از قدردانی مدافعان سلامت تا پاسداشت موسیقایی «سردار دل‌ها»

خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: کمتر کسی فکرش را می‌کرد که ظهور و بروز ویروس تا دندان مسلح کرونا بتواند این همه مدت در دنیایی با این میزان پیشرفت در فناوری‌های پزشکی و دارویی جهان ماندنی باشد. زمانی نزدیک به دو سال که همچون بختک بر این دنیا خراب شده و اصلاً هم نمی‌دانیم قرار است در چه ساعت و روزگاری از این دنیا رخت بربندد و این جهان خاکستریِ غم آلودِ پرفتنه را کمی تا قسمتی رنگ آمیزی کند. دنیایی که همه چیزش تحت تأثیر ویروس مرگ باری قرار گرفته که هر آنچه در آن اتفاق می‌افتد چه مستقیم و چه غیر مستقیم، ربط پیدا می‌کند به ماجرای «کرونا» و چه واکسن زده باشیم و چه نزده باشیم با آن درگیر هستیم. درگیری که در حوزه‌های مختلف شغلی وجود دارد که اگرچه در جاهای مختلف از جغرافیای زیستی ما، در تلرانس کم و زیاد شدن قرار دارد، اما هرچه هست، هنوز هست و فعلاً هم باید صبر کنیم که اوضاع تا حدی رو به راه شده و بتوانیم با خیال راحت به زندگی کم و بیش عادی خود ادامه دهیم.

اگرچه اکنون دنیا تا حدی از بحران و طوفان مرگ‌آور ماه‌های اولیه شیوع ویروس دوری گزیده و برخی از فعالیت‌ها حتی در حوزه‌های مرتبط با فرهنگ و هنر هم به حالت عادی خود بازگشته، اما این شرطی اجتناب ناپذیراست که هنوز ماجرا در خطرآفرین ترین شکل ممکن بیخ گوش ما قرار دارد که گریزی هم از آن نیست.

اما آنچه در این میان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، نحوه عملکرد دستگاه‌ها و مجموعه‌های مدیریتی در حوزه‌های مختلف است که در دوران کرونایی چه احوالاتی داشتند؟ آیا حضور این ویروس منحوس توانسته دربرگیرنده نوآوری‌های مدیریتی در روزگار کرونا پیرامون فعالیت‌های فرهنگی هنری کشور به ویژه در حوزه موسیقی باشد؟ اساساً مجموعه‌های موسیقایی که هر کدام به نحوی در حوزه‌های سیاستگذاری و مدیریت بر موسیقی فعالیت می‌کنند، چه کارهایی را در مجموعه‌های خود انجام داده‌اند تا قطار فعالیت‌های موسیقایی کشور از ریل خود خارج نشود؟ آیا فرآیند مدیریتی دولت‌ها و مجموعه‌های دیگر در حوزه موسیقی توانسته کارنامه قابل قبولی را در روزگار کرونایی از خود نشان دهد یا خیر؟

همه اینها و تعدادی زیادی از پرسش‌های دیگر موضوعات بسیار مهمی هستند که نه فقط در گزارش‌های رسانه‌ای بلکه در روزگار پسا کرونایی می‌تواند تا مدت‌ها مورد توجه تحلیلگران و آمایش‌های دانشگاهی و پژوهشی در حوزه موسیقی باشد که بتوانند ارزیابی سنجیده از آنچه در موسیقی ایران طی دوران کرونایی گذشت، داشته باشند. ارزیابی که گروه هنر خبرگزاری مهر را بر آن داشت تا به واسطه ارتباط با روابط عمومی و امور اجرایی دستگاه‌های دولتی و صنفی که در حوزه موسیقی فعالیت می‌کنند شمایلی از آنچه این مراکز دولتی و مدیریتی در حوزه موسیقی انجام داد را ثبت کرده و قضاوت را در چارچوب دیگری ادامه دهد.

