خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: دو قرن اخیر با پیشرفتهای وسیع و خیره کننده ای در حوزه دانش و فناوری پزشکی همراه بوده که به فراخور نیاز به تغییر و تحولات عمیقی در اخلاق پزشکی منجر شده است .
وسعت یافتن دانش بشری، ارتقاء فناوریها، افزایش توانمندیهای انسانی در تشخیص و معالجه بیماریها و تعدد راههای انتخابی برای پزشکان و بیماران، سؤالات روزافزونی را مطرح کرده است که اخلاق پزشکی و توصیه های اخلاقی به صورت سنتی، با وجود ارزش و قدرت خود نتوانسته اند پاسخگوی این پرسشها باشند .
اخلاق پزشکی در دهه های قبل شامل اصول و مبانی امر کننده یا نهی کننده بود اما اخلاق پزشکی نوین با رسالت پرداختن به موضوعات و مباحث مطرح در جهان پزشکی و تلاش برای ارائه راهکارهای اخلاقی در مواقع لازم شکل گرفته است .
اخلاق پزشکی نوین در حقیقت یکی از شاخه های اخلاق حرفه ای است که سعی دارد اخلاقیات را به صورت کاربردی در حیطه عمل پزشکان و کادر پزشکی و نیز در حوزه تصمیم گیریهای اخلاقی در طب وارد کند .
این روند شامل فعالیتی تحلیلی است که طی آن افکار، عقاید، تعهدات، روش، احساسات، استدلالها و بحثهای مختلف در حیطه تصمیم گیریهای اخلاقی پزشکی به صورت دقیق و انتقادی بررسی و در موارد لازم دستورالعملهایی صادر می شود .
تصمیمات اخلاق پزشکی در حیطه عملکرد طبی، بدیهیات و ارزشها، خوب و بد، صحیح و نادرست و باید و نبایدها را به بحث می گذارد .
درست است که هر تصمیمی در زمینه اخلاق پزشکی مرتبط با بسیاری از ارزشهایی است که در فلسفه اخلاق پزشکی به آن پرداخته می شود اما اصولا در شرایطی که بحثها منجر به راهنماها و قوانین اخلاقی می شود نوعا تلاش می کند از مباحث کلی خارج و راهکارهایی عملی را ترسیم کند .
موضوع اخلاق در پژوهش از مهمترین مباحث مطرح در اخلاق پزشکی نوین است که در حال حاضر توسط مجامع بین المللی ، سازمانهای منطقه ای، سیاستگذاران و برنامه ریزان کشورهای مختلف و محققین و متخصصین رشته های مختلف علوم و فنون مورد توجه ویژه قرار دارد .
کتاب "اخلاق در پژوهشهای پزشکی" ارتباط اخلاق و پژوهش، رابطه تحقیقات با ارزشهای درون تحقیق و رابطه تحقیقات با ارزشهای برون تحقیق را مورد بررسی قرار داده است .
در این کتاب همچنین عمده ترین مسائل مهم اخلاق پزشکی از لحاظ موضوعی در امر تحقیقات، تاریخچه قوانین اساسی اخلاق در پژوهش، تاریخچه بحث اخلاق پزشکی و اخلاق در تحقیقات کشورمان و برنامه های آتی در زمینه اخلاق پزشکی و اخلاق در تحقیقات نیز درج شده است .
خاستگاه بازنگری اخلاقی پژوهشهای پزشکی، پژوهشگر و امکانات وی، اهمیت رضایتنامه آگاهانه، ارزیابی سود و خطر، فراروندهای پژوهشی قابل قبول، اصل رازداری، کارآزمایی های بالینی، پژوهش با داوطلب سالم، آیا دارونما اخلاقی است؟، ترتیب پرداخت غرامت، تحقیق بر روی کودکان و بیماران شدیدا ناخوش، پژوهش بر روی خون و سایر بافتهای اضافی، مطالعات مصاحبه ای و پرسشنامه ای مطالعات اپیدمیولوژیک نیز برخی از عناوین بخشهای مختلف این کتاب هستند .
کتاب "اخلاق در پژوهشهای پزشکی" با همکاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی و مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم منتشر شده است .
نظر شما