وبینار آموزشی «مصاحبه تجربه نگارانه» برگزار شد

به گزارش خبرگزار مهر، وبینار آموزشی «مصاحبه تجربه نگارانه» در سه جلسه توسط علیرضا مومن آرانی، سه شنبه ۱۷ تیر ۱۳۹۹ برای علاقه‌مندان تشریح و تبیین شد.

مومنی آرانی در این‌باره گفت: یک‌مصاحبه خوب از یک طرح تحقیق (طرحنامه) خوب بدست می‌آید. اولین بخش هر طرح تحقیقی انتخاب یک حوزه موضوعی است. اگر محقق نسبت به حوزه موضوعی تسلط و دانش خوبی داشته باشد، در واقع به ابعاد و حواشی کار مسلط است و این تسلط در تمام مراحل تدوین طرح و اجرای طرح به ویژه در هنگام مصاحبه خود را نشان می‌دهد. بخش بعدی هر طرح تحقیقی بیان مسئله است. مسئله شکل‌های مختلفی دارد و محقق اگر بتواند به صورت دقیق مسئله خود را تحدید و بیان کند مراحل بعدی تحقیق، دقیق و روشن خواهند بود و به میزانی که این دقت در طرح تحقیق نباشد، انجام تحقیق مشکل‌تر و خروجی‌ها کار در هر مرحله با ابهام مواجه خواهد شد.

وی افزود: یکی از این مراحل، مرحله جمع آوری داده در تحقیق است که بدون داشتن یک مسئله مشخص، امکان مدیریت و پیشبرد فرایند مصاحبه وجود نخواهد داشت. بخش بعدی هر تحقیق اهداف تحقیق هستند. اهداف تحقیق مشخص می‌کنند که محقق به دنبال چه چیزهایی در انتهای تحقیق است. اهداف تحقیق، بایدمسیرهای اصلی تحقیق را مشخص کنند و قابل سنجش و ارزیابی، روشن و قابل درک، و قابل حصول باشند. این اهداف شامل اکتشاف، توصیف، تبیین، فهم، پیش بینی، تغییر، برآورد تاثیر و … هستند که محقق باید آن را مشخص کند.

مومنی آرانی ادامه داد: مرحله بعدی طرح تحقیق محله تدوین سوالات تحقیق است. سوالات بر اساس داده‌های مرحله قبل تدوین می شوند. سوالات در واقع راهنمایی روشی شما در ادامه کار هستند. یعنی معیار سنجش پایای یا روایی یا اعتبار تحقیق این سوالات و پاسخ‌های محقق به آنها هستند. سوالات تحقیق راهنمایی اصلی محقق در تدوین سوالات مصاحبه و استخراج پاسخ‌ها در فرآیند مصاحبه هستند و هرچه دقیق‌تر و جامع و مانع‌تر طراحی شوند، مراحل بعدی تحقیق راحت‌تر اجرا خواهند شد. مهم‌ترین دسته بندی در تدوین سوالات تحقیق، سوالات چیستی چرایی و چگونگی هستند.

وی درباره تدوین طرح تحقیق نیز گفت: مرحله بعدی در تدوین طرح تحقیق، انتخاب نوع روش تحقیق کیفی است. انتخاب روش در واقع انتخاب روش رسیدن به داده‌ها، روش تحلیل آنها و رسیدن به پاسخ‌های سوالات تحقیق است. روش تحقیق نسبت مستقیمی با شکل و محتوای انجام مصاحبه دارد و به شدت لازم است که شکل و فرم سوالات مصاحبه متاثر از انتخاب روش تحقیق باشد، هرچند باید این سوالات از نظر محتوایی به پرسش‌های تحقیق وفادار باشد. روش تحقیق فرایند و روند مصاحبه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و در ادامه بر روی داده‌های جمع اوری شده و تحلیل آنها موثر است. مرحله بعدی تحقیق انتخاب و اجرای روش جمع آوری داده است.

مومنی آرانی همچنین با بیان توضیحاتی در رابطه با مصاحبه و انواع آن، مهم ترین نکته در این مصاحبه را، تمرکز بر شأن و جایگاه مدیریتی و کارگردانی مصاحبه کننده از قبل مصاحبه تا بعد از اجرای آن دانست. در ادامه به آمادگی‌های لازم برای انجام مصاحبه پرداخته شد. این آمادگی‌ها شامل آمادگی‌های قبل از مصاحبه، حین مصاحبه و بعد از مصاحبه بودند. در آمادگی‌های قبل از مصاحبه به انواع آمادگی‌ها مانند طرح تحقیق و آمادگی نظری، آشنایی با نظرات و شخصیت مصاحبه شونده، موارد مرتبط با زمان و مکان، ثبت جلسه و… پرداخته شد.