آنچه در این سلسله گزارش‌ها می‌خوانید نگاهی اجمالی به فعالیت مجموعه‌های مرتبط با حوزه موسیقی کشور طی دوران کرونایی به ویژه چند ماهه اخیر است که در هر گزارش عملکرد این مجموعه‌ها پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد. توضیح اینکه آنچه از اطلاعات و فعالیت‌ها و آمارهای موجود در این گزارش‌ها منعکس شده، از روابط عمومی‌ها و امور اجرایی این مجموعه‌ها احصا شده که به تفکیک در نوبت‌های مختلف منتشر می‌شود.

در چهارمین شماره از این گزارش رسانه‌ای به سراغ فعالیت‌های امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در سال ۱۴۰۰ رفتیم، مجموعه‌ای که طی ماه‌های گذشته و از زمان آغاز به کار حجت الاسلام امرودی به‌عنوان رئیس سازمان، علیرضا زندوکیلی به‌عنوان معاون هنری و امیرحسین سمیعی به‌عنوان مدیر امور موسیقی سازمان دست به تغییرات گسترده‌ای در نوع فعالیت‌های خود زد. شرایطی که دربرگیرنده تحولات فراوانی در عرصه فعالیت‌های موسیقایی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران شد و اگرچه درباره مثبت یا منفی بودن این تحولات می‌بایست در وقت دیگری به بحث و تحلیل آن بپردازیم، اما هر چه بود آغاز جریان تازه‌ای در فعالیت‌های این نهاد فرهنگی بسیار مهم در چارچوب موسیقی بود که به نظر می‌آید مورد رضایت مدیران آن نیز هست.

فضایی به‌شدت دارای تحلیل که در زمان تعطیلی و توقف کنسرت‌ها و اجراهای زنده باید در حوزه مخاطب سنجی و تأثیر این تحولات فکری در میان گوش شنیداری شهروندان نیز به آمارهای دقیقی دست پیدا کرد که آیا آنچه در این ساختار تحول گرایانه قرار گرفته مورد رضایت جامعه هدف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بوده است یا خیر؟ آیا امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که از آغاز دوره حضور حجت الاسلام شهاب مرادی به عنوان رئیس سازمان با حاشیه‌های بسیاری در حوزه موسیقی مواجه شد، توانسته در دوره‌های بعد که با مدیریت محمود صلاحی و سعید اوحدی فعالیت‌ها ادامه پیدا کرد به انسجام و هدفی که در این گونه هنری مورد نظرش بوده برسد؟ آیا می‌توان در دوره مدیریت حجت الاسلام امرودی به عنوان رئیس فعلی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به نتیجه منسجمی برای نحوه فعالیت‌های موسیقایی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با وجود امکانات فعلی از جمله وجود فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ و برخی دیگر از مجموعه‌های تابعه برسد؟ آیا فارغ از ظهور و بروز ویروس کرونا که تقریباً تمام فعالیت‌های فرهنگی هنری کشورمان در هر بخشی را تحت تأثیر خود قرار داد، می‌توان به ارزیابی درستی از نحوه فعالیت‌های موسیقایی این مجموعه دست پیدا کرد؟

این پرسش‌ها به همراه بسیاری از اما و اگرهایی که طی سال‌های اخیر در چارچوب فعالیت‌های موسیقایی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران می‌تواند مورد توجه قرار گرفته هرکدام بهانه مناسبی است که می‌تواند در وقت مقتضی مورد توجه قرار گیرد، کما اینکه گروه هنر خبرگزاری مهر طی ماه‌های گذشته در پروژه رسانه‌ای «گمشدگان موسیقی ایران» به موارد مرتبطی چون «مکتب خانه آواز ایرانی» و «ارکستر شهر تهران» به عنوان دو نمونه بارز فعالیت‌های موسیقایی متوقف شده سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پرداخته و همچنان نیز منتظر پاسخ لازم برای تعطیلی و توقف فعالیت‌های این دو مجموعه موسیقایی است که اگرچه فعلاً پاسخی غیر از ماجرای «کمبود بودجه» نرسیده اما به نظر می‌آید مسائل دیگری نیز در کار بوده که فعلاً مدیران سازمان تمایلی به پاسخگویی درباره آنها ندارند.

