خبرگزاری مهر - گروه استانها: شهرستان بم بعد از بازسازی بر اثر زلزله سال ۸۲ در اکثر روستاها وضعیت مناسبی حداقل از نظر ساخت و ساز دارد اما روستایی عشایری با نام چتوک در ۸۰ کیلومتری شهر بم قرار دارد که از هیچ امکاناتی برخوردار نیست.
این روستا هر چند به عنوان منطقهای عشایری ثبت شده است اما چندین خانوار در این منطقه سکوت دارند و روزگارشان به سختی سپری میشود.
راه دسترسی به روستا از جادهای خاکی میگذرد که خودروهای معمولی نمیتوانند آن را طی کنند، برای رسیدن به این روستا از بم سوار بر یک وانت شاسی بلند به سمت روستا میروم؛ چند روز قبل در پی انتشار یک ویدئو از روستا فرماندار بم و برخی از مدیران شهرستان به این روستا رفتهاند و قول دادهاند برای رفع محرومیتها تلاش شود.
سکونت دائم برخی از عشایر در روستای چتوک
مهمترین دلیل عدم خدمات رسانی به مردم چتوک عدم اختصاص کد آبادی به این منطقه است، در روستایی که ۲۳ خانوار زندگی میکنند عنوان عشایری داده شده و به همین دلیل هم از خدمات رسانی محروم ماندهاند.
چتوک در مکانی بین بم و بروات قرار گرفته که پس از مدتی رانندگی در هوای گرم تابستان بم که دما به ۵۰ درجه هم میرسد به یک راه روستایی می رسیم.
خبری از تیتر برق و آب لوله کشی نیست
جاده کوهستانی و خاکی است و عبور از دست اندازهای روستا نشان میدهد این منطقه کمتر از نظر زیرساختهای روستایی مورد توجه قرار گرفته است و دلیل آن هم عشایری محسوب کردن این منطقه است.
راننده میگوید که اینها اکثراً عشایر هستند اما هستند افرادی که به صورت دائم در سالهای اخیر در روستا ساکن شدهاند و کارشان اکثراً دامداری است.
البته این حرف قابل پذیرش است زیرا اگر این روستا زمستان نشین بود در این فصل گرم از سال نباید کسی در آن ساکن باشد و ساکنانش باید به مناطق سردسیری مانند بافت و رابر و یا ارتفاعات اطراف کوچ کرده باشند.
نشانی از روستاهای امروزی ندارد، نماد روستا همان نماد قدیمی مناطق محروم استان کرمان است و باز در ذهنم عدم توازن توزیع امکانات نقش میبندد
جاده خاکی باریک از پیچ و خمهای کوهستان میگذرد و از دور روستا نمایان میشود، نشانی از روستاهای امروزی ندارد، نماد روستا همان نماد قدیمی مناطق محروم استان کرمان است و باز در ذهنم عدم توازن توزیع امکانات نقش میبندد.
در یکی از متمولترین استانهای کشور اختلاف خدمات رسانی به مناطق برخوردار و غیر برخوردار به حدی است که در برخی از مکانها مانند روستای چتوک که ۴۵ دقیقه تا بم فاصله دارد آرزوی مردم داشتن برق است!
راننده اصرار دارد قبل از تاریکی هوا بازگردد چون روستا هیچ امکان روشنایی ندارد، خبری از تیر برق و خانه بهداشت و مدرسه در روستا نیست.
خانهها دیوارهایشان از سنگ بیابان و گل ساخته شده و برای سقف هم بعد از انداختن یک پلاستیک بزرگ بر روی ساختمان بر روی آن شاخههای درختان و کاه گل گذاشتهاند.
گلههای گوسفندها از چرای روزانه در ارتفاعات باز می گردند مردم روستا در روزهای اخیر به رفت و آمد خودروها عادت کردهاند چون فرماندار بم چند روز قبل از این روستا به صورت سرزده بازدید کرده و مدیران دستگاههای مختلف را هم با خود به روستا آورده است.
مردم وعدههایی در خصوص بهبود وضعیت شنیدهاند و منتظرند نفر بعدی کسی باشد که باید این وعدهها را اجرا کند محمدعلی از جوانان ساکن روستا است که با شنیدن صدای ماشین به بیرون از خانه کپری آمده است.
مردم وعدههایی در خصوص بهبود وضعیت شنیدهاند و منتظرند نفر بعدی کسی باشد که باید این وعدهها را اجرا کند
کم کم چند نفر دیگر از اهالی هم جمع میشوند، برخلاف تصورم تعداد جوانان از سالمندان بیشتر است، خود را عشایری معرفی میکنند که در سالهای اخیر در این روستا ساکن شدهاند اما هنوز هم هستند افرادی که با گرم شدن هوا به ارتفاعات نزدیک همین روستا کوچ میکنند و ابتدای پاییز بار دیگر به روستا باز میگردند.
