خبرگزاری مهر، گروه استانها- آناهیتا رحیمی؛ مهمان اکثر خانه‌ها هستند بی آنکه بدانیم چه تحفه‌ای برای ما آورده‌اند؛ محال است برای یک بار هم که شده تماشای آنها را از دست دهیم. تماشا می‌کنیم، می‌فهمیم و رفته رفته قصه تلخ الگوبرداری‌ها را نیز آغاز می‌کنیم.
در هر رده سنی مخاطبان پر و با قرصی دارد؛ افرادی که بعد از تماشای هر قسمت از این سریال‌ها به اظهار نظرهای گوناگون نیز دست می‌زنند چنان که نقل محافل می‌شود و بیشتر در دنیای غرب زدگی غوطه‌ور می‌شوند.
زمان که می‌گذرد تأثیر الگوبرداری‌ها نیز کم کم خود را نشان می‌دهد؛ پای نفر سوم در زندگی باز می‌شود و نوجوانان به سمت روابط نامتعارف با جنس مخالف اشتیاق پیدا می‌کنند.
زبان و فهم که مشترک باشد ناخودآگاه بیشترین تأثیر را بر خطه مردم آذربایجان می‌گذارد مردمی که در همجواری مرزها قرار دارند و نوجوانان و جوانان جذب بازیگران نقش اول سریال‌ها شده و سعی در شبیه کردن خود به خلق و خوی آنان را دارند، جالب هست بدانید این سریال‌ها در کشور خودشان نیز با فرهنگ شأن قرابت چندانی ندارد.
گرفتار شدن در دام یک جنگ فرهنگی
روانشناس بالینی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: متأسفانه در سال‌های اخیر تماشای سریالهای ترکیه‌ای بخشی از زندگی مردمی شده است که رفته رفته از فرهنگ ایرانی و اصیل خود به واسطه این سریال‌ها دور شده‌اند و نکته غم‌انگیز ماجرا این است که مادران ایرانی به جای تمرکز بر تربیت فرزندان، رسیدگی به زندگی خود، درگیر این سریال‌ها شده‌اند بدون آنکه حتی خودشان متوجه این باشند که در دام یک جنگ فرهنگی افتاده‌اند.
مهدی صدقی ادامه داد: در این جنگ به جای سلاح و کشتار، فرهنگ ما مورد حمله قرار گرفته است؛ سریال‌هایی که مضمون اصلی آنها خیانت، دروغ و انتقام و …است.
عادی سازی زندگی به سبک غرب
وی افزود: سریال‌هایی که با به کار گیری بازیگران خوش‌چهره و دکورهایی جذاب و خانه‌های رویایی، مخاطب خود را جذب می‌کنند و گاهی مخاطب، خود را در دل این سریال‌ها پیدا کرده و همزاد پنداری می‌کند و همین برای الگوبرداری از آن شخصیت خیالی در سریال برای تعمیم به زندگی واقعی بیننده کافی است؛ به این صورت که از دکور خانه شخصیت محبوب سریال گرفته تا لوازم شخصی از جمله انگشتر و ساعت، آن فرد برای بسنده یک مد محسوب می‌شود که خود را شبیه شخصیت محبوبش بکند.
این شبکه‌ها به دنبال عادی سازی زندگی به سبک غرب در بین خانواده‌هایی هستند که روزی برترین فرهنگ را داشتند
به گفته روانشناس بالینی آنچه از دید همین بیننده‌ها پنهان شده است درست، هدفی است که سازندگان این سریال‌ها به دنبال آن هستند؛ این شبکه‌ها به دنبال عادی سازی زندگی به سبک غرب در بین خانواده‌هایی هستند که روزی برترین فرهنگ را داشتند.
مخاطبانی که غافل هستند
صدقی توضیح داد: همان افرادی که روزی بر سر چهارراه‌ها برای کار به کشور ما مهاجرت می‌کردند اما اکنون برای ما فرهنگ سازی می‌کنند و دم از فرهنگ می‌زنند؛ بماند که این سریال‌ها در کشور خودشان به اندازه کشور ما، مخاطب ندارد و متأسفانه بیننده ما از این قضیه غافل است که کل گر طبیب بودی، سر خود دوا نمودی.
