محسن یزدی مدیر شبکه مستند تلویزیون با اشاره به مستندهایی که با محوریت ایام محرم در این شبکه ساخته شده و رویکرد کلان شبکه مستند در تولید آثار محرمی به خبرنگار مهر عنوان کرد: موضوع مستندهای مرتبط با محرم، تاسوعا و عاشورا تا مدت‌ها عمدتاً به سوژه‌هایی همچون نذر، تعزیه و اساساً مسائل آیینی آن محدود شده بود. به طور مثال در مستندها عمدتاً تعزیه خوان‌ها را می‌دیدید و اینکه در شهرهای مختلف چه نذری‌ای در این ایام پخته می‌شود. البته اینها بد نیست اما کافی هم نبود.
وی اضافه کرد: این موضوعات برآمده از روح آثار محرمی نبودند و با پرداختن به رویدادهایی مانند اربعین و راهپیمایی‌ها و پیاده‌روی‌های این ایام روح مستندهای مرتبط با این حوزه هم کمی تغییر پیدا کرد و روح حماسی مورد نظر از فضای محرم به‌نوعی با مستندهای اربعین تقویت شد. البته در همین زمینه هم کمیت تولید بالاست اما کارهای باکیفیت اندک است.
یزدی با اشاره به «دیده نشدن» به‌عنوان یکی از معضلات مستندهای عاشورایی عنوان کرد: این یک مسئله است که همین آثار باکیفیت محدود هم به خوبی دیده نشده و درواقع خوب پخش نشده‌اند و باید با برنامه‌ریزی بهتر سراغ پخش بهتر این آثار برویم.
سرانجام پروژه مستند «۱۴ معصوم (ع)»
وی که به تازگی به سمت مدیریت شبکه مستند منصوب شده درباره برنامه‌ریزی‌های جدید برای تولید در زمینه آثار مذهبی عنوان کرد: آقای سلیم غفوری قبل از ما تلاش‌های بسیاری کردند تا مجموعه‌ای را با محوریت ۱۴ معصوم (ع) در شبکه مستند کلید بزنند. مجموعه مستندی که به صورت بازسازی به زندگی ائمه اطهار (ع) می‌پردازد و پروداکشن سنگینی هم دارد.
در کشور مراکز تولیدی و فرهنگی قابل توجهی داریم. موسسه اوج، حوزه هنری، بسیج و… از جمله این نهادها هستند؛ ارتباط تلویزیون با این نهادها اگرچه خوب است اما رابطه مشخص و سازمان یافته‌ای برای تعامل در راستای تولیدات مستند و پخش آنها وجود ندارد و این آسیب‌زننده است یزدی اضافه کرد: پرداختن به این موضوعات شرایطی دارد که روند کار را کمی کند می‌کند که شامل تحقیقات و حساسیت‌های پرداخت در این حوزه و بحث‌های مالی می‌شود. البته منظور این نیست که با توجه به گستردگی تحقیقات و همچنین حساسیت‌های بالا در زمینه پرداخت به ائمه اطهار (ع) نمی‌توان کار مستند در این حوزه کرد. اتفاقاً ما در این زمینه‌ها کوتاهی هم کرده‌ایم. شبکه مستند هم در دوره گذشته واقعاً پروژه را جلو برده با این حال ملاحظاتی وجود دارد که باید آنها را هم مورد توجه قرار دهیم.
وی در ادامه با اشاره به نقش سازمان‌ها و نهادهای مختلف در تولید آثار ویژه برای ایام محرم تصریح کرد: در کشور مراکز تولیدی و فرهنگی قابل توجهی داریم. موسسه اوج، حوزه هنری، بسیج و… از جمله این نهادها هستند و از طرف دیگر تلویزیون هم مدیومی است که می‌تواند برای پخش بستری فراگیر باشد. ارتباط تلویزیون با این نهادها اگرچه خوب است اما رابطه مشخص و سازمان یافته‌ای برای تعامل در راستای تولیدات مستند و پخش آنها وجود ندارد و این آسیب زننده است.
مدیر شبکه مستند عنوان کرد: خیلی خوب می‌شد که مراکز مهم تولید با جایی مثل تلویزیون که یک مدیوم پخش گسترده محسوب می‌شود، بیشتر هماهنگ می‌شدند و این تعامل ساختارمند می‌شد.
یزدی در بخش دیگر درباره شرایط تولید محصولات تلویزیونی در سایه کرونا توضیح داد: شکل تولیدات در این شرایط تا حدی عوض شده است. با این حال امسال تلویزیون به شکلی پر و پیمان در ایام محرم ظاهر شد و اگرچه که خیلی از پروژه‌ها در مدیوم‌ها و فضاهای دیگر خوابیده و محدود شده است اما این رسانه سعی کرد با تغییر شکل در کارها، همچنان تولیداتش را حفظ کند. به تعبیری کلیت تلویزیون در این شرایط پای کار آمد تا خلاها را جبران کند.
باید به جای «تولید» به فکر «پخش» باشیم
مدیر شبکه مستند در پاسخ به اینکه در این شبکه چه برنامه‌ریزی‌ای برای ادامه تولیدات محرمی و متناسب اربعین وجود دارد، اظهار کرد: مساله شخصی من بیشتر «پخش» است تا «تولید». اشکالی در تلویزیون و موسسات تولیدی و رسانه‌ها وجود دارد که تمام تمرکز را روی تولید گذاشته‌اند اما من معتقدم کسی که در تلویزیون است ابتدا باید به پخش فکر کند.
وی تصریح کرد: ما خلا تولید نداریم و مشکل در مستندهایی است که درست پخش نشده و نمی‌شوند. کارهای اربعینی خوبی در این سال‌ها تولید شده است برخی قدیمی است و برخی هم خوب پخش شده است، اما عمده آنها هنوز به خوبی دیده نشده‌اند.
یزدی در پایان گفت: اگر شرایط «پخش» خوب نباشد، مثل این است که میلیاردی هزینه کنید و فیلمی را بسازید و بعد در کشو بگذارید. در این زمینه مسئولان تلویزیون هم نظر مثبتی دارند که مستندهای خوب در کل تلویزیون دیده شود و محدود به یک شبکه نشود.
نظر شما