خبرگزاری مهر، گروه استانها: دو سال قبل بود که ریاست سازمان تبلیغات اسلامی بعد از سال‌ها تغییر کرد و یک چهره جوان به این مجموعه افزوده شد. در این مدت شاهد تحولات بسیار عظیم و ریشه‌ای در زمینه‌های مختلف تبلیغی، ترویجی، هیئت‌های مذهبی، مبلغان، مداحان و… بوده‌ایم که از جمله آنها می‌توان به تغییر کارکردهای امام مجله، محله محوری، مردم محوری، تغییر در انتخابات کانون مداحان و ده‌ها مورد دیگر اشاره کرد.
این تغییرات نه تنها در مرکز بلکه در استان‌های کشور نیز مشهود است و برای مثال در استان سمنان نیز طی دو سال اخیر شاهد رشد نقش مردم و نهادهای مردمی چون هیئت‌های مذهبی و کانون‌های فرهنگی و… در تبلیغ حکیمانه اسلام ناب محمدی (ص) هستیم. موضوعی که باعث نزدیکی بیشتر اقشار مختلف به برنامه‌های سازمان تبلیغات اسلامی شده است.
برای بررسی تغییرات و برنامه‌های پیش روی تبلیغات اسلامی استان سمنان با حجت الاسلام علی شکری مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان به گفتگو نشسته‌ایم.
*در ۲ سال اخیر به نظر می‌رسد بسیاری چیزها در تبلیغات اسلامی دچار تحول شده است؟
بله؛ زمینه‌سازی رشد نسل نو، مؤمن، انقلابی و تحول گرا از میان هسته‌های مقاومت فرهنگی شامل برنامه‌های راهبری جدید و به ویژه نگرش عملیاتی به افراد دغدغه مند انقلابی و چابک، ایجاب می‌کند تا در راستای گسترش شبکه کادرسازی و پرورش هدفمند نسل جوان، خیز بلند برداریم همچنین گفتمان سازی و جریان سازی عمومی شامل در دوره جدید با توجه به نیازهای روز جامعه و ایجاد ارتباط با رسانه‌ها و افرادی که روحیه انقلابی دارند و دیگر دستگاه‌های فرهنگی و تشکیل هیئت‌های اندیشه‌ورز سعی شده نیازها و منویات مقام معظم رهبری تبدیل به یک گفتمان و دغدغه مردمی شود در زمره مسائلی است که این روزها به کرات مطرح است.
در دو سال اخیر شاهد افزودن عناصری همچون «خردورزی»، «آینده پژوهی»، «نخبه شناسی» و «جوان‌گرایی» به تبلیغ بوده‌ایم اما کمترین تردیدی نیست که اگر بخواهیم یک ویژگی را به عنوان شاخصه سازمان تبلیغات اسلامی در دوره مدیریت جدید مطرح کنیم، همانا «مردمی» بودن خواهد بود. در دو سال گذشته با آموزش‌های تخصصی روحانیان و گسترش محیط تبلیغی از مسجد به محله و ایجاد امام محله و شرکت روحانیان در کارهای اجتماعی و ایجاد روحیه انقلابی و مشارکت مردم در تبلیغ سعی بر مردمی سازی تبلیغ شده است.
در حوزه کلان اقدامات راهبردی سازمان تبلیغات اسلامی نیز باید گفت تحول اجتماعی مسجد محور (امام محله) را می‌توان نام برد، این برنامه در دوره کوتاهی که از اجرایی شدن آن می‌گذرد، نشان داده واجد قابلیت‌ها و خصوصیاتی ایده آل است. شاید تمامی آرمان‌هایی که برای کاربست این ایده پیش‌بینی شده، هنوز جامه عمل نپوشانده اما یقیناً در گذر زمان به تمامی اهداف کمّی و به ویژه کیفی خود نزدیک خواهد شد.
*در زمینه مؤلفه‌های اجتماعی و دینی توضیح دهید
بله؛ از سوی دیگر ایجاد موج تازه نهضت تبلیغ زنان و باز مهندسی فرهنگی نیز صورت گرفته است که درباره آن باید گفت تاکنون مبلغان سنتی و متخصص بار تبلیغ دینی در نهاد اجتماعی را بر دوش کشیده‌اند اما اقتضائات تازه جامعه و تحولاتی که در حوزه اجتماعی، اقتصادی و دینی پدید آمده، به گونه‌ای است که توان و ظرفیت مبلغان سنتی پاسخگوی نیازها و الزامات جامعه امروزی نیست. لذا فضای تبلیغی نیازمند حضور کنشگران آگاه، نستوه، بصیر و کنشگر است تا بتواند در برابر هجمه‌های جهان مدرن عرضه اندام کنند.
