به گزارش خبرگزاری مهر، یکی از کلان پروژه هایی که اخیراً در گروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفته است، کلان پروژه «کاربست الگوی حکمرانی خوب در جمهوری اسلامی ایران» است که علیرضا زهیری عضو گروه این پژوهشگاه در مورد هدف و ضرورت از این کلان پروژه گفت: مطالعات بی‌شماری درباره مشکلات ساختاری و کارکردی کشورهایی که نتوانستند به پیشرفت قابل قبولی دست یابند، صورت گرفته و روشن می‌سازد که حکمرانی یک مسأله اساسی در راهبرد توسعه این دسته از کشورهاست؛ این مطالعات به روشنی آشکار ساخت که بسیاری از کشورهای در حال توسعه در اواخر قرن گذشته با چالش‌های فزاینده‌ای ناشی از افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی و بی‌قاعدگی سیاسی، ازدیاد شکاف‌های درآمدی و فرهنگی، گسترش آلودگی‌های زیست محیطی و در مجموع کاهش کیفیت زندگی، روبرو شدند؛ اتخاذ الگوهای ناپایدار توسعه‌ای در اثر ضعف یا عدم بهره‌گیری از انگاره‌های مشارکتی و سیستم‌های مطلوب حکمرانی، مسائل ایجاد شده را دو چندان کرده است.
وی افزود: در حال حاضر، مسأله دولت و حکومت‌داری در جمهوری اسلامی ایران بر کامیابی یا ناکامی نظام سیاسی سایه افکنده است؛ اگر جست‌وجوی الگوی تازه‌ای از دولت که با دگردیسی در ساختار و کارویژه‌های آن، به توانمندسازی دولت و بهبود حکمرانی بیانجامد، می‌تواند به اداره امور عمومی کشور یاری رساند. در پاسخ به اوضاع نامطلوب این جوامع، بسیاری از صاحب‌نظران توسعه در جست‌وجوی الگوهای تازه‌ای بودند که بیشتر بر مهندسی اجتماعی تکیه داشت تا بر مهندسی فنی. الگوهای مهندسی اجتماعی بر رویکردهای شهروندمدار تأکید داشت و بخشی از حکمرانی را بر عهده شهروندان و به تعبیری جامعه مدنی می‌گذاشت؛ بدین ترتیب، الگوی حکمرانی خوب به عنوان الگوی مطلوب مدیریتی در چنین شرایطی شکل گرفت و امروزه این الگو در سطح جهانی معیار ارزیابی حکومت‌ها بشمار می‌آید.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: حکمرانی اصطلاحی است که بر اعمال قدرت در مجموعه‌ای از زمینه‌های نهادی دلالت دارد و در آن مفاهیم هدایت و کنترل و تنظیم فعالیت‌ها، در جهت منافع مردم یا همه شهروندان، مستتر است؛ در نظر دانشمندان علوم سیاسی، حکمرانی بر فراگرد مدیریت سیاسی اشاره دارد که مبانی هنجاری اقتدار سیاسی، سبک هدایت امور عمومی، و به کارگیری منابع عمومی را در برمی‌گیرد. جالب توجه است که مفهوم حکمرانی Governance وسیع‌تر از حکومت Government است؛ حکومت به طور مشخص با نقش مقامات سیاسی در حفظ نظم اجتماعی در سرزمین معین، و اعمال قدرت اجرایی در محدوده آن سروکار دارد؛ بدین ترتیب، حکمرانی خوب علاوه بر دارا بودن حکومت خوب، نهادهای خارج از حکومت را نیز در حکمرانی مشارکت می‌دهد. از آنجا که نهادهای بین‌المللی تأکید می‌کنند که مفاهیم و ارزش‌های این الگو بر زیست‌بوم جوامع مختلف مبتنی است؛ بنابراین، بررسی و امکان‌سنجی بوم‌شناسانه الگوی حکمرانی خوب در ایران و تطبیق آن با ارزش‌های دینی جنبه‌های نظری و اهداف علمی این کلان پروژه را دربر می‌گیرد و بررسی‌های ساختاری و کارکردی و امکان تحقق حکمرانی خوب ذیل اهداف کاربردی این کلان پروژه قرار می‌گیرد.
وی در مورد نقشه و گستره کلان پروژه اظهار کرد: این کلان پروژه دو سویه بنیادهای نظری (زمینه‌های شکل‌گیری الگوی حکمرانی خوب، بنیادهای نظری الگوی حکمرانی خوب، نسبت‌سنجی این الگو با زیست‌بوم ایران و نسبت‌سنجی این الگو با مبانی و ارزش‌های دینی و مبانی جامعه‌شناختی ویژگی‌های ساختاری الگوی جکمرانی خوب، عناصر و مؤلفه‌های کارکردی الگوی حکمرانی خوب عدالت و فراگیری، پیروی از حاکمیت قانون، شفافیت، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، اجماع محوری، کارایی و اثربخشی و مشارکت» را مدنظر دارد. از آنجا که این کلان پروژه در ابتدای راه خود می‌باشد، اجرای آن مستلزم تصویب موضوعات پژوهشی در پژوهشکده و میز تخصصی مبانی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد؛ در حال حاضر، موضوع حکمرانی خوب برای اولین بار در پژوهشکده در ضمن پروژه «جمهوری اسلامی و مسئله کارآمدی» تألیف علیرضا زهیری، مورد بحث قرار گرفته است؛ پس از آن، اولین پروژه مصوب میز مربوطه با عنوان «حکمرانی خوب و مسئله شفافیت و پاسخگویی در ایران» توسط علیرضا زهیری در دست انجام است.
زهیری تصریح کرد: از سوی دیگر، مباحث نظری مربوط به «حکمرانی در قرآن» طی سلسله نشست‌هایی با ارائه علمی حجت الاسلام والمسلمین نجف لک‌زایی در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در جریان است که تا کنون بیش از ۵۰ جلسه آن برگزار شده است و به عنوان پشتوانه نظری مباحث مربوط به حکمرانی مطلوب می‌باشد. مشارکت در کنفرانس علمی «سیاستگذاری عمومی و حکمرانی اسلامی» عهده‌دارشدن کمیسیون حکمرانی سیاسی اسلامی این کنفرانس، از جمله فعالیت‌های این پژوهشکده ذیل این کلان‌پروژه به شمار می‌آید.
نظر شما