به گزارش خبرنگار هنری "مهر" ششمین دوسالانه نقاشی تهران درحالی برگزار شد که نخستین دوسالانه نقاشی و پیکر تراشی درایران ۴۵ سال پیش برپا شده بود .
اولین دوسالانه هنر نقاشی و مجسمه سازی ایران پیش از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۳۷ در کاخ ابیض برپا شد . این نمایشگاه با همت یکی از نقاشان مطرح کشور درآن زمان به نام مارکو گریگوریان شکل گرفت و ازجمله اهداف آن آشنایی مردم ایران با هنرمدرن و راهیابی هنرمندان ایرانی به دوسالانه هنری ونیز ذکر شده بود . در نخستین دوره دوسالانه هنر ایران ۴۹ هنرمند با ۳۰۰ اثر شرکت کرده بودند و برندگان آن که توسط داوران خارجی انتخاب شدند برای شرکت در دوسالانه ونیز معرفی شدند .
دومین دوسالانه پیش از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۳۹ برگزار شد که مکان برگزاری آن مجددا کاخ ابیض انتخاب شده بود . این دوره از دوسالانه مطابق کاتالوگ خود گرد آوری آثار همه هنرمندان راستین و ترسیم نموداری دقیق از کمیت و کیفیت هنرهای صوری ایران امروز را به عنوان هدف غایی خود مطرح کرده بود . برندگان این دوره دوسالانه نیز برای شرکت در دوسالانه ونیز معرفی می شوند .
سومین دوره دوسالانه پیش از انقلاب با پشتوانه دودوره برگزاری و آشنایی نسبی مردم با هنر مدرن و همچنین درک اهمیت شرکت در دوسالانه از سوی هنرمندان ، شاهد افزایش چشمگیر تعداد آثار وهنرمندان شرکت بود . این دوسالانه درسال ۱۳۴۱ برگزار شد و هنرمندان شرکت کرده در آن به ارائه سبک ها و شیوه های متفاوتی از امپرسیونیسم گرفته تا آبستره های اکسپرسیونیستی پرداخته بودند .
دوره بعدی دوسالانه در سال ۱۳۴۳ درحالی برگزار شد که به ارائه جریان هنری معروف به سقا خانه در کنار آثار ارائه شده در مکاتب اروپایی پرداخته بود .
پنجمین و آخرین دوره دوسالانه قبل از انقلاب در سال ۱۳۴۵ به ریاست ابولقاسم شیوا درحالی برگزار شد که افتتاح آن در روز ۳۱ خرداد پس از دوماه تاخیر مانع از آن می شود که هنرمندان برگزیده آن به دوسالانه ونیز اعزام شوند . در حالی که همه دوره های قبل به این مهم دست یافته بودند . درواقع افتتاح این دوره دوسالانه دوروز پس از برپایی دوسالانه ونیز بود .
به هر حال پس از این تجربه ها و با پیروزی انقلاب اسلامی بار دیگر از سال ۱۳۷۰ دوباره شاهد برپایی دوره جدیدی ازدوسالانه ها در کشور بودیم که البته در این دوره شاهد دوتغییر اصلی نسبت به دوسالانه های پیش از انقلاب بوده ایم . پیش از هرچیز در این دوره جدید دوسالانه ها حوزه نقاشی از بقیه حوزه های هنری جدا شد و از این پس شاهد برپایی دوسالانه نقاشی به شکل صرف و مطلق هستیم . از سویی دیگر تاسیس موزه هنرهای معاصر تهران پیش از انقلاب اسلامی باعث شده بود تا مکانی برای برپایی دوسالانه ها مهیا باشد لذا دوسالانه های هنر دیگر بجای کاخ ابیض در این موزه برپا می شدند .
اولین دوره دوسالانه نقاشی ایران پس از انقلاب اسلامی درسال ۱۳۷۰ با دبیری یعقوب امدادیان برپا شد . بلافاصله دوسال بعد دومین دوسالانه نقاشی ایران با ریاست ایرج اسکندری برپا شد . سالهای ۷۶ و ۷۸ نیز به ترتیب دوسالانه نقاشی با ریاست یعقوب امدادیان و مهدی حسینی برگزار شد .
پس از این تاریخ با معرفی علیرضا سمیع آذر به عنوان رئیس مرکز هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران ، تغییرات انجام گرفته در مدیریت کلان هنر ایران ازجمله تاسیس انجمن های نقاشان ، مجسمه سازان و گرافیست ها ، موزه هنرهای معاصر که با تجربه برپایی پنج دوره دوسالانه نقاشی تجربه انتقادات زیاد هنرمندان و منتقدین را به نحوه انتخاب و برگزاری دوسالانه ها داشت ، برگزاری آنها را به این انجمن های تازه تاسیس سپرد در حالی که همچنان بودجه و امکانات برپایی این دوسالانه ها از سوی مرکز هنرهای تجسمی تامین می شد .
به این ترتیب ششمین دوسالانه نقاشی تهران با یک سال تاخیر با دبیری فرح اصولی بار دیگر در موزه هنرهای معاصر تهران برپا شده است . همانگونه که مشاهده شد درتمام این دوسالانه ها اعتبار و امکانات دولتی توسط سرپرستی چند تن از هنرمندان کشور به منظور برپایی نمایشگاه خرج می شود و در واقع علی رغم آنکه دوسالانه امسال را انجمن نقاشان ایران برگزار کرد به غیر از تغییر نام آن به دوسالانه نقاشی تهران تغییر دیگری در نحوه اجرایی آن به وقوع نپیوسته است .
با این وجود توجه دوسالانه امسال برای حضور هنرمندان جوان و ارائه آثارشان امری بود که تنها تفاوت آن را با دیگر دوسالانه های برپا شده در ایران بوجود می آورد . از این منظر این دوره دوسالانه مشابه اولین دوره دوسالانه ایران پیش از انقلاب اسلامی بود که هنرمندان در آن زمان جوانی همانند مارکو گریگوریان ، ناصر اویسی ، سهراب سپهری ، پرویز تناولی ، مرتضی ممیز و اردشیر محصص در آن حضور داشتند و پایه های حکمفرمایی بلامنازع خود طی سالهای بعد را پی ریختند .
نظر شما