تحقيق، بودجه، زمان كافي و حضور يك فيلمساز آگاه به توليد يك اثر شاخص منجر مي شود

خسرو سينايي، فيلمساز با تجربه عرصه مستند در گفت و گو با خبرنگار هنري "مهر"، درباره دليل جذابيت مجموعه هاي مستند خارجي ضمن بيان اين مطلب گفت:  متاسفانه ما نه در عرصه آثار داستاني و نه در زمينه مجموعه ها و فيلم هاي خارجي موفق به ايجاد سيستمي نشده ايم كه بر اساس آن فيلمساز از پشتوانه خوبي برخوردار باشد يا با بهره گرفتن از يك گروه منسجم توليد بتواند با راحتي خيال اثر خود را خلق كند. اين مساله در آثار مستند كه نيازمند كارشناس، محقق و امكانات ويژه توليد است، اهميتي دو چندان پيدا مي كند.
وي در ادامه خاطر نشان ساخت:  من فكر مي كنم به هر كسي كه دوربين دست گرفت و يك اثر تصويري خلق كرد، نبايد عنوان فيلمساز داد و از طرف ديگر بايد شرايطي را فراهم آورد تا هنرمندان و فيلمسازان جوان هم بتوانند به اين عرصه وارد شوند. من حدود 11 سال پيش براي تدوين يك فيلم كه به سفارش بي بي سي ساخته بودم به آنجا رفتم. من ديدم كه فيلمسازان جوان از كشورهاي مختلف دنيا با اين موسسه تماس مي گيرند و فيلم هاي خود را به فروش مي رسانند. فيلمهايي كه از نظر كيفي ارزش چنداني هم نداشتند. ولي چون از مناطق ناشناخته تصاويري را تهيه كرده بودند و به هر حال جذابيت داشت، از اين شبكه پخش مي شد. اما واقعا" كدام شبكه يا موسسه در كشور ما حاضر به چنين سرمايه گذاري است.
سازنده فيلم هاي « گيزلا » و « مرثيه گمشده » به شرايط كلي و مهم در ساخت يك اثر خوب و جذاب اشاره كرد و يادآور شد:  ساخت يك اثر خوب در وهله نخست نيازمند فيلمسازي آگاه، هوشمند و مطلع است كه بتواند پروژه خود را به خوبي اداره كند و فكر مشخص و قابل طرحي در سر داشته باشد. نكته بعدي، بودجه مورد نياز و ضروري است كه بايد به موقع و به طور كامل در اختيار فيلمساز قرار بگيرد تا عرصه توليد بر او تنگ نشود و با آرامش خيال انديشه اش را منتقل كند. مطلب ديگر زمان لازم است كه براي يك كار مستند كه به علت خاص بودن نيازمند وقت بيشتري نسبت به يك كار داستاني است، بايد در اختيار هنرمند قرار بگيرد. پس از آن در اختيار گرفتن گروهي منسجم و كار آزموده حايز اهميت است و در آخر ارايه مناسب و دقيق آن تلاش و تفكر است كه بايد به خوبي در اختيار مخاطب قرار بگيرد.
سينايي به بيان نمونه هايي از اين عناصر پرداخت و گفت:  زماني من با يك گروه توليد آثار مستند در آفريقا ملاقات كردم. اين گروه 35 جعبه از وسايل و ابزار مختلف توليد در اختيار داشت كه 5 بسته آن دوربين هاي خوب و سالمي بود كه همزمان در اختيار 5 فيلمبردار قرار مي گرفت. اما گاهي از تلويزيون براي تهيه يك گزارش تصويري به خانه من آمده اند كه من با تعجب متوجه شدم دوربين و سه پايه مناسب  يكديگر نيستند و دوربين چند ميليوني در نيمه هاي تصويربرداري به روي زمين افتاد و كار با هم شكل دوباره تكرار گرديد.
وي ادامه داد:  زماني به من پيشنهاد ساخت مجموعه اي مستند درباره آبزيان داده شد و تبليغات زيادي از سوي تهيه كننده نيز صورت گرفت. اما وقتي ما براي فيلمبرداري رفتيم من درخواست يك فيلمبردار زير آب و غواص را كردم كه در جواب تهيه كننده اظهار داشت پول در اختيار ندارد و بايد روي آب از صدف ها و مرواريد هاي پرورشي تصوير بگيريم. وقتي يك مستند ساز خارجي براي گرفتن تصاويري، فيلمبرداران خود را به چند صد متر زير آب مي فرستد و ما امكان تصويربرداري از 10 متر عمق آب را نداريم، چگونه مي توان از مقايسه صحبت كرد.