به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی فرهنگستان زبان، نسرین پرویزی - معاون گروه واژه گزینی فرهنگستان - با اعلام این مطلب گفت: ما الان شوراهایمان دو بار در بنیاد ایران‌شناسی به ریاست دکتر حبیبی برگزار می‌شود و همزمان با آن دو جلسه هم در ساختمان بخارست به ریاست دکتر صادقی داریم و اعضا هم به هرحال در هریک از این جلسات به حد کفایت می‌رسند. به این‌ترتیب نسبت به سال 84 که 1600 واژه تصویب کرده بودیم در سال 85 حدود 3200 واژه تصویب شد؛ یعنی تقریباً دوبرابر. با این وصف که ما نیمه اول سال دو برابر نبودیم و من پیش‌بینی ام این است که حداقل واژه‌هایی که در سال 86 تصویب خواهیم کرد بیش از 4500 واژه باشد. برای اینکه سال گذشته ما ظرف شش ماه توانستیم این کمبود را جبران بکنیم و آمارمان را تقریبا دو برابر کنیم.
وی افزود: تصمیم دیگری هم که سال گذشته گرفتیم طرح پیشنهادی بود که پیشتر چند بار مطرح شده بود و حالا به طور جدی تر خدمت دکتر حبیبی مطرح کردیم تا به جای اینکه تمام واژه‌هایی را که همه می‌شناسند کاربرگه کنیم و وقت زیادی صرف پر کردن تمام این بخش‌ها بشود، واژه‌های معمول و ابتدایی هر رشته را به‌صورت واژه‌نامه تصویب کنیم و از این به بعد تعریف و کاربرگه برایش تهیه نکنیم. برهمین اساس، حدود سه ماه پیش یک دسته از واژه‌های گروه برق را که مدت‌ها بود پیشنهاد کرده بودند دسته‌بندی کردیم. دو نفر از همکاران گروه را مسئول کردیم که اولویت‌بندی کنند و مصوبات را از آن استخراج و برای طرح در شوراهای هماهنگی و شورای واژه‌گزینی آماده کنند و امیدواریم آن را هم امسال جزو برنامه شوراها قرار بدهیم.
پرویزی ادامه داد: با این حساب ممکن است آخر سال بتوانیم یک واژه نامه بدون تعریف و مصوب فرهنگستان عرضه کنیم و یک فرهنگی که همان حدود مثلاً چهارهزار، چهارهزار و پانصد واژه باشد. اگر این طور شود سرعت کار خیلی بالا می‌رود. این اولین قدم است. اگر با گروه برق موفق شویم، در شورای دیگر هم بر این اساس برنامه‌ریزی خواهد شد که همزمان دو تا واژه‌نامه و یک فرهنگ در دو شورا بررسی شود. گردهمایی امسال را هم به این دلیل عقب انداختیم که منتظر بودیم نظر استادان در مورد اصول و ضوابط واژه گزینی به دست ما برسد. اصول و ضوابط را سال قبل تدوین کرده بودیم. درواقع اسفندماه سال 84 بود که شروع به کار کردیم و سال 85 آن را به نتیجه رساندیم و اواسط سال 85 آن را برای همه استادان فرستادیم که نظر بدهند. چون اصول و ضوابط قبلی واژه‌گزینی قدیمی بود فکر کردیم با تجربیات جدید باید تغییراتی در آن داده شود.
معاون واژه گزینی فرهنگستان زبان تصریح کرد: آن اصول و ضوابط مصوب است ولی تغییرات زیادی در حین کار کرده است؛ به عنوان مثال ما گفتیم که از زبان عامیانه استفاده نکنید، یا واژه‌های مهجور را خیلی به کار نگیرید. الآن در این سال‌ها دیده‌ایم که در بعضی‌از رشته‌ها نیاز داریم به واژه‌های عامیانه و نمی توانیم از آنها بگذریم و در مواردی واژه‌های مردمی را باید وارد برخی حوزه‌ها بکنیم. طبیعتاً وقتی ناگزیریم این کار را بکنیم باید در آن اصول و ضوابط تجدیدنظر کنیم. آن اصل را که گفتیم «ممنوع» برداریم و بگوییم درصورت نیاز می‌توان از این واژه‌ها استفاده کرد؛ یا مثلاً آن موقع در بند 9 گفته بودیم می‌توان در زبان فارسی از ساخت‌های جدیدی که فرهنگستان تأیید می‌کند استفاده کنیم. در این چند سال فرهنگستان تأیید کرد که ما می توانیم مصادر برساخته یا جعلی بسازیم، پس می‌شود به نوعی این را در اصول و ضوابط توضیح داد.
نسرین پرویزی اضافه کرد: این روزها یک بحث جدی مطرح است مبنی بر اینکه نقش فرهنگستان سیاست‌گذاری است یا صرفاً واژه‌گزینی؟ یعنی کار اجرایی‌اش را خودش می‌خواهد بکند یا اینکه فرهنگستان فقط الگو می‌دهد و جامعه باید پیروی کند؟ طبق صحبت‌هایی که می‌شود ما اگر بخواهیم تمام واژه‌های علمی را به‌صورت بسیط - یعنی آن واژه‌هایی که در فرهنگ‌ها مدخل می‌شود و نه تمام ترکیبات آنها را - درنظر بگیریم شاید بیش از صدهزار واژه نباشد. اگر فرهنگستان فکر کند که این صدهزار واژه را می‌خواهد معادل‌گزینی بکند و ما سالی پنج هزار واژه را درنظر بگیریم ببینید چندساله تمام می‌شود؟
وی تصریح کرد: امروز مراکز مختلف با ما تماس می‌گیرند و می‌گویند ما می‌خواهیم واژه‌گزینی کنیم. در نتیجه فرهنگستان این تعداد واژه را که سالی پنج هزار تاست معادل‌گزینی می‌کند و اینها به‌صورت الگو در‌می‌آید، نمونه کار فرهنگستان می‌شود و بعد دیگران براساس همین‌ها و به استناد این ساخت‌ها می‌توانند واژه بسازند. ما سعی میکنیم الگوسازی کنیم و الگوهای بیشتری را به جامعه عرضه کنیم و تمام تلاشمان این است. فکر تمام کردنش و تمام شدنش نیستیم.
نظر شما