الگوسازی بر بنیاد مؤلفه‌های دینی، تشویق زنان به حضور خلاقانه و مؤثر در برنامه‌های اجتماعی، هویت بخشی به نسل نوجوان، تزریق امید و جنبش به بدنه اجتماعی، … در شمار اولویت‌های برنامه‌ای و رفتاری این نهاد تواند بود. از طرف دیگر در دو سال گذشته به تشکلهای دینی و حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها به عنوان هسته‌های مقاومت فرهنگی توجه بیشتری شده که با شناسایی افرادی که دغدغه انقلابی و روحیه انقلابی دارند و با ارتباط دادن آنها با تشکلهای دینی در زمینه تشکیل و ایجاد هسته فرهنگی اقدامات خوبی صورت پذیرفته است.
*شرایط امروز به نظر شما دارای چه ویژگی‌های فرهنگی بارزی است؟
یکی از ضعف‌های بزرگ حوزه فرهنگ، فقدان نهادهای تخصصی در این حوزه است. سازمان تبلیغات اسلامی، در حقیقت به تنهایی وظیفه پوشش تمامی مسائل حوزه فرهنگ دینی و اجتماعی را بر دوش می‌کشد. بسیاری از مباحث اجتماعی از قبیل طلاق، اعتیاد، رصد فضای مجازی، و مباحث دینی مثل اعتکاف و ماه رمضان و مباحث فرهنگی و هنری مثل محتوای سینما و تلویزیون و… عملاً بانی مشخص و معینی نیافته و نهادهای فراوان در پرتو شعارهای شیک و پرطمطراق، تنها شاهد نابسامانی و تشتت اوضاع در این عرصه‌ها هستند. در عرصه وسیع فرهنگ که هر روز یک اتفاق و رویداد جدیدی در حال رخ دادن است، نهاد فرهنگی نیاز به چابک شدن دارد. به این معنا که به سرعت با توجه به اقدامات میدانی و صحنه‌ی اجتماع، آرایش اقدام بگیریم.
*درباره سبک زندگی اسلامی به عقیده شما چه اقداماتی صورت گرفته است؟
اقدامات بسیار هستند برای نمونه باید گفت افزایش سطح مهارت و دانش نظیر برنامه تعالی مدیران برای همکاران، توجه به حوزه هنری؛ چون ماندگاری افکار به زبان هنر محقق می‌شود همچنین استفاده از حوزه رسانه برای ایجاد روحیه پرسشگری و مطالبه گری و ورود در حوزه تبلیغ، تبیین، دفاع همه جانبه تهاجم و نفوذ در عمق استراتژیک دشمن در زمره اقداماتی هستند که صورت گرفته و همچنان ادامه دارد.
از دیگر موارد می‌توان به مسائلی چون رسیدگی به مناطق حاشیه‌ای و سکونت گاه‌های غیر رسمی، توجه به بیانیه گام دوم انقلاب و موج جوان گرایی در عرصه فرهنگی، برنامه‌ریزی، طراحی فرهنگی و نگرش عمیق و همه جانبه به مسائل فرهنگی و اجتماعی، توجه به حضور زنان در زیست بوم محله‌ای و شهری و استفاده از فضای رسانه در زیست بوم اجتماعی خاصه فضای اینستاگرام و احصای ظرفیت‌ها فرصت‌ها، تهدیدهای شهری و محلی و متناسب آن برنامه‌ریزی فکری و فرهنگی و علمی در کنار آسیب شناسی ناهنجاری‌های حوزه تبلیغ دینی بانوان اشاره کرد.
در این سال‌ها همچنین مطالعه پیرامون نقش محوری زنان در انتقال ارزش‌های فرهنگی و دینی، تلاش برای ارتقای آگاهی اجتماعی زنان، بهره‌مندی از مبلغان ساماندهی شده حوزوی و دانشگاهی، توسعه اعزام خواهران مبلغ در مناسبت ملی و مذهبی، تحقق بیانیه گام دوم و تلاش برای ترویج سبک زندگی اسلامی و پویش خانواده، راه اندازی صندوقهای مالی خانوادگی در جمع کوچک خانواده با محوریت مادران، ایجاد نهضت اجتماعی زنان و ایجاد گفتمان تبلیغ با مبلغان پرتوان و کلاس‌های آموزشی متناسب با شرایط نظیر توصیه‌های بهداشتی و تغذیه در دوران کرونا برای سلامتی خانواده، ایجاد دوره‌های آموزشی در فضای مجازی با موضوع زنان و خانواده و همچنین تقویت هیئت‌های مذهبی بانوان غالباً بیشتر در حوزه معاونت فرهنگی و بانوان اجرا شده و می‌شود.