بارندگیهای ماههای اخیر تأثیرش را بر مراتع اطراف روستا هم گذاشته است و مناظر اطراف سر سبز است اما اگر دقت کنید هیچ خبری از تیرهای برق و مخابرات در منطقه وجود ندارد.
محمد علی میگوید: ما کد آبادی نداریم و اینجا روستا محسوب نمیشود اما عملاً ساکن اینجا هستیم به همین دلیل هم خدماتی به چتوک و ساکنانش داده نمیشود، خدمات ما در حد واکسیناسیون دامهای عشایر و تیغه کشی راهها زمان طغیان رودخانهها است. البته اکثراً عضو کمیته امداد هستند و از خدمات حمایتی معمول بهره میبرند.
پسر جوان میافزاید که اکثر مردم عضو کمیته امداد هستند با این وجود نیازمند دریافت خدمات روستایی میباشند، به گفته یکی دیگر از اهالی روستا در این منطقه ۸۰ خانوار به صورت ثابت و کوچ رو زندگی میکنند که در حال حاضر بخشی از جمعیت کوچ کردهاند اما آنهایی که یک جا نشین شدهاند در روستا روزگار میگذرانند.
خبری از خانه بهداشت و مدرسه نیست
خلیل میگوید: نه برق داریم و نه آب لوله کشی چند سال قبل با لولههای پلاستیکی از قنات بالا دست آب به روستا آورده شد اما آب شرب را با استفاده از تانکر دریافت میکنیم و برای تأمین آب آشامیدنی هم با مشکل مواجه هستیم. لولههایی هم که آب از قنات به این منطقه آوردهاند هم اکثراً ترکیدهاند.
برق میخواهند، آب و جاده مناسب برای رفت و آمد. عشایر خوش سلیقه اند و مبادی آداب خاص خود، به همین دلیل همه چیز تمیز و منظم است و شاید دلیل طاقت آوردن برای زندگی در روستا سازگاری باشد که برای خود ایجاد کردهاند.
خبری از خانه بهداشت و مدرسه هم نیست به فاصله چند ده متر به یکدیگر خانهها از جنس سنگ بنا شدهاند و خلیل میگوید سنگها را از همین بیابان برداشتهاند و گل را هم از همین خاک ساختهاند.
به مسئولان بگویید به ما کد آبادی بدهند که دستگاههای دولتی به ما خدمات ارائه کنند در حال حاضر به هر جا میرویم میگویند شما عشایر هستید و ما به روستاها خدمات میدهیم
زهرا زن روستایی میگوید: به مسئولان بگویید به ما کد آبادی بدهند که دستگاههای دولتی به ما خدمات ارائه کنند در حال حاضر به هر جا میرویم میگویند شما عشایر هستید و ما به روستاها خدمات میدهیم.
مایحتاج خود را از فروش محصولات دامی مثل گوشت، شیر و کشک و دوغ تأمین میکنند، وقتی از یک زن میانسال در خصوص دلیل زندگی اش در این روستا می پرسم میگوید: ما دامداریم و دامهای ما در این مراتع به خوبی رشد میکنند اما دیگر توان کوچ نداریم و در روستا ساکن شدهایم.
وی میافزاید: خانههای ما کپری است و در بهترین حالت از سنگ ساخته شده از مسئولان بنیاد مسکن میخواهیم برای ساخت ساز روستا چاره اندیشی کنند ما در منطقه زلزله خیز بم زندگی میکنیم و با یک زمین لرزه این سنگها روی سرمان آوار میشود.
فرماندار بم نیز که از نزدیک از این منطقه بازدید کرده است میگوید: بحث ساخت و ساز این افراد که ساکن واقعی منطقه هستند پیگیری میشود اما این کار نیاز به کد آبادانی دارد.
شهسواری افزود: پیگیر هستیم کد آبادی منطقه اخذ شود و بحث سکونت این افراد پیگیری شود.
وی گفت: مردم تقاضا دارند که اینجا ساکن شوند و ما کمک میکنیم که این مشکل و انتقال برق حل شد اما در ابتدا باید به عنوان یک روستا شناخته شود اما در حال حاضر منطقه عشایری محسوب میشود.
چتوک که در لهجه محلی به گنجشک گفته میشود را ترک میکنم و در حالی که این روستا در آستانه غروب در تاریکی شب فرو میرود و تک فانوسهای نفتی مردم روشن میشود را ترک میکنم اما دهها نفر در این روستا در انتظار تحقق وعدههایی هستند که داده شده است.
نظر شما