در کنار این پرسش‌ها حاشیه‌های دیگری نیز در کنار فعالیت‌های موسیقایی سازمان طی روزهای کرونایی ایجاد شد، حاشیه‌هایی که عمده آنها در فضای مجازی مطرح شد و در شرایطی تبدیل به موضوع مهمی میان برخی از اهالی رسانه و هنرمندان شد که نوک پیکان آنها به سمت امیرحسین سمیعی مدیر امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران روانه شد، شرایطی که دقیقاً از زمانی آغاز شد که زمزمه‌هایی مبنی بر حضور وی در سمت مدیریت موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از محمد الهیاری مطرح شد، چارچوبی که سمیعی را به استفاده از رانت مدیریتی‌اش در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برای خوانش یا آهنگسازی تک آهنگ‌های تولید شده از سوی این مجموعه متهم کرد و موجب بروز حاشیه‌هایی شد که عمده آنها متمرکز بر فضای مجازی بود. شرایطی که گویا مسئولان سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران را بر آن داشته تا طی روزهای آینده جزئیات هزینه کرد آثار تولید شده این مجموعه در روزهای کرونایی که امیرحسین سمیعی نیز در برخی از آنها به عنوان خواننده حضور داشته، منتشر کند.

البته طی روزهای اخیر همچنان گزینه‌هایی چون امیرحسین سمیعی (مدیر امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران)، محمد مهدی نراقیان (مدیر دفتر موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما) و حمید عسگری (مدرس دانشگاه) به عنوان گزینه‌های احتمالی روی کاغذ و شنیده‌های مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد یاد می‌شود، گزینه‌هایی که ممکن است در کنارشان اسامی دیگری هم وجود داشته باشند که هنوز شرایط روشنی را برای مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد ایجاد نکرده است. فعلاً محمد اله یاری که مدتی است به خانه قبلی خود در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و مدیریت کل دفتر توسعه کتاب بازگشته، سرپرستی مجموعه دفتر موسیقی وزارت ارشاد را عهده دار است و باید دید ظرف روزهای آینده چه اتفاقی برای مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد می‌افتد.

نکته دیگری که درباره فعالیت‌های موسیقایی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران می‌توان به اشاره کرد، همکاری مشترک با دیگر مجموعه‌های فعال حوزه موسیقی است که عمده این فعالیت‌های مشترک با نهادهایی چون دفتر موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما و مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی بود. نکته دیگری که درباره فعالیت‌های موسیقایی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران می‌توان به اشاره کرد، همکاری مشترک با دیگر مجموعه‌های فعال حوزه موسیقی است که عمده این فعالیت‌های مشترک با نهادهایی چون دفتر موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما و مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی بود. فرآیندی که در مقاطع مختلف زمانی به ویژه از سال ۱۳۹۹ تکرار شد اما در قالب همکاری مشترک با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل کمرنگ‌تری داشت. در این چارچوب می‌توان به تولید آثاری چون «سرباز» با محوریت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و پوئم سمفونی «اروند» اشاره کرد که تبدیل به یکی از آثار فاخر و ارزشمند موسیقی در حوزه مقاومت به ویژه شهادت حاج قاسم شد.

به هر حال با تمام فراز و نشیب‌ها، انتقادات و البته فعالیت‌های مؤثری که در امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران طی روزهای کرونایی صورت گرفت، باید دید که فرآیند طی شده از منظر کارشناسان و صاحب نظران حوزه موسیقی در قالب دورنما و برنامه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که به طور حتم جامعه مخاطبی متفاوت‌تر از آنچه در مجموعه‌های دیگر یافت می‌شود، دارد دربرگیرنده چه نکات منفی و مثبتی است؟ مسیری که می‌تواند در دوره اخیر فعالیت‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مورد توجه مدیرانش قرار گرفته و دستاوردهای موثرتری را برای این مجموعه استراتژیک فراهم اورد. مجموعه‌ای که از دوره حضور علیرضا زاکانی به عنوان شهردار تهران می‌تواند فصل جدیدی از فعالیت‌های فرهنگی هنری را رقم بزند.

