به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «اسم اعظم شیطانی مصرف» مبتنی بر کتاب «فیلسوفی در تعمیرگاه» اثر متیو کرافورد با حضور کمیل سوهانی، مترجم اثر و هما یزدانی دکتری علم و فلسفه فناوری از طریق فضای مجازی به صورت زنده پخش شد.
«تجربه زیسته» ژانر متداول نویسندگان امریکایی
کمیل سوهانی مترجم کتاب با اشاره به بهره گیری از تجربه زیسته نویسنده در این اثر، این رویه را روش متداول در میان نویسندگان امریکایی عنوان کرد و گفت: استفاده از تجربه زیسته نویسندگان تبدیل به یک رویه شده و سعی می‌کنند در لابه لای این تجربیات، نکات خودشان را مطرح کنند. معتقدم این اثر، مهمترین کتاب در این ژانر است.
وی افزود: موضوع مهمی که برای من به جهت ترجمه این کتاب اهمیت داشت - فارغ از اینکه آیا حرفهای کرافورد درست است یا غلط؟ - نوع نگاه اندیشمندانه وی به مسائل جامعه خود بوده؛ این در حالی است که کرافور د نگفته من چون فیلسوف هستم باید در دانشگاه بنشینم و فقط در مورد هستی و وجود حرف بزنم بلکه درگیر جزئی‌ترین مسائل جامعه خودش می‌شود و می‌گوید چرا در جامعه امروز آمریکا، انسان‌ها از کار کردن شاد نیستند؟ چرا کار و لذت با همدیگر ممزوج نشده است؟ یکی دیگر از انگیزه‌های من برای ترجمه این کتاب، نوع نگاه یک اهل فلسفه به مسائل جزئی جامعه خودش است که با زبان نظری و عملی، به تبلیغ فلسفی یک موضوع مثل «کار» می‌پردازد.
مترجم کتاب «فیلسوفی در تعمیرگاه» یاد آور شد: کرافورد کتابش را با یادآوری ۵۰ سال گذشته نظام آموزشی آمریکا شروع می‌کند و با اشاره به مباحث مربوط به اقتصاد دانش و خلق ثروت، می‌گوید آن چیزی که موجب ثروت می‌شود، دانش است و دانش هم از ذهن به دست می‌آید نه از کارهای دستی. این مباحث در آمریکا بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد به صورتی که از یک مقطع زمانی به بعد در مدارس آمریکا بخشنامه می‌شود که ابزارهایی که مربوط به کار دستی است باید جمع آوری شوند و به جای آن، کامپیوتر برای مدارس خریداری شود و این اتفاق به این دلیل می‌افتد که ما دیگر وارد عصر دانش شدیم و قرار است که انسان از کارهای یدی خلاص شود. این کتاب می‌خواهد بگوید که اینگونه تفکر چقدر برای انسان خطرناک است و اگر این روند ادامه یابد انسان دچار مشکل خواهد شد.
ارتباط با واقعیت؛ تربیت انسان آزادی طلب و حساس به امور جامعه
کمیل سوهانی اضافه کرد: انسانی که ارتباط با واقعیت و محیط اطراف خودش را تمرین نمی‌کند با محیط زیست و انسان‌های دیگر هم دچار مشکل می‌شود چرا که توجه به دیگری را تمرین نکرده است. چیزی که در این کتاب تاکید شده و من هم در مقدمه کتاب به آن تاکید کردم بحث «تربیت» است. کرافورد می‌گوید در ارتباط با واقعیت، انسان به جنسی از تربیت دست پیدا می‌کند که به آن «تربیت اخلاقی» می‌گویند.
وی ادامه می‌دهد: در فصل چهار این کتاب نیز، راجع به «آزادی» صحبت می‌کند و می‌گوید در دنیای مدرن همواره به انسان وعده آزادی داده می‌شود و این آزادی در بسته‌ای ارائه می‌شود که او را متوجه آن می‌کند که تو هرچقدر از اطراف خودت فارغ بشوی وقت بیشتری برای تصمیم گیری هایی که دوست داری خواهی یافت؛ در حالی که این وعده آزادی که با ما داده می‌شود یک وعده دروغین است و برای ما یک انفعال هم در حوزه فکری و هم در حوزه عملی ایجاد می‌کند.
مترجم کتاب در ادامه به بیان دیدگاه نویسنده در خصوص واقعیت‌های ارتباطی و اثرات آن پرداخت و گفت: کرافورد دارای دکترای فلسفه سیاسی از دانشگاه ویرجینیا است. او معتقد است ارتباط با اشیا پیرامونی، انسان را به گونه‌ای تربیت می‌کند که به موجود حساسی بدل شود. به طوری که در سطح کلان هم اگر یکسری اتفاقات رخ بدهد، انسان نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد و حتی اعتراض و شورش می‌کند. این موضوع به امر سیاسی هم ارتباط دارد. کسی که با اشیای اطراف خودش ارتباط بیشتری دارد از لحاظ سیاسی انسان آزادی طلبی خواهد بود که سلطه را کمتر می‌پذیرد و عادت می‌کند که نسبت به تغییرات کوچک اطراف خودش، حساس باشد و برای تغییر اعتماد به نفس پیدا می‌کند.