*در حوزه تأثیر گذاری فرهنگی چه باید کرد؟
شاخص و تأثیر گذار و اجرای فعالیت‌های فرهنگی مؤثر در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی مرتبط، ایجاد رقابت در خصوص تشکیل و ایجاد شبکه‌های مجازی پایدار و ناپایدار شامل کانال‌ها و سایت‌های مجازی در خصوص تبلیغات و هرگونه فعالیت فرهنگی توسط تشکلهای دینی، حمایت از وبلاگ‌نویسان متخصص آسیب‌های اجتماعی در حوزه تشکلهای دینی، هم افزایی و تعامل با نهادهای تأثیر گذار و مرتبط در خصوص ایجاد اشتغال در زمینه تولیدات محصولات فاخر فرهنگی جهت مهار بیکاری و طلاق و کاهش آمار بزه، تقویت تولید بازی‌های مهیج و متنوع کامپیوتری کودکان و نوجوانان، تقویت تولیدات نوشت افزار اسلامی و حمایت از تولیدات تشکلهای دینی در زمینه البسه با معیارهای اسلامی.
*نگرش‌های تبلیغات اسلامی در ۲ سال اخیر چگونه بوده است؟ درباره تغییرات بگویید
ابتدا باید گفت تغییر نگرش به لحاظ برون سازمانی ارتباط با لایه‌های پنهانی و مؤثر فرهنگی و نهادهای انقلابی، تولید محتوای رسانه و حضور در کانون‌های مردمی باعث تحول در ارکان این نگرش خواهد شد. اما تغییر نگرش در حد عالی بستگی به تغییر در حوزه تبلیغ دارد که خود در تعیین و یا تغییر این مؤلفه‌ها است، توجه به سطح فرهنگ و آگاهی جامعه از سوی مبلغان، آشنایی با منطق و زبان روز و هدایت مردم به واسطه آن و اولویت بندی و ترک امور جزئی و غیرضروری
توجه به نسبت روش‌ها و وسایل و برآورده کردن نیازها در لحظه (نظیر کاری که مسیحیت برای جذب انجام می‌دهد از تأسیس درمانگاه رایگان، یتیم خانه و… که با توجه به رفع نیاز مردم در اندیشه آنان تغییر نگرش می‌دهد، بازسازی و تحول در روش‌ها برای نوسازی اندیشه‌ها با حفظ سنت‌های دیرین و سپردن کار به کاردان نیروهای متعهد و متخصص در کنار هماهنگی و همدلی و تمرکز در تبلیغات و سازماندهی منابع انسانی و ارزیابی و پیگیری و نظارت درونی شامل وجدان و روحیه دینی در زمره این اقدامات هستند.
اما اینکه در استان چه اتفاقاتی رخ داده باید گفت سازمان در دو سال اخیر دوره‌های آموزشی مختلفی را برای کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی ویژه کارکنان برگزار کرده از جمله دوره‌های آموزشی با موضوعاتی همچون ابعاد حکمرانی علوی و پاسخگویی در اسلام، نظارت همگانی و سرمایه اجتماعی، اخلاق حرفه‌ای، نظام رسیدگی به تخلفات اداری، اقتصاد مقاومتی، رفتار سازمانی، آسیب شناسی اجتماعی با رویکرد فرصت‌ها و تهدیدها، آداب و اسرار نماز، پیشگیری از اعتیاد و آشنایی با مضرات مواد مخدر، مسائل فرهنگی جهان معاصر، نظام مدیریت اسلامی، تبیین مصوبات فرهنگی نظام با تاکید بر مهندسی فرهنگی، نظام سیاسی اسلام با تاکید بر ولایت فقیه و نظریه‌های ارتباطات و توسعه فرهنگی. همچنین این معاونت دوره‌های آموزشی را برای اجرا در سال ۱۳۹۵ با اخذ مجوز برگزاری از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی پیش بینی کرده که موضوعات آن عبارت از پدافند غیرعامل، آشنایی با قوانین مبارزه با پول‌شویی، توسعه برنامه‌ریزی امور فرهنگی، ارتباطات و رشد اجتماعی، پرسش‌ها و پاسخ‌های اعتقادی هستند.
*در خصوص اعتبارات توضیح دهید
استان سمنان در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ با تلاش‌هایی که صورت پذیرفته، رشد اعتباری را به میزان ۱۲ درصد داشته است البته باید گفت در سال ۹۹ به علت شرایط مالی دولت، تمامی دستگاه‌های اجرایی با کاهش اعتبار مواجه شده‌اند اما سمنان در سال ۹۷ با تجهیز ادارات شهرستانی به رقم ۷۷۰ میلیون ریال و در سال ۹۸ با تجهیز به رقم ۴۱۶ میلیون ریال در راستای توسعه زیرساخت‌ها اقدام کرده است.
