به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی ایران، به همت دفتر هم اندیشی استادان و نخبگان دانشگاه علوم پزشکی ایران، دوره دانش افزایی استادان با موضوع ایران از دیروز تا آینده با حضور دکتر محمد صادق کوشکی عضو هیئت علمی دانشگاه و با توجه به اهمیت موضوع انقلاب اسلامی و لزوم تبیین زمینه های شکل گیری، تداوم و مسیر آینده آن برگزار شد.
کوشکی با اشاره به مستندات تاریخی، نوشته ها و خاطرات و نیز حجم انبوه مقالات، پژوهشها و حتی مراکز مطالعاتی خارج از ایران در حوزه انقلاب اسلامی و ذکر نمونه های فراوان به تشریح علل سقوط پهلوی ها پرداخت.
وی افزود: توسعه اقتدار آمیز از بالا و کاهش مشارکت مردم حتی نخبگان و طبقات دانشگاهی در اداره کشور که بیشترین سطح رفاه و برخورداری را دارا بودند یکی از این عوامل بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به کتاب های این حوزه یادآور شد: در کتاب پاسخ به تاریخ محمدرضا پهلوی نوشته من فکر می کنم علت سقوط ما این یود که ما می خواستیم مردم را به جایی ببریم که نمی دانستند کجاست و همراهی نکردند. اشرف پهلوی نیز در کتاب چهره هایی در یک آینه نوشته است که اشکال ما این بود که برادر و پدرم می خواستند مردم را به اجبار به سمت تمدن ببرند.
وی افزود: پرویز راجی آخرین سفیر پهلوی در انگلیس نیز در کتاب خدمتگزار تخت طاووس، با اشاره به نمونه های گوناگون، اقتدارگرایی فردی و عدم مشورت پذیری محمدرضا شاه را علت زوال حکومت پهلوی ذکر کرده است. بسیاری از محققان غربی نیز معتقدند حتی اگر انقلاب اسلامی نمی شد افزایش سرکوب در جامعه ایرانی آن زمان قابل تداوم نبود.
کوشکی یادآور شد: جامعه به علت تناقض و دوگانگی مذهب و سکولاریسم در درون حاکمیت دچار بحران هویت شده بود مانند تعطیلی بسیاری مراسمات مذهبی و عزاداری از طرفی و گنجاندن دروس قرآنی در برنامه درسی مدارس و مکتب خانه ها از طرف دیگر در زمان رضا شاه، یا زندانی و تحت تعقیب بودن افرادی همچون شهید باهنر و شهید بهشتی در زمان پهلوی دوم به علت انتشار مقالات و نوشته های اعتقادی از طرفی و سپردن تهیه محتوای کتاب های دینی مدارس به همین افراد از طرف دیگر که اتفاقاً زمینه ای برای آشنایی نوجوانان با مفاهیم دینی شده بود.
وی گفت: شکاف عمیق اقتصادی در جامعه، واردات کالاهای مصرفی و برخورداری نزدیکان و درباریان و مقامات حکومتی در رده های بالا از امکانات ملی و آموزش و ... از طرفی و فقر و عقب ماندگی توده مردم از طرف دیگر از دیگر عوامل این سقوط بود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: این در حالی ست که به عنوان نمونه در همین دوران یک میلیارد دلار کمک بلاعوض به مصر می شود سالانه تا یک میلیارد دلار به اردن به مدت ۴ سال داده می شود همچنین وام یک میلیارد دلاری به فرانسه در دهه ۵۰، خرید سهام کلوپ در حال ورشکستگی آلمان و کمک به مراکش ۵۰ تا ۸۰ میلیون دلاری در همین زمان اتفاق می افتد.
وی توسعه نامتوازن، عدم تامین و تجهیز زیرساخت های اصلی توسعه که شامل تامین انرژی و گسترش راه های ارتباطی است از دیگر عوامل سقوط پهلوی ها برشمرد و افزود: به عنوان نمونه فقط ۲۰۰ کیلومتر بزرگراه در سال ۵۷ وجود داشت و راه آهن کشور در زمان پهلوی دوم همان است که در دوره رضاشاه بود و با وجود شرکت ها و کارخانه های گوناگون به دلیل فراهم نبودن زیرساخت مناسب امکان بهره برداری از آنها جهت توسعه متوازن کشور وجود نداشت.
کوشکی با اشاره به اینکه با برچیده شدن نظام شاهنشاهی در کشور هنوز خوی ملوکانه در رگه هایی از حاکمیت دیده می شود و در صورت عدم چاره جویی می تواند کشور را دچار سرنوشتی مشابه کند، گفت: جوانان و مجموعه های موفق و الگوبخش دریافته اند اولاً توسعه با پول ایجاد نمی شود بلکه با دانش و تولید فناوری می شود بنابراین لازمه آن ارتباط زنده دانشگاه با صنعت و عدم اقتصاد دولتی و ملزم و مجبور کردن بدنه حاکمیت به استفاده از دانش کارشناسی و نظرات تخصصی نخبگان جامعه در حوزه های مختلف است.
وی گفت: امروز دلایل و بینات واضحی هست که با وجود مشکلات متعدد می تواند کشور را در مسیر پیشرفت قرار دهد و ما را به آینده امیدوار کند. خط شکنی بسیاری از نخبگان در حوزه های مختلف علمی بدون اتکا به حمایت های حاکمیتی و مقاوم به سنگ اندازی های مرسوم از این جمله است.
این استاد دانشگاه یادآور شد: رشد و توسعه این تفکر با کارهای بزرگی که متکی به خودباوری بوده و انجام شده است به همراه توسعه رسانه های جسور که منجر به شفافیت عملکرد حاکمیت می شوند می تواند در زدودن عادات غلطی که مانع رشد و پیشرفت بوده است موثر باشد.
وی افزود: این کارها می تواند به تحقق یکی از مهمترین مطالبات انقلاب از مسئولان حکومتی منجر شود که همان اقتدار و تسلیم ناپذیری در برابر بیگانه و تواضع و نرمی در داخل است.
کوشکی با استناد به آیاتی از قرآن کریم که عموم مردم را مسئول ایجاد تحول در جامعه می داند و به قطع امید از همه کاره دانستن حاکمیت در اداره مطلوب جوامع اشاره کرد و افزود: لایه های اصلی و تحول آفرین جامعه نخبگان و افرادی از جامعه هستند که با تحرک و پشتکار و خستگی ناپذیری به معنی واقعی کلمه موتور محرک توسعه و پیشرفت کشور به حساب می آیند.
وی با اشاره به زمان بر بودن ایجاد بینش و نگرش تحولی غرب _فارغ از ارزش گذاری نتیجه آنها- تحولات مثبت ولو تدریجی را مهمتر از تغییرات دستوری و حاکمیتی به صورت ضربتی برشمرد.
نظر شما