وی بیان کرد: اما نکته اینجاست که بیننده چه موقع از خواب بیدار خواهد شد؟ چرا بعد از پخش این سریال‌ها، حرمت‌ها کم شده و روابط خانوادگی کم‌رنگ‌تر شده‌اند است؛ خیانت‌ها افزایش پیدا کرده و روابط قبل از ازدواج، افسار گسیخته و در سمت درستی نرفت.
این روانشناس بالینی ادامه داد: تکلیف هویت‌های جوانان، نوجوانان و بدتر از همه هویت‌های والدین خانواده‌هایی که دسته جمعی برای سر تماشای این سریال‌ها می‌نشینند چه می‌شود. تعصب‌های خانوادگی کجا رفت و احترام به والدین و حفظ حریم‌های خانوادگی چه شد؛ چرا شیطان پرستی و دوری از خدا مد شد.
ساخت برنامه‌هایی متناسب با فرهنگ
صدقی معتقد است با وجود این تفاسیر، می‌توان با تولید سریال‌هایی متناسب با فرهنگ و رسوم اصیل ایرانی که جای همه چیز در آن مشخص بوده و سهم هر یک از اعضای خانواده به وضوح در زندگی دیده می‌شود و هم‌چنین با تولید برنامه‌های مروج فرهنگ، آن طور که یک ایرانی لایق آن است کمی از تب و تاب مردم برای تماشای این سریال‌ها را کم کرد.
وی بیان کرد: تنها گفتن از این سریال‌ها و فرهنگ آنها برای کسی که دنبال کننده پر و با قرص این سریال‌هاست کافی نمی‌باشد و ترک عادت‌های بد، انگیزه و جانشین خوبی می‌خواهد که خوشبختانه فرهنگ و بازیگران و صدا و سیمای ما پتانسیل دادم این حال خوب به مردم را داراست.
کاش یادمان نرود یک ایرانی هستیم
وی افزود: کاش یادمان نرود ما یک ایرانی هستیم؛ نسلی که یکی از سوپراستارهای آن حاج قاسم بود مردی که هیچ سکانس زندگی او از یاد ما نخواهد رفت و شاید سال‌ها بعد کسانی که نام او را خواهند شنید آرزوی هم نسلی با او را داشتند.
اینجا چه کسانی بیشتر مایل به تماشای سریالهای ترکیه‌ای هستند؟ جوانان، نوجوانان و یا افرادی که به دنبال تماشای یک برنامه جالب یا یک سریال با تراژدی عاشقانه هستند؛ هر کدام با منطق و علت خاصی مخاطب این سریال‌ها شده‌اند و ساعت‌ها پای تلویزیون می‌مانند.
نوجوانان غرق در تعریف و تمجید مخاطبان چنین سریال‌هایی شده و جالب‌تر اینکه اغلب آنها عاشق نقش اصلی سریال‌ها هستند و همین موضوع انگیزه‌ای می‌شود که این سریال‌ها را تماشا کنند و یا کودکان خردسالی که جذب رنگ و جالب بودن کارتون شبکه‌های ماهواره‌ای می‌شوند.
هم‌کلاسی‌ها تعریف و تمجید می‌کنند
سودا یکی از دانش آموزان پایه دهم است که تعریف و تمجید هم‌کلاسی‌ها ناخودآگاه او را به سمت تماشای سریالهای ترکیه‌ای علاقه‌مند کرده است؛ صحبت‌هایی که به راحتی می‌تواند ذهن یک نوجوان را زیر و رو کرده و او را به سمت تماشای سریال‌هایی با محتوای نامناسب بکشاند.
وی به خبرنگار مهر گفت: هر کدام از هم‌کلاسی‌ها که سریالی را از بین سریالهای دیگر انتخاب می‌کرد ما هم تماشای همان فیلم را بر تماشای برنامه‌های تلویزیونی خود ترجیح می‌دادیم و دوست داشتیم تماشا کنیم و حتی به رنگ لباس‌های آنان، لباس بپوشیم؛ روز بعد نیز در مورد آن سریال با یکدیگر گفت‌وگو می‌کردیم.
