خبرگزاری مهر، گروه استانها: خراسان جنوبی دارای گنجینه‌هایی عظیم از حکومت‌های مختلف بوده که هر کدام در نقطه‌ای از استان قد علم کرده‌اند.
سردشت، تکه‌ای به جا مانده از پنج محله تاریخی تون در فردوس بوده که از صدها سال گذشته به یادگار مانده است. گذر از لابه لای زمان، این میراث گرانبها را به باد بی توجهی سپرده و زیبایی‌هایش را به یغما برده است.
امروز از آن همه شگفتی و معماری چشم‌نواز تنها خرابه‌ای بیش باقی نمانده است. خرابه‌ای که دیوارهایش زخم غفلت بر خود گرفته و گویی در انتظار آوار مانده‌اند.
امروز از آن همه شکوه باغ‌های تاریخی در سر دشت تنها چند درخت بر جای مانده که شب و روزشان بر قامتی نیمه جان ایستاده و زمان می‌گذرانند.
حوض انبارها که دیر زمانی محلی برای تأمین آب مورد نیاز بوده است، پناهگاهی برای خس و خاشاک شده و عظمتش در هم شکسته است.
محلی که می‌توانست به عنوان میراثی ارزشی، فرهنگ گذشتگان را نسل به نسل منتقل کند، امروز جای خود را به واحدهای دامداری داده و عده‌ای بدون توجه به بهای بنا، دام‌هایشان را در چهار دیواری‌های به جا مانده از تون نگهداری می‌کنند.
شاید در نگاه اول انگشت اتهام به سوی دامداران نشانه رود، اما با اندکی تأمل می‌توان به این واقعیت رسید که متولیان هم این بنا را فراموش کرده و متهم ردیف اول در غربت سردشت هستند.
وعده‌ای که عملی نشد
مرتضی رئیسی، معاون عمرانی وقت فرمانداری فردوس در خرداد ماه سال ۹۷ در گفت و گو با مهر بابیان اینکه دامداران به دلیل اینکه مالکیت خانه‌های مخروبه را دارا بوده، به حرفه دامداری سبک و سنگین مشغول هستند، گفت: بنا به دستور استاندار، ادارات میراث فرهنگی، آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی موظف به رفع مشکل و انتقال دامداران از بافت هستند.
وی با اشاره به احداث مجتمع دامداری برای این افراد بیان کرد: زیرساخت‌های این مجتمع در سال گذشته بااعتباری بالغ‌بر ۷۰۰ میلیون تومان تأمین‌شده است.
وی با بیان اینکه دامداران به دلیل نبود کیفیت آب از این مجتمع استقبال زیادی نکردند، گفت: اداره آب به دلیل کمبود آب در حوزه فردوس، نتوانسته منبع پایداری برای این منطقه تأمین کند.
معاون عمرانی فرمانداری فردوس اظهار کرد: بنا به قولی که منابع آب شهرستان داده است، تا یک ماه آینده این مشکل رفع خواهد شد.
وی ادامه داد: بعد از رفع مشکل نیز جهاد کشاورزی و شبکه بهداشت برای انتقال دامداران به مجتمع اقدام خواهند کرد.
قول یک ماهه معاون فرماندار به ۲ سال رسیده، اما هنوز هم احداث مجتمع تنها در مرحله برگزاری جلسات باقی مانده است.
گویی قرار نیست وعده‌ها و نشست‌های هم اندیشی به پایان برسد و گامی از سوی متولیان برای نجات سردشت برداشته شود.
معضلی ۱۰ ساله در سردشت
یکی از شهروندان فردوسی در گفت و گو با مهر بیان کرد: فعالیت دامداران در منطقه سردشت معضلی ۱۰ ساله بوده که هنوز رفع نشده است.
محمود سرعدی خواستار توجه مسئولان به منطقه تاریخی سردشت شد و گفت: این منطقه تاریخی می‌توانست به مکانی گردشگری تبدیل شود اما با غفلت مسئولان به خرابه تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر کمتر کسی این بهای ارزشمند را می‌شناسد، اظهار کرد: میراث فرهنگی هر منطقه نشان دهنده فرهنگ گذشتگان آن نقطه بوده که نباید اینگونه مورد غفلت قرار بگیرد.
حکایت از زلزله ۴۷ آغاز شد
یکی دیگر از شهروندان فردوسی در گفت و گو با مهر با اشاره به خرابه‌های سردشت بیان کرد: سردشت یکی از مناطق تاریخی این شهرستان بوده از زلزله سال ۴۷ رها شده است.
