلیقه مردم حاکم می شوند و هر آنچه را که شایسته هنرموسیقی نیست به خورد مخاطب می دهند که روی دادن چنین اتفاقی به ضرر همه ما است.
عضوبازنشسته ارکستر سمفونیک تهران با اشاره به سایر مشکلاتی که در برگزاری کنسرت وجود دارد خاطرنشان ساخت : در همه جای دنیا رسم بر این است که هر گروه بنا بر جنس موسیقی که شناخته شده است مانند موسیقی کلاسیک یا پاپ در مدت زمان مشخصی سالنی را بدون چون وچرا در اختیار می گیرد و برنامه مورد نظر خود را اجرا می کند اما در سیستم نظارتی که بر موسیقی ما حاکم است از همه گروههایی که زمینه کاری مشخصی دارند برای هر کنسرت نمونه اجرا می خواهند و یا مثلا اگر قطعه جدیدی اضافه شده باید با سی دی و یا کاست ارائه بدهیم تا دوباره مورد بازبینی قرار بگیرد.
مسئول لغو مجوزها یک نفر نیست
رهبر ارکسترملل عدم صدور مجوز را عاملی برای پس رفت موسیقی دانست و گفت : عدم صدور مجوز برای برگزاری کنسرتهای متعدد نه تنها کمکی به پیشرفت موسیقی درست نمی کند بلکه باعث به وجود آمدن جریانهای زیرزمینی مانند چاپ و تکثیر سی دی و کاستهای غیر قانونی و بی محتوا می شود که به وجود آمدن این جریان به نفع هیچ کس نیست البته در دوران مدیریت فعلی با مشکل جدی در صدور مجوز روبرو نشدم اما تا جایی که که اطلاع دارم مدیریت این مرکز در صدور مجوز تصمیم گیرنده نهایی نیست و نمی توان یک نفر را مسئول تمام دیرکردها و یا لغو مجوزها دانست.
وی در ادامه درباره حضور اماکن در برگزاری کنسرتها گفت : حضور اماکن و اخذ وجه از گروههای موسیقی با عنوان برقراری امنیت در طول اجرای کنسرت به هیچ وجه پذیرفتنی نیست و من واقعا درک درستی از این حضور اجباری ندارم، چرا که سال گذشته در برگزاری کنسرت ارکستر ملل در تالار وزارت کشور از سه شب اجرا تنها یک شب در محوطه بیرون سالن حضور داشتند و در دو شب باقیمانده به هیچ عنوان حضور جدی مسئولان اماکن را ندیدم .
سلطانی متذکر شد : از طرفی انتقاد از چرایی دخالت نهادهای غیر فرهنگی در صدور مجوز مسئله ای نیست که بتوان به راحتی و خیلی شفاف از آن صحبت کرد چرا که ممکن است این انتقاد در آینده دامن سرپرست گروهها و منتقدان را بگیرد.
نظر شما