خبرگزاری مهر؛ گروه استانها- ملیحه زرین پور: کاهش بارندگی طی سال جاری و خشکسالی لب‌های تشنه زمین در سرزمین خورشید را بیش از پیش خشک کرده است، تا جایی که گفته می‌شود چنانچه کسری مخازن آب‌های زیرزمینی استان مدیریت نشود و روند خشکسالی ادامه یابد با کمبود فضای سبز و تولیدات کشاورزی در سال جاری مواجه خواهیم شد.
زنگ خطر کم آبی به بی آبی تغییر یافته و اگر درست مدیریت و مصرف نکنیم شاهد زمین‌های خشک و غیر قابل کشت بسیاری در آینده‌ای نه چندان دور خواهیم بود
به روایت بسیاری از مستندات و گفته مسئولان مربوطه ۸۰ درصد آب مصرفی خراسان رضوی از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود، منابعی که در سال آبی جاری با توجه به کمبود شدید نزولات جوی به شدت افت داشته و این بدان معنا است که شاید در فصول گرم سال با مشکلات جدی تری در حوزه تأمین آب شرب استان به ویژه پایتخت معنوی کشور مواجه باشیم؛ تا جایی که برخی زمزمه‌ها حکایت از جیره بندی در فصول گرم سال دارد.
این مهم معنای ناخوشایندی در پی دارد که بحران آب جدی است و حتی از بحران هم عبور کرده‌ایم و زنگ خطر کم آبی به بی آبی تغییر یافته و اگر درست مدیریت و مصرف نکنیم شاهد زمین‌های خشک و غیر قابل کشت بسیاری در آینده‌ای نه چندان دور خواهیم بود.
بارش نزولات آسمانی ۸۰ درصد کاهش یافت
خبرنگار مهر برای بررسی این مهم و پیگیری شرایط آبی استان و اما و اگرهای جیره بندی در فصول گرم به سراغ مسئولان آبی استان رفته است. محمد علایی، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در گفتگو با مهر می‌گوید: در گذشته یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون متر مکعب کسری مخازن آبی داشتیم و این در حالی است که در ۴۰ سال گذشته هم ۳۰ میلیارد متر مکعب از آب‌های زیرزمینی استان را از دست داده‌ایم.
وی با بیان اینکه بحران آب، حاصل سالیان متمادی عملکرد نامناسب وزارت نیرو بوده، عنوان می‌کند: میزان بارش در استان نسبت به دراز مدت کاهش خیلی زیادی داشته؛ این کاهش نسبت به میانگین دراز مدت تقریباً ۵۰ درصد و نسبت به سال پیش بیش از ۸۰ درصد بوده است.
هرچند با کاهش شدید منابع آبی تجدید پذیر مواجه بوده‌ایم اما قطعاً جیره بندی نداریم و از مردم درخواست درست مصرف کردن را داریم
علایی در خصوص اما و اگرهای جیره بندی آب در فصول گرم می‌گوید: هرچند با کاهش شدید منابع آبی تجدید پذیر مواجه بوده‌ایم اما قطعاً جیره بندی نداریم و از مردم درخواست درست مصرف کردن را داریم آن هم در شرایطی که بارندگی‌ها اینقدر کم است.
وی عنوان می‌کند: برابر استانداردهای جهانی وقتی کشوری بیش از ۴۰ درصد از منابع آبی برداشت می‌کند قابل قبول است اما از ۷۵ درصد به بالا وارد تنش آبی می‌شویم. در خراسان طی سال‌های پیش ۱۶۳ درصد آب برداشتی به نسبت آب تجدید پذیر بوده است. یعنی بیش از ۴ برابر برداشت کرده‌ایم.
علایی در خصوص مدیریت و راهکارهای جبران کم آبی و وضعیت آبی استان به طرح همیاران آب اشاره کرده و می‌گوید: این طرح بسیار موفق بوده و با مدیریت مشارکتی این ۱۶۳ درصد برداشت از منابع آبی استان را به ۱۱۵ درصد رسانده‌ایم. یعنی یک میلیارد متر مربع از میزان آب برداشتی مان کم کرده‌ایم که کار فوق العاده بزرگی است که با کمک و همیاری مردم و کشاورزان هم انجام شده است.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در طرح همیاران آب می‌گوید: برقی کردن چاه‌های دیزلی، نصب کنتور در چاه‌های کشاورزی، پر کردن چاه‌های غیرمجاز، به روز رسانی کنتورهای موجود و کاهش اضافه برداشت‌ها از جمله اقدامات صورت گرفته در دو سال اخیر است.
علایی با اشاره به هدف‌گذاری برقی کردن ۶۸۹ حلقه چاه دیزلی که ۶۲ مورد آن تاکنون محقق شده است، می‌افزاید: همچنین از یک هزار و ۳۲۶ کنتوری که هدف‌گذاری شده بودند تا بر روی چاه‌های کشاورزی نصب شوند نیز ۲۶۱ مورد در دو سال گذشته تحقق یافتند.