آنچه می‌خوانید بخشی از فعالیت‌های موسیقایی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از آغاز سال جاری تاکنون (بدون در نظر گرفتن فعالیت‌های سال ۱۳۹۹) است که بخش‌هایی از آن توسط روابط عمومی این مجموعه در اختیار گروه هنر خبرگزاری مهر قرار گرفته است.

برای مشاهده گزارش فعالیت‌های سال ۱۳۹۹ امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری می‌توانید اینجا را کلیک کنید.

تولید تک آهنگ‌هایی چون «نسیم جان» با شعر زنده یاد شهید مصطفی آژینی، آهنگسازی امیرحسین سمیعی و خوانندگی سید محسن حسینی با محوریت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، «دلی که دریا شد» با موسیقی آرمان مهربان و خوانندگی محسن حسینی به مناسبت فرا رسیدن نیمه شعبان، «نوای قدسی» با موضوع هفته حجاب، «برگ برنده» با آهنگسازی و تنظیم علی مهربانی، ترانه رضا یزدانی و خوانندگی وهاب ابراهیمی، قطعه سه زبانه «خانه اجدادی» با ترانه رضا یزدانی، آهنگسازی امیرحسین سمیعی و خوانندگی سید محسن حسینی – عبدالرضا هدایتی و وهاب ابراهیمی از جمله آثاری بودند که در بهار ۱۴۰۰ پیش روی مخاطبان قرار گرفتند.

در تابستان سال جاری هم آلبوم «آن روز آسمان گریست» با مشارکت دفتر موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما به مناسبت اربعین حسینی و آهنگسازی محمد سالاروند، اشعار محتشم کاشانی، سید محمد مهدی شفیعی، سعید تاج محمدی، رضا نوری، غزاله شریفیان، سید وحید سمنانی، رضا یزدانی و امین اکبری و خوانندگی صادق شیخ زاده – سید محسن حسینی و مهدی محمدی منتشر شد. این در حالی است که به مناسبت همین ایام عزیز مجموعه تک آهنگ‌های «نواحی اشک» با پژوهش و خوانندگی سید متین رضوانی پور در قالب یک آلبوم نیز منتشر و پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

تولید پوئم سمفونی «مقاومت و کرونا» با موضوع شهدای سلامت به آهنگسازی آرمان مهربان، شعر سعید سلیمان پور و خوانندگی آرش رستمی، تولید پوئم سمفونی «اروند» با موضوع دفاع مقدس با شعر مصطفی محدثی خراسانی و آهنگسازی امیرحسین سمیعی محصول مشترک مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات، مرکز موسیقی حوزه هنری، باغ‌موزه دفاع مقدس و بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس، آلبوم شعر خوانی «سعید بیابانکی» به آهنگسازی علی قادری و خوانندگی مجتبی امانی، نماهنگ و تک اهنگ «خیمه غم» با شعر و دکلمه سعید بیابانکی، آهنگسازی علی مهربان و اواز مهدی عبدلی نیز از دیگر پروژه‌هایی بوده که در تابستان سال ۱۴۰۰ منتشر شده‌اند.

دفتر امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در ماه‌های گذشته و در قالب «تولیدات مشترک با مناطق» آلبوم‌های «سرعشق» شامل مناجات‌های ماه رمضان با مشارکت فرهنگسرای رسانه و هنرمندی داود فیاضی، محمد ملاآقایی، علیرضاحاجی طالب و علی صدیقی‌راد روی اشعاری از شاعران کلاسیک و برجسته‌ای همچون حافظ، سعدی، عطار نیشابوری، نظامی، فخرالدین عراقی و باباطاهر و «تهران جان» با مشارکت فرهنگسرای «تهران» به آهنگسازی علی مهربانی، خوانندگی عارف علیزاده و شعرهای علی محمد مؤدب را منتشر کرد.

