جمهوری قرقیزستان در شمال شرق آسیای مرکزی در ناحیه تیان شان و جنوب خاوری ارتفاعات پامیر ـ آلای قرار دارد. مساحت قرقیزستان 500/198 هزار کیلومتر مربع است که تقریباً به اندازه مجموع مساحت کشورهای پرتغال، هلند، بلژیک و سوئیس وسعت دارد و از لحاظ مساحت مقام چهارم را در میان کشورهای آسیای مرکزی داراست.
طول مرزهای این جمهوری بالغ بر 4500 کیلومتر می شود. بیش از سه چهارم این سرزمین پوشیده از کوههای برف گیر است که در میان آن رودخانه ها و آبگیری متعددی به چشم می خورد.
ایسک کول بزرگترین و عمیقترین دریاچه و نارین، تالاس و چو از رودخانه های بزرگ این سرزمین هستند. از دیگر ویژگی های این سرزمین زلزله خیز بودن آن است که سابقه زلزله هایی تا 11 درجه ریشتر در آن به ثبت رسیده است. آب و هوای قرقیزستان معتدل کوهستانی است که دارای بهار و تابستانی معتدل و زمستانهای سرد و سخت است.
جغرافیای انسانی
بنابر آمار ارائه شده، جمعیت قرقیزستان در سال 1994 بالغ بر000/472/4 نفر بوده که از این تعداد 8/1 میلیون نفر شهری و 6/2 میلیون نفر روستایی هستند، تراکم جمعیت به طور متوسط 20 نفر در هر کیلومتر مربع می باشد. اکثریت مردم را ملیت قرقیز با 343/2 میلیون نفر (4/52 درصد) تشکیل می دهد. مهاجرت در درون جمهوری دارای آهنگ رشد بالایی بوده است. تعداد زیادی از روستائیان به شهرها مهاجرت کرده اند و این مهاجران را بیشتر جوانانی تشکیل می دهند که در سن کار قرار دارند.
طبق ماده 5 قانون اساسی زبان رسمی این کشور قرقیزی است. زبان قرقیزی متعلق به گروه ترکی مرکزی است. در قرقیزستان حدود 80 قوم و ملیت از جمله روس، قزاق، اوکراینی، کره ای وجود دارد.
ادیان و مذاهب
آغاز نفوذ اسلام در بین قرقیزها مربوط به قرون 12 – 9 است. قرقیزها تا قرن هفده هیچگونه پایبندی به اسلام نداشتند، در قرن 17 اسلام فضای بیشتری را در قرقیزستان اشغال کرد.
بیشتر ساکنین قرقیزستان مسلمان و اهل تسنن هستند. در شهرهایی چون بیشکک و اوش از سال های قبل مساجدی وجود داشته است. در حال حاضر بیش از 5 مسجد در بیشکک فعال است. 8000 یهودی معروف به یهودیان بخارایی سکونت دارند و روز شنبه روز تعطیل آنها است. طبق اعلام مقامات رسمی قرقیزستان تاکنون بیش از 120 فرقه در این کشور به ثبت رسیده است.
بند هشتم قانون اساسی جمهوری قرقیزستان، سیستم حاکم بر این کشور را بر مبنای جدایی دین از سیاست اعلام داشته و اتباع جمهوری را در گزینش دین و مذهب خویش آزاد می داند. مسلمانان این جمهوری همچون سایر مسلمانان، اعیاد اسلامی از جمله عید قربان را جشن می گیرند و قربانی می کنند و به زیارت آرامگاه سلیمان (ع) می روند. مراسم نماز جمعه نیز در مساجد این کشور اجرا می شود.
مردم مسلمان و به ویژه جوانان علاقمند به تعالیم اسلامی قرقیزستان بعد از استقلال این کشور و کسب آزادی های بیشتری نسبت به قبل، امکان آشنایی با تعالیم اسلامی و کسب معارف آن را به دست آوردند. طبق آمار موجود تعداد مدارس عالی دینی که به ثبت رسیده، 10 باب است .
اوضاع اجتماعی، فرهنگی و آموزشی
قرقیزها یکی از قدیمی ترین اقوام باستانی آسیای مرکزی هستند. این قوم که در زمان باستان خط و زبان مخصوص خود را داشتند متأسفانه در اثر گذشت زمان و تطورات تاریخ، آثار مکتوب و با ارزش خود را از دست داده اند. برجسته ترین اثر باستانی جاودانه ملت قرقیز "داستان حماسی ماناس" است.
تا قبل از انقلاب کبیر روسیه از آنجا که مردم قرقیز دامدار بودند و زندگی کوچ نشینی داشتند، داستانهای حماسی و فرهنگ ملی خود را به نوع مخصوصی حفظ می کردند و ماناس در میان قرقیزها با احترام و عظمت یاد می شد. پس از استقلال قرقیزستان که عاری از پشتوانه فرهنگی شده بود در پی یافتن اسطوره های تاریخی ـ فرهنگی و ملی خود ماناس را برترین الگوی قابل احترام یافت. تا انقلاب اکتبر، موسیقی قرقیزستان به صورت شفاهی برای مردم ارائه می شد و مراسم مختلف مردمی شامل داستان سرایی و موسیقی طنز رایج بوده است.
تعطیلات رسمی قرقیزستان اول ژانویه، روز جهانی زن، نوروز، روز جهانی کارگر، روز قانون اساسی، روز پیروزی در جنگ جهانی دوم، روز خاطره و روز استقلال است .
یکی از ویژگی های قابل توجه مردم قرقیز، مهمان نوازی آنها است . به تازگی دو سنت باستانی یعنی تعطیلات نوروز (سال جدید قرقیزها) و عید قربان مجدداً از سر گرفته شده است. فرهنگ ملت قرقیز از دیرباز دارای سنت کوچ نشینی بوده ونشأت گرفته از قبایل ساکها، اوسونها، گونها، ترکها و مغولها است که منابع دستنویس و آثار باستانی قرقیزستان گواه این مدعاست. زندگی کوچ نشینی قرقیزها، قرنها تأثیر عمیقی بر فرهنگ این جمهوری گذاشت.
رسانه های گروهی
در سال 1926 در تاشکند پایتخت قرقیزستان اولین ایستگاه رادیویی ساخته شد. شروع کار تلویزیون قرقیزستان دسامبر سال 1958 است .
اوضاع اقتصادی
اقتصاد جمهوری قرقیزستان بر پایه کشاورزی استوار است. بخش صنعت 30 درصد تولید خالص ملی را تشکیل می دهد. فرآیند اصلاح ساختاری قرقیزستان در مقایسه با سایر جمهوری های شوروی سابق از پشرفت بیشتری برخوردار است.
بخش های مختلف اقتصاد قرقیزستان عبارتند از: معادن، صنایع، کشاورزی، انرژی
قرقیزستان اولین کشور ازجمهوری های آسیای مرکزی بود که تصمیم گرفت از حوزه روبل روسیه خارج شود. دولت قرقیزستان واحد پول سام را جایگزین روبل کرد.
نظر شما