آغاز طبقه‌بندی اقشار مختلف برای دریافت یارانه

مدیرکل دفتر رفاه اجتماعی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه موضوع پرداخت یارانه ها تنها منحصر به ایران نیست، گفت:  بحث یارانه ها جدا از سایر مسائل اجتماعی و اقتصادی کشورها نبوده و چه بسا کشورهایی که در برخی مقاطع زمانی، مجبور به پرداخت یارانه ها طی سال‌های متمادی به یک طیف خاص از کالا بوده اند.

جهانگیر فدایی پرداخت یارانه به برخی کالاها نظیر گندم را موضوعی بسیار مثبت تلقی و تصریح کرد:  در صورت پرداخت یارانه به چنین کالایی با توجه به مزیت استراتژیک آن، قطعا به نفع کشور است؛ چراکه تولیدکننده به تولید و صادرات محصول می پردازد که این امری بسیار منطقی است.

فدایی با اشاره به ساختار اقتصادی کشور پیش از انقلاب و وابستگی شدید آن به نفت، گفت: در این مقطع زمانی، اقتصاد کشور با فروش محصولی به نام نفت، اداره می شد که متاسفانه پس از پیروزی انقلاب نیز به دلیل مسائلی نظیر جنگ، کشور نتوانست وابستگی خود را به این کالا کم کند.

وی اظهار داشت: تلاش سیاست گذاران طی ادوار گذشته، افزایش تولید ملی بدون وابستگی به ذخایر نفتی بود که بر این اساس، دولت در سال 79، تصمیم به کند کردن روند صعودی پرداخت یارانه ها گرفت به نحوی که سمت و سوی پرداخت یارانه ها به نحوی شکل گیرد که اقشار نیازمند واقعی از این طیف از منابع کشور بهره مند شوند اما به صورت کلی دولت نهم عزم جدی برای اجرایی کردن این روند داشته که برای تحقق آن باید مشکلات بر سر راه اجرایی کردن را نیز برطرف می کرد.

این مقام مسئول در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با اشاره به پرداخت یارانه به اقلامی نظیر دارو، انرژی، نهاده های کشاورزی و کالاهای اساسی، گفت: برای هدفمند کردن یارانه ها دولت باید بخشی از جامعه را که از این تصمیم متاثر می شوند، را شناسایی می کرد که بر این اساس، در سال 85 بحث جدی منطبق بر عزم دولت در هدفمند کردن یارانه ها صورت گرفت و مطابق آن در بند "ب" تبصره 15قانون بودجه سال 86 کل کشور، اعتباری معادل 300 میلیارد تومان برای این بحث در نظر گرفت.

فدایی میزان اعتبار مورد نیاز دولت برای هدفمند کردن یارانه ها را بیش از رقم مصوب در بند "ب" تبصره 15 قانون بودجه ذکر و افزود: به دلایل مختلفی این اعتبار در بودجه لحاظ نشد، زیرا آمار دقیقی از اقشار آسیب پذیر کشور، در دست نبود که به‌همین دلیل، همزمان در سال 85 برای شناسایی این قشر از مردم، برنامه ریزی های مفصلی صورت گرفته که به ریاست معاون اول رئیس جمهوری، کمیته ای از سازمان مدیریت و دستگاههای مرتبط، موظف به شناسایی دهک های مختلف جامعه شده و شروع کار نیز روی بهزیستی و کمیته امداد حضرت امام (ره) بوده است.

وی دلیل شروع شناسایی اقشار آسیب پذیر از بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) را افراد شاخص تحت پوشش این نهاد ذکر و افزود: شناسایی دقیق تر افراد جامعه که در اولویت پرداخت یارانه ها هستند، بر مبنای کدملی و کدپستی است، به این معنا که تمامی لیست های تهیه شده از افراد، برای تایید صحت به سازمان ثبت احوال رفته و تایید شده؛ این درحالی است که کار شناسایی افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد تکمیل شده و در حال تکمیل اطلاعات افراد پشت نوبتی این نهادها هستیم.