و اما والدین چه می‌گویند؟
صد در صد برنامه‌های ماهواره‌ای را نگاه می‌کنیم؛ خانم معصومی به خبرنگار مهر گفت: برنامه‌های تلویزیونی ایران جذاب نیست و به همین خاطر همیشه برنامه و سریالهای ماهواره‌ای به خصوص شبکه‌های ترکیه را نگاه می‌کنیم.
وی ادامه داد: برنامه‌های آشپزی یکی از برنامه‌های مورد علاقه من است که همواره آن‌را دنبال می‌کنم؛ با وجود اینکه دخترم مخاطب سریالهای ترکیه‌ای است اما تا حد امکان، حواسم به محتوای سریال‌هایی که پای تماشای آن می‌نشیند است و دیدن برنامه‌هایی که محتوای خوبی ندارد را هرگز به فرزندم توصیه نمی‌کنم.
ترویج بدآموزی‌های متعدد و روابط نادرست
دکترای جامعه شناسی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: تأثیر سریالهای ترکیه‌ای بر کل کشور به خصوص نسل جوان از ابعاد مختلف اعم از تحریک و رابطه جنسی نادرست، اختلافات خانوادگی، بدآموزی‌های متعدد پوشش و آرایش و سایر پیام‌های مضر گنجانده شده در خور توجه است.
امان اله قرایی مقدم ادامه داد: البته مضرات گنجانده شده در سریالهای ترکیه‌ای برای استان آذربایجان شرقی، غربی و حتی زنجان دو چندان است چرا که به دلیل تناسب فرهنگی، فکری، زبانی و در واقع نوعی همسانی فرهنگی از نظر زبان، تأثیرات مخرب‌تری را بر روی جوانان، نوجوانان، زنان و دختران آذربایجانی می‌گذارد.
برنامه‌های تلویزیونی ما جالب و جاذب نیست بلکه واگراست؛ یعنی به جای ایجاد همگرایی، مردم را از تلویزیون دور کرده است
وی افزود: هدف از چنین سریال‌هایی ارسال برای کشورهای نظیر ماست و همان‌گونه که گفته شد تأثیر سریالهای ترکیه‌ای به طور کل برای کل کشور به خصوص نسل جوان آذربایجان که زبان و فهم مشترکی دارند بسیار مضر است.
برنامه‌های تلویزیونی واگراست
به گفته دکترای جامعه شناسی، برنامه‌های تلویزیونی ما جالب و جاذب نیست بلکه واگراست؛ یعنی به جای ایجاد همگرایی، مردم را از تلویزیون دور کرده است.
وی معتقد است که برنامه‌های تلویزیونی ما جذاب نبوده و از لحاظ سنی، جنسی و فکری همسان نیستند و بدین علت مردم به سمت تماشای سریالهای ترکیه‌ای جذب می‌شوند البته تقصیر خود ماست و از این رو اگر برنامه‌های خود را غنی و جذاب کنیم، خانواده‌های ایرانی به سمت تماشای سریالهای مبتذل نمی‌روند.
افزایش طلاق و رواج هم‌باش‌های سیاه
قرایی مقدم با اشاره بر لزوم غنی و جذاب شدن برنامه‌های تلویزیونی به خبرنگار مهر گفت: ۷۰ درصد مردم ایران تماشاگر برنامه‌های ماهواره‌ای نه تنها در شهرها بلکه در روستاها نیز هستند.
وی در پایان افزود: افزایش طلاق، طلاق عاطفی و رواج هم‌باش‌های سیاه از دیگر پیامدهای تماشای سریالهای ترکیه‌ای هستند.
پای ثابت تماشای سریالهای ترکیه‌ای که باشیم آرام آرام فرهنگ و رسوم اصیل ایرانی نیز از ما دوری می‌کند و به تدریج سبک زندگی غرب که همان هدف این سریال‌ها بود در زندگی ما نقش می‌بندد؛ تماشای سریال‌هایی که صاحب نظران در این زمینه معتقد هستند به دلیل نبود برنامه‌های جالب، مردم را به سمت تماشای این سریال‌ها می‌کشاند و غفلتی که موجب افزایش طلاق عاطفی و رواج هم‌باش‌های سیاه می‌شود.
نظر شما