شهاب شهیدانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در حاشیه برگزاری نمایشگاه «خطوط خاموش» در اصفهان اظهار داشت: اصفهان حق همیشگی بر احیاگری خطوط اسلامی دارد و استاد حبیب الله فضایلی مهم‌ترین و اولین فردی بود که خطوط اسلامی را یکپارچه عرضه کرد و در زنده کردن اقلام خوشنویسی سهم بسزایی داشت.
وی افزود: استاد فضایلی این عصاره مکتب اصفهان نه تنها به قلم و هنر بلکه به نظر و پژوهش تا حدود بسیاری راه را بر همگان هموار کرد. کافی است دو شاهکار «اطلس خط» و «تعلیم خط» را از تاریخ خوشنویسی معاصر ایران حذف کنیم، آنگاه معلوم نبود که در تاریخ خط ایران چه اتفاقی می‌افتاد.
استاد فضایلی، مهم‌ترین ستون تاریخ خوشنویسی
استاد تاریخ هنر و پژوهشگر خوشنویسی با بیان اینکه مهم‌ترین ستون تاریخ خوشنویسی نقش استاد فضایلی است، گفت: استاد فضایلی در سال‌هایی که دسترسی به تصاویر و امکانات وجود نداشت با دیدن کتیبه‌ها و سفر کردن سعی در تمرین خطوط مختلف داشت و وی از پیشگامان احیای خطوط اسلامی است.
وی در خصوص خاموشی برخی از خطوط تصریح کرد: اولین بار پیشگامان و بزرگان خط، خطوط پراکنده را نهادینه و تبدیل به قلم می‌کنند اما همواره اقلام و گونه‌های مختلف و متنوعی از خطوط وجود داشته که همچنان کشف نشده است، بنابراین اولین خاموشی با از بین رفتن بسیاری از خطوط اتفاق می‌افتد و بعد از آن اقلام شناخته شده ۶ گانه خوشنویسی به عنوان اقلام رسمی مطرح می‌شوند.
خاموشی خطوط در دوران صفوی و پهلوی
شهیدانی با بیان اینکه خاموشی دوم خطوط در دوره صفوی رخ می‌دهد، گفت: با پیدایش قلم نستعلیق، شدت گرفتن علاقه‌مندی ایرانیان به این خط و رواج این نوع قلم باعث می‌شود که دیگر اقلام به تدریج کمرنگ و کنار بروند.
وی افزود: خاموشی سوم از دوره پهلوی به دلیل رواج سایر هنرها، مدرنیسم و شبه مدرنیسم آغاز می‌شود که در خوشنویسی و سایر هنرها و رفتارهای ایرانی‌ها که سنتی عمل می‌کردند گسست ایجاد می‌شود که حتی برخی از شیوه‌های تراش و ساخت کاغذ منسوخ شده است.
اسناد تاریخی و هنر خط را در معرض عموم قرار دهید
استاد تاریخ هنر و پژوهشگر در زمینه خوشنویسی خاطر نشان کرد: هنگامی که به جاذبه اقلام و خطوط تاریخی اسلامی و تلاش هنرمندان برای احیاگری آنها توجه می‌کنیم، متأسفانه می‌بینیم که بسیاری از آنها در زیر قوانین و قواعد بی‌رویه موزه‌های داخلی و یا اسناد و مدارک برای عموم قابل مشاهده نیستند.
وی ادامه داد: بنابراین لازمه احیا و گسترش این نوع از هنرها در معرض عموم قرار دادن است که به همت نمایشگاه‌ها و مراکز فرهنگی رخ می‌دهد که همه مردم و علاقه مندان بتوانند از این اسناد تاریخی استفاده کنند.
تقدم ارزیابی خط بر خوشنویسی
شمیرانی یادآور شد: خطوط و اقلام خوشنویسی تدریجی به وجود می‌آیند اما به هر حال افرادی این خطوط و اقلام را نهادینه و نظام‌مند کردند و اگرمجموعه‌ای از تحولات خط را ارزیابی کنیم آنگاه می‌توانیم به خوشنویسی بپردازیم.
وی با اشاره به دومین رویداد ملی خطوط خاموش گفت: این رویداد با نمایش آثار منتخب ملی و برگزاری کارگاه‌های خطوط سنتی و بازخوانی خطوط برگزار شده است و تا تاریخ ۲ تیرماه در عمارت سعدی اصفهان میزبان علاقه‌مندان خواهد بود. همچنین در تلاش هستیم که کتابخانه تخصصی خط و خوشنویسی راه اندازی کنیم تا مکانی برای ارتباط و دیدار اساتید و علاقه‌مندان فراهم شود.
نظر شما