اعلام رقم دقیق اقشار آسیب‌ پذیر در بهمن

فدایی گفت: براساس برنامه، تا پایان بهمن سال 86 ، کل افراد زیرمجموعه این بخش شناسایی می شود. همزمان با این نیز، کار شناسایی بازنشسته ها، حداقل بگیران، کارگران روزمزد، کارگران مشغول به کار در کارخانجات، کارمندان حداقل بگیر نیز شروع شده است.

وی از اتمام شناسایی بازنشسته های دستگاه‌های مختلف خبرداد و افزود: کار شناسایی کارمندان حداقل بگیر نیز در حال اتمام است؛ اما مشکل اصلی شناسایی دو قشر کارگران مزد بگیر و بیکاران جویای کار است که در مورد اول، این اقشار توسط وزارت رفاه، وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی در حال شناسایی هستند اما شناسایی آنها کار مشکلی است.

این مقام مسئول در سازمان مدیریت و برنامه ریزی ابراز امیدواری کرد که با برنامه ریزی های صورت گرفته و برگزاری یک تا دو جلسه در ماه در دفتر معاون اول ریییس جمهور، تا پایان بهمن ماه این اقشار، مورد شناسایی کامل قرار گیرند.

فدایی گفت: برآورد ها نشانگر این است که تعداد اقشار آسیب پذیر تحت پوشش بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی (ره) و بازنشستگان، حدود 18 میلیون نفر است ضمن اینکه ایثارگران، جوانان جویای کار، کارگران کارخانجات، کارگران روز مزد و حداقل بگیران هنوز به صورت کامل شناسایی نشده اند که البته تمامی این افراد نیز از یارانه های برابر برخوردار نشده و عده ای مشمول یارانه مستقیم، غیرمستقیم، کالابرگ و بن های غیرنقدی خواهند شد.

میزان یارانه‌ای که آزاد می‌شود

وی اظهار داشت: براساس الگوی هدفمند کردن یارانه ها، میزان یارانه ای که باید آزاد شود، بالغ بر 40 هزار میلیارد تومان است که در حال حاضر 18 میلیون نفر از قشرهای مختلف مردم برای برخورداری از این یارانه ها شناسایی شده و ممکن است با ادامه کار این رقم به 28 میلیون نفر نیز برسد.

به گزارش مهر، درصورت محاسبه هر دلار 900 تومان، میزان یارانه ای که باید آزاد شود، بالغ بر 44 میلیارد دلار می‌شود.

فدایی گفت: بحث حائز اهمیت این است که در صورت پرداخت یارانه به افراد فوق، ممکن است افرادی به جرگه مشمولان دریافت یارانه اضافه شوند که دچار چالش در زندگی خود می شوند؛ بنابراین پیش بینی ما تغییر 28 میلیون نفر افراد مستحق یارانه به 35 میلیون نفر است.
 
وی در توضیح این مطلب گفت: البته این برآورد به این معنا نیست که اگر دولت بخواهد از فردا، به 35 میلیون نفر یارانه دهد، تنها این تعداد مستحق هستند؛ بلکه ممکن است این رقم به 40 میلیون نفر نیز برسد. بنابراین تا پایان بهمن ماه و همزمان با نهایی شدن آمارهای شناسایی اقشار مختلف مردم، می توان رقم دقیق اقشار آسیب پذیر مشمول یارانه ها را اعلام کرد.

فدایی گفت: با شناسایی کامل اقشار آسیب پذیر، وزارت رفاه طبق قانون، موظف است طرح جامع شناسایی تمامی اقشار جامعه را داشته باشد که این کار مفصلی است و این وزارتخانه در حال تدارک برای شروع آن است و دو سال دیگر به نتیجه می رسد؛ بر اساس آن، قطعا می توان گفت که تصمیمات دولت در زمینه هدفمند کردن یارانه هریک از کالاها، چند نفر را متاثر می کند ضمن اینکه رقم دقیق تورم نیز مشخص شده و دولت بر مبنای آن می تواند رقم افزایش حقوق را به صورت علمی و منطقی اعلام نماید.

