خبرگزاری مهر، گروه استانها: این روزها شاهد آتش‌سوزی‌های گسترده در رشته‌کوه زاگرس هستیم که منجر به نابودی بسیاری از جانوران و پوشش گیاهی در منطقه شده و این امر اهمیت پیشگیری از وقوع حریق را دوچندان می‌کند و این نگرانی در استان سمنان نیز وجود دارد که با توجه به گرما، خشکسالی و تبخیر بالای آب آتش دامن‌گیر منابع طبیعی و جنگل‌های استان سمنان نیز شود.
به گفته فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی ۹۵ درصد این آتش‌سوزی‌ها با دخالت عوامل انسانی به‌ویژه گردشگرانی که برای تفریح به جنگل‌ها و مراتع سفر می‌کنند رخ‌داده است با توجه به بارندگی‌های خوبی که طی چند ماه اخیر در سطح استان سمنان شاهد بوده‌ایم رشد علوفه و گسترش مراتع را در سال جاری شاهدیم که حفظ و حراست از این منابع طبیعی به‌ویژه مناطق بحرانی استان باید به یک دغدغه همگانی تبدیل شود.
شهرستان شاهرود و میامی و مهدی‌شهر از شهرهای مهم جنگلی در استان محسوب می‌شوند و جنگل‌های محدوده کالپوش، رودبارک و ابر از نقاط بحرانی است که باید موردتوجه ویژه مسئولان برای اجرای عملیات پیشگیرانه از حریق قرار گیرد.
درباره آمادگی یگان‌های حفاظت منابع طبیعی در مقابله با مخاطراتی مانند آتش سوزی با علی‌نقی حیدریان مدیرکل منابع طبیعی استان سمنان به گفتگو نشستیم.
* گزارشی از وضعیت کانون‌های بحرانی حریق در جنگل‌ها و مراتع استان سمنان ارائه دهید
سمنان استانی پهناور با ۳۵۲ هزار هکتار جنگل است که این جنگل‌ها در حوزه حریق به سه بخش بحرانی، نیمه بحرانی و عادی تقسیم می‌شود و ۲۱۰ هزار هکتار از جنگل‌های استان سمنان در کانون بحران وقوع حریق قرار دارند. از این میزان ۵۸ هزار هکتار جنگل‌های پهن برگ هیرکانی در مناطق کالپوش، ابر، رودبارک و خطیر کوه قرارگرفته است و درواقع و بحرانی‌ترین منطقه در حوزه حریق محسوب می‌شود.
از سوی دیگر ۱۵۲ هزار هکتار از مناطق بحرانی را جنگل‌های سوزنی‌برگ تشکیل می‌دهد و این جنگل‌ها در پایین‌دست جنگل‌های هیرکانی در مناطق شمالی استان و جنوب البرز مستقر است. مناطق تاغ کاری شده و درختان خودرو گز که حاصل دست کاشت منابع طبیعی است در زمره مناطق نیمه بحرانی قرار دارد و سایر مناطق استان در طبقه مناطق عادی قرار دارند.
* چه برنامه‌هایی در راستای پیشگیری از حریق در جنگل‌ها و مراتع دارید؟
پیشگیری از حریق نسبت به اطفای آن در اولویت قرار دارد به همین دلیل با شناسایی ۳۲ روستای هم‌جوار با جنگل‌ها در استان با دهیاران و اعضای شورای اسلامی آن روستاها تفاهم‌نامه‌ای برای پیشگیری از وقوع حریق و مشارکت در عملیات اطفای حریق منعقدشده است.
در این راستا آموزش‌های لازم به این افراد ارائه‌شده است و نزدیکی محل سکونت روستاییان به جنگل‌ها و شناخت کافی این افراد از محیط نقش مؤثری در این حوزه ایفا می‌کند همچنین گشت‌زنی در ایام تعطیلات به‌ویژه عصرها برای جلوگیری از حریق ناشی از اتراق گردشگران در مراتع و جنگل‌ها از دیگر برنامه‌های این نهاد برای پیشگیری از وقوع حریق در سطح استان است.
* حضور گردشگران می‌تواند عاملی برای ایجاد حریق در مناطق جنگلی و مراتع باشد؟
بسیاری از گردشگران و شهروندان بعد از تفریح در مناطق تفرجگاهی و جنگل‌ها اجاق‌های نیمه خاموش را رها می‌کنند و این امر یکی از مهم‌ترین عواملی است که به‌سادگی منجر به وقوع حریق‌های گسترده در جنگل‌ها و مراتع می‌شود.