*و درباره نیروی انسانی چطور؟
در زمینه تعالی انسانی افزون بر برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای کارکنان برای مناسبت‌های مذهبی نیز با دعوت از استادان خبره دوره‌های آموزشی و توجیهی برگزار شد همچنین به‌کارگیری نیروی جوان انقلابی کارآمد جذب یا همکاری افتخاری در این زمینه نیز چه در قالب روحانی مستقر و چه در قالب نیروی اداری نیروهای انقلابی کارآمدی در دستور کار قرار داشته است.
هر چند با توجه به مقررات اداری و عدم مجوز جذب با محدودیت‌هایی روبرو هستیم، در زمینه پرسنل اداری و مدیریت منابع انسانی موجود باید بگوییم در این دو سال اخیر، ۱۵ نیرو در قالب شرکتی، مأمور و روحانی مستقر به مجموعه پرسنل این سازمان افزوده شده‌اند.
در آخر کمی درباره برنامه‌های آتی بگویید؟
برپایی اردوهای هم‌اندیشی طلاب و دانشجو در راستای ضرورت کادرسازی انقلابی از میان جوانان و نخبگان متعهد حوزوی و دانشگاهی و توجه به لایه نخبگانی اجتماع همچنین توسعه شبکه عقلانیت در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و تبادل دوسویه معارف دینی و بصیرت انقلابی با دانش و فنون در فضایی آزاداندیش و علمی و همچنین توجه ویژه به قدرت خلاقانه و راهبری فضای مجازی در تشکیل هیئت‌های مجازی در زمره برنامه‌های روزهای باقی مانده از سال ۹۹ است.
در کنار این امور احیای نقش محوری مسجد به مثابه کانون ارائه خدمات عمومی شامل تشکیل شورای فرهنگی محله با تکیه بر تمامی ظرفیت‌های موجود، حمایت از راه اندازی استار تاپ‌های فرهنگی و تلاش در راستای ابداع و نوآوری در تسهیلگری اجتماعی و ایجاد و گسترش شبکه اجتماعی با تکیه بر توان جوانان انقلابی و آگاه شامل جریان سازی در گستره استانی از طریق الگوسازی توسط گروه‌ها و تشکلهای انقلابی، ارتقای هویتی هیئت با تثبیت و رشد مرجعیت معنوی، نرم افزاری، فکری، رسانه‌ای و ایجاد فضای گفتمانی در شبکه تشکل‌ها و مؤسسات با جهت‌بخشی فکری و عرضه ایده‌های نو و در عین حال ساده‌ی تبلیغی برای فعالان هیأتی و نهاد اجتماعی هیئت در زمره دیگر برنامه‌های تبلیغات اسلامی سمنان است.
ایجاد قرارگاه توانمندسازی عرصه خانواده و در عرصه تحکیم و تعالی شامل تدوین اطلس جامع بانوان فعال و پیشرو، ترویج خلاقیت‌ها و مهارت‌های خانواده‌های موفق، شناسایی و بهره‌گیری از بانوان صاحب فکر و جریان ساز از طریق شبکه دانشگاهی، حوزه بسیج ادارات و محلات و ایجاد جریان همگرای طیفی میان نخبگان و جمعیت‌های فعال فرهنگی و اجتماعی بانوان استان از دیگر مسائلی است که به آن توجه داریم.
توجه به جریان‌های دانش آموزی فعال و پیشرو شامل ایجاد موج رویدادهای مساله محور و جریان‌ساز در مجامع دانش آموزی، اردوهای راهبردی مساله محور و جشنواره‌های دانش‌آموزی، بازطراحی پتانسیل‌های موجود در سازمان تبلیغات اسلامی از قبیل حوزه هنری، مدارس صدرا، انتشارات امیرکبیر، تبیان، … در راستای شناسایی و رشد خلاقیت‌ها و استعدادهای دانش آموزی و برپایی هسته‌های مقاومت فرهنگی در مدارس برای استان برنامه‌ریزی‌شده است.
در نهایت نیز به تمرکز در حوزه تبلیغ عمومی و همگانی شامل رفع اشکالات وارده در حوزه اعزام خاصه در ایام تبلیغی، ساماندهی مبلغان بر اساس پیشنهادهای شهرستانی و استانی برحسب واقع، جلوگیری از موازی کاری در امر اعزام خاصه اداره اوقاف و حوزه علمیه و ساماندهی وضع معیشتی مبلغان اعزامی خاصه امامان روستا، توجه خواهد شد.
نظر شما