فدایی گفت: طبق ماده 10 "قانون ساختار نظام جامع رفاه اجتماعی"، وزارت رفاه موظف شده که سیاست های یارانه ای را در چارچوب قانون، براساس سیاست های کلی نظام  و به منظور هدفمند کردن یارانه ها با استفاده از نظام های اطلاعاتی جامع و منسجم کشور نظیر کد ملی یا استفاده از نظام مالیاتی کشور اتخاذ کند که البته در حال حاضر نمی توان نظام مالیاتی را لحاظ کرد؛ چراکه دلایل و مشکلات مختلفی دارد.

وضعیت کالابرگ‌ها

وی، در خصوص وضعیت کالابرگ ها براساس بند "ج" تبصره 15 قانون بودجه سال 86 کل کشور، گفت: در بودجه عنوان شده بود که از سال جاری به ساکنان شهرهای بالای 100 هزارنفر جمعیت، کالابرگی اختصاص نیابد؛ ولی به دلیل کامل نبودن اطلاعات نمی شد با صراحت بیان کرد که شهرهای بالای این میزان جمعیت، دارای افراد آسیب پذیر نیست؛ بنابراین مجلس نسبت به اصلاح تبصره مذکور اقدام کرد که در حال حاضر یک فوریت آن به تصویب رسیده است.

فدایی هدفمند کردن یارانه ها در کشور را مستلزم راه اندازی سیستم هایی نظیر کد ملی دانست و گفت: این امر نیاز به زیرساخت هایی داشت که با فراهم شدن آن، دولت می تواند گامهای موثرتری برای هدفمند کردن یارانه ها بردارد.

بنزین

مدیرکل دفتر رفاه اجتماعی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، با بیان اینکه سال گذشته پیشنهاد دو نرخی کردن بنزین قبل از تدوین بودجه مطرح شده بود، گفت: یکی از این نرخ ها اندکی بالای 100 تومان و یکی دیگر مطابق با فوب خلیج فارس بود که هر کدام اثرات تورمی مختلفی برجامعه دارد.

نحوه پرداخت یارانه

فدایی با اشاره به در نظرگرفتن روش‌های مختلفی برای پرداخت یارانه ها در سال جاری، افزود: یارانه نقدی مستقیم، یکی از این شیوه ها است که بر این اساس و به دلیل مشخص نبودن خط فقر، یارانه مستقیم به افرادی پرداخت می شود که مطابق روش های شناسایی خطی، به عنوان آسیب پذیری افراد به لحاظ معیشتی تلقی می شوند.

وی روش دوم را یارانه نقدی غیرمستقیم دانست و افزود: با توجه به نیازهای مختلف خانوارهای آسیب پذیر، پرداخت های نقدی به شیوه ای به آنها انجام می شود که زیرساختهای زندگی خود را اصلاح کنند البته در این راستا قطعا باید طبقه بندی صورت گیرد چراکه دهک هایی از جامه ممکن از از شیوه اول،  دوم  یا هر دو شیوه مذکور بهره مند شوند.

فدایی تصریح کرد: یکی دیگر از روش‌ها، یارانه کالایی است به نحوی که دولت مطمئن شود افراد آسیب پذیر امکان دسترسی به کالای یارانه ای را برای جلوگیری از سوء تغذیه داشته باشند. ضمن اینکه از جمله دیگرروشها، یارانه کالاهای عمومی و یارانه کالابرگی می باشد.

وی گفت: این روش ها برای سال اول در نظر گرفته شده که در سال دوم نیز مقداری دیگر از یارانه ها آزاد خواهد شد.