به همین سبب اجرای عملیات گشت زنی و کنترل با بهره‌گیری از ظرفیت روستاییان و مأموران حفاظت از محیط‌زیست در دستور کار قرار دارد و این عمل در پیشگیری از حریق مراتع و جنگل‌ها بسیار مؤثر است لیکن تابلونویسی، بنر زنی و توزیع بروشور بین گردشگران در مناطق بحرانی و تهیه و تولید تیزر آموزشی و فرهنگی از دیگر اقداماتی است که در این راستا انجام می‌شود.
در بسیاری موارد شاهد آتش‌سوزی مراتع در حاشیه جاده‌ها با پرتاب یک فیلتر سیگار توسط سرنشینان خودرو بودیم که برای جلوگیری از این امر طرح تیغه کشی در حاشیه جاده‌های کوهستانی با مشارکت اداره کل راهداری در دستور کار قرارگرفته است و این عمل با رویکرد کاهش علوفه در حاشیه جاده‌های کوهستانی انجام می‌شود.
اطلاع‌رسانی از طریق ائمه جمعه و جماعات برای فرهنگ‌سازی در امر پیشگیری از حریق در جنگل‌ها و مراتع از دیگر برنامه‌های این نهاد است.
* عامل اصلی حریق‌های به وجود آمده چیست؟
تقریباً ۱۰۰ درصد از حریق‌های به وجود آمده در استان سمنان به دلیل دخالت عوامل انسانی است و این در حالی است که این آمار در سطح کشور ۹۵ درصد را شامل می‌شود.
* تعداد حریق‌های به وجود آمده در استان سمنان طی سال گذشته چند مورد بوده است؟
از ابتدای سال جاری تاکنون در استان سمنان یک مورد حریق مرتعی به مساحت پنج هکتار در منطقه خار توران رخ‌داده و این در حالی است که طی سال گذشته ۲۲ مورد حریق مرتعی در استان رخ‌داده و به ۵۵ هکتار از مراتع استان در این راستا آسیب واردشده است.
خوشبختانه طی یک سال گذشته در حوزه جنگل‌های استان سمنان حریق رخ نداده است و با توجه به اینکه حریق جنگل نسبت به مرتع خسارت گسترده‌تری را وارد می‌کند و اطفای آن سخت‌تر و بازگشت به جنگل زمان‌بر قلمداد می‌شود بنابراین پیشگیری از حریق در مناطق جنگلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
* وضعیت امکانات استان سمنان برای اطفای حریق در مراتع و جنگل‌ها چگونه است؟
امکانات موجود برای اطفای حریق در استان خوب است اما ایده آل نیست، چهار پایگاه مردمی ویژه اطفای حریق در روستاهای استان ایجادشده است که تجهیزات لازم و اولیه از سوی منابع طبیعی به این پایگاه‌ها ارائه‌شده است.
مشارکت مردم در مناطق بحرانی ضروری است و پیشگیری از حریق و اطفای آن نیازمند همکاری و مشارکت مردم ساکن در روستاهای اطراف نقاط بحرانی است به همین سبب درصدد افزایش تعداد پایگاه‌های مردمی برای تحقق سیاست‌های پیشگیرانه این نهاد و حفظ و حراست از جنگل‌ها و مراتع هستیم و به‌زودی دو پایگاه مردمی جدید در سطح استان افتتاح می‌شود.
* هفته گذشته شاهد افتتاح دو طرح در استان سمنان بودیم درباره این طرح‌ها بگویید
بله تجهیز دو پایگاه مهم اطفای حریق در جنگل ابر و همچنین مجن شاهرود برای مقابله با آتش سوزی یکی از اقداماتی بود که در ابتدای فصل گرم سال انجام شد از سوی دیگر رزمایش عملیاتی منابع طبیعی استان سمنان همزمان با اردیبهشت‌ماه برگزار شد تا آمادگی یگان‌های عملیاتی این اداره کل در مواقع بحرانی سنجیده شود از سوی دیگر باید گفت کشیک‌های آتش سوزی و گروه‌بندی گشت در مناطق جنگلی و مراتع از سوی این اداره کل انجام‌شده است.
در مجموع نیز باید گفت برگزاری مانورهای آمادگی، شناسایی نقاط قوت و ضعف، بررسی تجهیزات و امکانات و نظارت بر چرای دام و راه‌اندازی گشت و مراقبت به‌صورت شبانه‌روزی از جنگل‌ها از دیگر برنامه‌های منابع طبیعی برای حفظ جنگل‌ها از آتش سوزی است.
نظر شما