امین رضایی اردانی کارگردان نمایش «آنتیگونه آخرین سامورایی» که در قالب بخش رقابتی جشنواره تئاتر فجر به صحنه می‌رود، درباره ویژگی‌های این نمایش به خبرنگار مهر گفت: «آنتیگونه آخرین سامورایی» یکشنبه ۲۴ بهمن ماه در تالار حافظ روی صحنه می‌رود. این نمایش پیش از این در پردیس تئاتر مستقل مشهد اجرا شده است و اقتباسی از «آنتیگونه» سوفوکل محسوب می‌شود. در واقع این نمایشنامه با همان پلات اولیه نوشته شده است اما به جای یونان در فضای ژاپن اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: داستان نمایش همان داستان اساطیری است که در یونان وجود دارد اما کهن الگوها و نمادهایی که در داستان «آنتیگونه» سوفوکل وجود دارد در این نمایش عوض شده و وارد داستانی درباره سامورایی‌ها می‌شویم. در نمایش «آنتیگونه آخرین سامورایی» به جای شهر تب در یونان، در ژاپن هستیم و قانونی وجود دارد که می‌گوید دیگر نباید هیچ سامورایی وجود داشته باشد اما دختری در نمایش است که می‌خواهد سامورایی بماند...
رضایی اردانی یادآور شد: البته خط اصلی داستان نمایشنامه حفظ شده است ولی برعکس نسخه اصلی که در آن نقش خدایان و پیشگویی‌هایشان، سرنوشت و فضاهای متافیزیکی پررنگ است در این کار با تغییر کهن الگوها، اعتراضی به امپریالیسم سرمایه داری داریم و فضا تا حدودی ماتریالیستی شده است. این نمایش نگاهی نقادانه به دنیای ماده گرا و مصرفی امروزی دارد به شکلی که مثلاً در این نمایش مردم فقط در فکر خوردن کوفته برنجی هستند و همان برایشان کافی است. این مردم نمی‌خواهند کهن الگوی قدیمی خودشان را که برپایه زندگی یک سامورایی است، ادامه دهند و همه چیز برایشان در سطح اتفاق می‌افتد.
این کارگردان تئاتر که از مشهد در جشنواره حضور دارد درباره شرایط اسکان و تمهیداتی که برای حضور آثار شهرستانی در این رویداد اندیشیده شده است، گفت: معتقدم باید این مساله مورد آسیب شناسی قرار گیرد که اصلاً هدف از برگزاری جشنواره تئاتر فجر چیست؟ آیا صرفاً قرار است این رویداد در حد یک جشن باشد که آدم‌ها را دور هم جمع کند؟ اگر چنین است، پس چرا ملاکمان این است که یک سری هنرمند را با کارهایشان به جشنواره دعوت کنیم چون دنیای هنرمندان دنیای ویترین وار و خودنمایانه ای نیست مخصوصاً اهالی تئاتر خیلی به این فکر نمی‌کنند که خودشان و دستاوردهایشان را به نمایش بگذارند اما اگر هم فرض را بر این بگیریم که قرار است دستاوردهایشان را در جشنواره تئاتر فجر به اشتراک بگذارند آیا اصلاً چنین فرصتی برایشان فراهم می‌شود؟
وی افزود: یک گروه تئاتری زحمت کشیده‌اند و با هدف رشد و پیشرفت در یک فستیوال شرکت کرده‌اند و مهمتر از همه دوست دارند با هنرمندان دیگری که در این کشور تئاتر کار می‌کنند معاشرت و تعامل داشته باشند. با قدرت می‌توان گفت که تئاتر به جغرافیا کاملاً وابسته است چرا که ما براساس زیست خودمان شروع به پژوهش و ایده پردازی درباره آثارمان می‌کنیم و براساس همین زیست، ارتباط‌های اجتماعی مان را شکل می‌دهیم. اما حضور در جشنواره تئاتر فجر هیچ فرصتی برای آشنایی و شناخت به ما نمی‌دهد. گروه ما یک روز قبل از اجرا به تهران می‌رسد و دو سه ساعت را باید صرف پذیرش و تحویل گرفتن هتل بکند. بعد سریعاً باید به سالن بروند و مشغول دکور زدن شوند. روز بعد ۲ سانس اجرا دارند و سریع باید دکور را جمع کنند و به شهرشان بفرستند. صبح روز بعد هم هتل را تحویل دهند و به شهرشان برگردند. چنین برنامه‌ریزی برای حضور در جشنواره چه فایده‌ای برای ما دارد. مگر هنوز دوران برده داری است.
رضایی اردانی با اشاره به مشخص نبودن ماهیت جشنواره بیان کرد: باید دید که اصلاً جشنواره تئاتر فجر ماهیت فرهنگی و هنری دارد یا تنها به جنبه‌های بیرونی و ویترینی بودنش می‌اندیشد. به نظر می‌رسد که رویکرد جشنواره این است که گروه‌های مختلف را از نقاط مختلف ایران دور هم جمع کند تا در نهایت به همه ثابت کند که در طول یک سال گذشته و با وجود کرونا چقدر تلاش کرده و چه جشنواره باشکوهی برگزار کرده‌اند. چرا جشنواره تئاتر فجر باید تحت هر شرایطی برگزار شود و هنرمندان حاضر در این رویداد برایشان هیچ اهمیتی نداشته باشد.
وی درباره دلیل حضورش در این دوره از جشنواره تصریح کرد: در طول ۲ سال گذشته کرونا آسیب زیادی به هنرمندان وارد کرده است و باعث شد که ما ارتباطمان را با مردم از دست بدهیم. از این رو با حضور در جشنواره بیشتر قصد داشتم هیجانی را به گروهم وارد کنم تا بچه‌ها بتوانند کمی در فضای هنر تنفس کنند. «آنتیگونه آخرین سامورایی» نمایشی کارگاهی است که در یک سال گذشته با هنرجویانم کار کردم و دوست داشتم این بچه‌ها تجربه حضور در جشنواره تئاتر فجر را داشته باشند و گر نه اگر به خودم بود در این رویداد که چیزی جز توهین برای ما ندارد، شرکت نمی‌کردم. متاسفانه این خود ما هستیم که شرایط را می‌پذیریم و در جشنواره شرکت می‌کنیم و اگر هم اعتراضی به شرایط بکنیم می‌گویند خب شرکت نکنید انگار که این رویداد یک اتفاق ملی نیست.
این کارگردان تئاتر در پایان صحبت‌هایش اظهار کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر هنرمندان بزرگ تئاتر هیچ رغبتی برای حضور در جشنواره تئاتر فجر ندارند. در این یکی دو سال بهانه شان این بوده که به خاطر کرونا در جشنواره شرکت نمی‌کنند اما در چند سال آینده می‌بینیم که چقدر تمایل برای حضور در جشنواره وجود دارد.
نظر شما