آلبوم «عاشقانه‌ها» در قالب اثر مشترک با فرهنگسرای «اشراق»، آلبوم «پناه» با همکاری فرهنگسرای خانواده و با موضوع سبک زندگی اسلامی ایرانی، نماهنگ «نفس آه» با مشارکت مدیریت فرهنگی هنری منطقه ۲ با یاد جانباختگان بیماری کرونا و با هدف تقدیر از جانفشانی‌های کادر درمان با آهنگسازی و تنظیم شبیر مهرآور، شعری از محمدمهدی سیار و خوانندگی مجتبی امانی، ویدئوکلیپ «تو خورشیدی میون خاک» همزمان با هفته عفاف و حجاب توسط فرهنگ‌سرای سرو با مشارکت مدیریت امور موسیقی و سرود سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و فرهنگسرای سرو به اهنگسازی شبیر مهرآور، ترانه رضا یزدانی و خوانندگی سید محسن حسینی، آلبوم «هم نفس» به آهنگسازی آرمان مهربان و خوانندگی آرش رستمی با موضوع در تجلیل از مقام پرستاران و کادر درمانی بیمارستان‌ها طی روزهای کرونایی نیز از دیگر پروژه‌های مشارکتی امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در روزهای کرونایی بوده که پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند.

البته حجت الاسلام امرودی چندی پیش در مراسم رونمایی از پوئم سمفونی اروند بود که به رونمایی چند آلبوم دیگری با نام «عشق پیروز است» و «باید ستاره شد» تا پایان سال اشاره کرد و گفت: حجت‌الاسلام امرودی اضافه کرد: آلبوم «عشق پیروز است» که توسط معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری تولید می‌شود، مروری بر همراهی، همدلی و عزم ملی در مواجهه با پاندمی کرونا و همدردی با خانواده جان‌باختگان کروناست. همچنین آلبوم «پناه» که با همکاری فرهنگ‌سرای خانواده و با موضوع سبک زندگی اسلامی ایرانی تولید می‌شود، نقش خانواده را مورد توجه قرار می‌دهد. […] آلبوم «باید ستاره شد» نیز با مضامین عارفانه و عاشقانه با همکاری مدیریت فرهنگی هنری منطقه ۴ تولید می‌شود و سعی دارد الگویی استاندارد از موسیقی پاپ برای جوانان ارائه کند.

حجت‌الاسلام امرودی در این مراسم بود که با اشاره به سیاست سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در حمایت از موسیقی فاخر عنوان کرد: توفیقات این سازمان نشانه‌ای از تلاش هنرمندان مراکز فرهنگی هنری زیرمجموعه برای ترویج و گسترش نمونه‌های سالم و اصیل موسیقی و آواز ایرانی است و امیدوارم این تلاش در سال‌های بعد گسترده‌تر و با همت و توفیق بیشتری همراه باشد. پشتیبانی از حرکت‌های راهبردی در حوزه موسیقی بر اساس ضوابط سازمان و اساسنامه، ایجاد فضاهای مناسب برای گروه‌های موسیقی، تولید آثار ارزشی، مذهبی و ملی، برگزاری جشنواره‌های هدفمند موسیقی به مناسبت‌های مختلف آئینی، مذهبی و ملی به رغم محدودیت‌های مالی جدی سال‌های اخیر، تنها بخشی از سیاست‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در این حوزه است.

رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در پایان این مراسم بود که گفت: از محرم سال گذشته تا کنون این سازمان با رونمایی از پنج آلبوم موسیقایی اقدام به اشاعه و نشر موسیقی اصیل و فاخر و بر اساس محتواهای مورد نیاز جامعه کرده است. آخرین آن پوئم‌سمفونی «اروند» بود که روایتی است از دلاورمردی‌های مردانی که با محوریت رودخانه اروند در حفظ و حراست از خاک میهن جان‌فشانی کردند. این اثر توسط مدیریت موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با مشارکت دفتر موسیقی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات، مرکز موسیقی حوزه هنری، باغ‌موزه دفاع مقدس و بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس تولید شده است.

به هر حال آنچه روایت شد نگاهی کوتاه و اجمالی به فعالیت‌های امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در ایام کرونایی است که می‌تواند دربرگیرنده نکات مختلف و اما و اگرهایی باشد که در اوقات دیگری روی آن می‌توان متمرکز شد. شرایطی که هم دربرگیرنده اتفاقات چالش برانگیز و هم دستاوردهای مثبتی است که می‌توانیم در ابعاد مختلف به آن بپردازیم.