این مسئول با بیان اینکه طرح‌های آبی طرح‌های دراز مدتی است، ادامه می‌دهد: یکی از مشکلات آبی در خراسان رضوی بارش‌های حدی است یعنی ما یا خیلی بارش داریم یا بارش نداریم؛ چنانچه در سال‌های ۹۶و۹۷ با ۱۲۷ میلیمتر بارش یکی از خشک‌ترین سال‌های آبی استان را در ۵۰ سال گذشته داشتیم و سال بعد یعنی سال ۹۷و ۹۸ با ۳۰۵ میلیمتر بارش یکی از پر بارش ترین سال‌های آبی در ۵۰ سال گذشته استان داشتیم.
وی تاکید می‌کند: کمک مردم برای عبور از سال‌های خشک خیلی مهم است چنانچه باید درست و به اندازه مصرف کنند و اسراف نکرده و صرفه جویی کنند تا با مشکل بحران آب در فصل گرم مواجه نباشیم.
وی می‌افزاید: منابع آبی محدود است و منطقی نیست سرانه آب شرب مصرفی در شهری مثل آمستردام یا لندن با آن منابع عظیم آب برای هر نفر ۱۰۰ میلیمتر باشد ولی در شهرهای خشک ما تا ۲۰۰ میلیمتر باشد یعنی ما با منابع آبی کم و بارش محدود دو برابر آنها مصرف کنیم. یعنی ما یک هفتم آنها بارندگی داریم ولی دوبرابر آنها مصرف می‌کنیم و این توجیه ندارد.
وی عنوان می‌کند: ما نمی‌گوییم خصوصاً در این اوضاع کرونا آب مصرف نکنید بلکه می‌گوئیم درست مصرف کنید و مسئولانه رفتار کنید.
مدیریت منابع مشهد را با مشکل کمبود آب مواجه نخواهد کرد
حسین اسماعیلیان، مدیر عامل آب منطقه‌ای مشهد هم به خبرنگار مهر می‌گوید: آب مشهد از منابع مختلف تأمین می‌شود، ما چهار سد داریم به اضافه چاه‌های آبی، چشمه و قنات که در صورت مدیریت این منابع با مشکل مواجه نمی‌شویم.
وی با تاکید مجدد بر کاهش بارندگی‌ها در بلند مدت ابراز می‌کند: با توجه به ذخایر پشت سدها اگر مردم درست مصرف کنند سال آینده و در فصل گرم مشکلی برای آب نخواهیم داشت.
اسماعیلیان با اشاره به ورودی مسافر به مشهد ابراز می‌کند: اگر همین ۱۰ ماه گذشته را هم در نظر بگیریم به طور متوسط ما ۹ درصد افزایش مصرف داشته‌ایم و با توجه به زائر پذیری مشهد و تأثیر آن روی مصرف آب باید مدیریت ویژه‌تری صورت بگیرد.
وی می‌افزاید: ما در بخش غیر مسکونی حدود ۳۰ درصد کاهش داشتیم ولی در بخش مسکونی شاهد افزایش مصرف بوده‌ایم لذا در صورت ورود مسافر و افزایش مصرف در بخش گردشگری قطعاً دچار مشکل می‌شویم که باید درست مدیریت شود لذا امیدواریم با فروکش کردن کرونا وضعیت مصرف آب هم بهبود پیدا کند یعنی به روند سال‌های قبلی که شرایط کرونا نبود، بازگردد.
در بخش غیر مسکونی حدود ۳۰ درصد کاهش داشتیم ولی در بخش مسکونی شاهد افزایش مصرف بوده‌ایم
وی می‌گوید: پیش بینی ما این است که ۳۵۰۰ لیتر در ثانیه نیاز آبی‌مان در شرایط پیک مصرف در مشهد باشد لذا ما تقریباً ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ لیتر کمبود آب داریم که بخشی از این کمبود آب در حوزه مدیریت و بخشی در حوزه تأمین آب جبران خواهد شد.
اسماعیلیان با اشاره به راهکارهای مدیریتی و کارهای انجام شده در این بحث می‌گوید: از جمله اقدامات انجام شده حفر چاه است که پیش بینی کردیم بتوانیم حدود ۶۰ حلقه چاه را حفاری و منابع آبی مشهد اضافه کنیم تا در این زمینه مشکلی نداشته باشیم.
خراسان رضوی با مشکل منابع آبی مواجه است، مشکلی که اگر مسئولان درست مدیریت و مردم درست مصرف نکنند قطعاً با مشکلات عدیده ای در حوزه آب مصرفی مواجه خواهیم شد.
۰۸:۵۲ - ۱۳۹۹/۱۱/۱۶
نظر شما