کمیل سوهانی در عین حال تاکید کرد: به گفته کرافورد، ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که اطراف ما را شبکه ای از ایدئولوژی‌ها احاطه کرده که ما را به سمت بی معنایی کار و جدایی از خودمان سوق می‌دهد. یا در جای دیگری، کرافور می‌گوید ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که نظام آموزشی و تربیتی ما را به درون فردی خودمان فرو می‌برد تا به اطراف توجه نکنیم و این برای نظام منفعت دارد چرا که نظام‌ها دوست ندارند جنبش ۹۹ درصدی و جنبش جلیقه‌های زرد شکل بگیرد و وقتی شما به محیط اطراف حساس نباشید اعتماد به نفس تغییر در جهان را هم از دست می‌دهید کما اینکه این اتفاق در دنیا روی داده است.
مترجم کتاب «فیلسوفی در تعمیرگاه» در بخش دیگری از این نشست گفت: کرافورد در فصل جدایی فکر از عمل، به طور مفصل به این مورد می‌پردازد که چه اتفاقی افتاده تا کارهای فکری از کارهای عملی جدا و منجر به دو پاره شدن زندگی آدم‌ها شده است. وی یکی از نقاط عطف این اتفاق را انقلاب صنعتی می‌داند. بعد از انقلاب صنعتی و ضرورت تولید انبوه، تقسیم کار آغاز می‌شود و هنگامی که کار قطعه قطعه و ساده می‌شود، از معنا خالی شده و انسان‌ها جای دیگری به غیر از کار دنبال «آرامش» می‌گردند.
قرون وسطی و ترویج بهره گیری از کارهای دستی برای پاک شدن گناهان!
هما یزدانی در ادامه این نشست گفت: در قرون وسطی این فکر رایج می‌شود که کارهای یدی و دستی راهی برای پاک شدن گناهان انسانهاست اما در عصر روشنفکری، یکسری روشنفکران ارزش کار یدی را بازیابی می‌کنند و چرایی تفکیک فراغت و کار را مطرح می‌نمایند. حتی در جایی ارسطو می‌گوید: رضایت مندی شخصی فقط در آن فعالیت‌هایی وجود دارد که در زمان فراغت شکل می‌گیرد و زمانی که بحث پول و دستمزد مطرح می‌شود بحث رضایت و کار متعالی، شکل نمی‌گیرد اما کرافورد این بازی را بهم می‌زند.
وی در عین حال اضافه کرد: یکی از اهداف کرافورد از نگارش این کتاب «احیای کارهای دستی» است که موجب ارتباط بیشتر انسان با محیط و واقعیات پیرامونش می‌شود و تکامل انسان را به همراه خواهد داشت. فردی که کارهای فنی و دستی انجام می‌دهد یکنوع «از خودگذشتگی» را یادآوری می‌کند و در نتیجه، انسان اخلاقی تر و نسبت به واقعیات، جدی تر می‌شود
این پژوهشگر فلسفه علم و فناوری گفت: کرافورد می‌گوید فضای کارهای دستی و فنی باعث می‌شود که آدم‌های این فضا صادق تر باشند و این نوع آدم‌ها در عین حالی که رک‌تر هستند، مسئولیت پذیری را هم تمرین می‌کنند و معیارهای قضاوت آن عینی و مشخص‌تر می‌شود که همین امر سبب گشوده شدن زبان گفتاری آنان خواهد شد.
گام نهادن در مسیر تمدن سازی، مستلزم استقلال در حوزه تولید
در پایان نشست کمیل سوهانی با اشاره به «اسم اعظم شیطانی مصرف» گفت: ما می‌خواهیم الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت را در کشور تبیین کنیم اما در عمل مصرف کننده هستیم، هم مصرف کننده حوزه مادی و هم مصرف کننده فکر و اندیشه. و تا زمانی که وارد عرصه تولید نشویم، نمی‌توانیم به تولید فکر و اندیشه دست پیدا کنیم. لذا برای گام نهادن در مسیر تمدن سازی، باید به استقلال در حوزه تولید برسیم. ما اگر بتوانیم تولید را در کشور رونق ببخشیم دست آخر به تولید فکر خواهیم رسید و حتی عکس آن نیز صادق است.
گفتنی است این نشست به صورت زنده از طریق فضاهای مجازی اداره کل کتابخانه های عمومی استان پخش شد.
نظر شما