محمد حاجی زاده با بیان اینکه اگر از همان ابتدا مورد توجه مسئولان بود به خاک و خرابه تبدیل نمی‌شد، افزود: در حال حاضر عده‌ای در سردشت به دامداری مشغول هستند که این امر می‌توانست با نظارت مسئولان مدیریت شود.
وی خواستار تلاش متولیان برای حفظ عناصر باقی مانده در سردشت شد و افزود: هنوز هم می‌توان با مرمت و بازسازی به این پیکر نیمه جان، جانی دیگر بخشید.
حاجی زاده اظهار کرد: در حال حاضر حضور دامداران در سردشت نه تنها باعث تخریب این میراث شده بلکه بهداشت محیط را هم به خطر می‌اندازد.
وی ادامه داد: هر چند کرونا ویروس حضور گردشگران در فردوس را کم رنگ کرده اما این منطقه در آینده می‌تواند نقطه‌ای جذاب برای مسافران باشد.
سیلی دامداران به چهره سردشت
یکی دیگر از شهروندان در گفت و گو با مهر بیان کرد: بناهای تاریخی از ارزش بالایی برخوردار بوده که نباید اینگونه مورد غفلت و فراموشی واقع شوند.
وی ادامه داد: منطقه تاریخی سردشت یکی از محله‌های تون قدیم بوده که در حال حاضر به مخروبه تبدیل شده این در حالی است که نشان دهنده غنای فرهنگی فردوس است.
یکی از شهروندان که در سردشت به دامداری مشغول است در گفت و گو با مهر بیان کرد: اینجا ملک پدر بزرگم است و در آنجا دامداری می‌کنم.
وی ادامه داد: با این همه گرانی و شرایط اقتصادی نمی‌توانیم جایی دیگر برای امرار معاش داشته باشیم بنابراین به ناچار در سردشت ماندگار شده‌ایم.
استمرار جلسات بی نتیجه مسئولان
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فردوس هم در گفت و گو با مهر بیان کرد: سردشت تنها محله تاریخی باقی مانده از پنج محله تون است.
اقدس کرم پور وسعت این بافت را ۱۳ هکتار دانست و گفت: این محله دارای آثار ارزشمندی ازجمله حمام سردشت، خانه کوباری، خانه یاحقی و حوض انبارها است.
وی با بیان اینکه بعد از زلزله سال ۱۳۴۷، مردم این منطقه به شهر جدید رفتند و این بافت به‌مرور زمان متروک شد، گفت: عدم حضور مردم و کم شدن رفت‌وآمدها باعث استقرار دامداری‌ها شده است.
شهردار فردوس هم در گفت و گو با مهر بیان کرد: تاکنون جلسات زیادی با حضور دستگاه‌های مرتبط پیرامون سردشت برگزار شده است.
علی کاظمی ادامه داد: تلاش می‌شود تا در برنامه‌ای زمان بندی شده و کوتاه مدت، واحدهای دامداری از داخل باغ جمع‌آوری و منتقل شوند.
بنا به گفته وی، جهاد کشاورزی متولی برنامه‌ریزی این موضوع است.
وعده‌ای دیگر برای انتقال دام‌ها
رئیس جهاد کشاورزی فردوس در گفت و گو با مهر بیان کرد: در راستای انتقال واحدهای دامداری به خارج از سردشت پیگیری‌هایی انجام شده است.
موسی سلیمانی با بیان اینکه مجتمعی برای رفع این مشکل در حال راه اندازی است، گفت: اگر این امر تا پایان سال جاری محقق و پروانه تأسیس اخذ شود، واگذاری‌ها با اولویت دامدارانی که در این منطقه مشغول فعالیت هستند، انجام می‌شود.
اگرچه نمی‌توان به وعده‌های یک ماهه و یک ساله مسئولان برای انتقال دامداری‌ها و سامان دهی سردشت دل خوش کرد اما باز هم انتظار می‌رود متولیانی که اهمیت حفظ میراث فرهنگی را به یدک می کشند بیش از این نسبت به آثار و بناهای تاریخی محبت به خرج دهند.
بدیهی است با شرایط فعلی تا چند سال آینده اثری از همین تکه به جا مانده از پازل تاریخی تون هم نباشد و قطعه‌های باقی مانده هم جای خود را به تلی از خاک بدهد.
نظر شما