به گزارش خبرنگار مهر، در دومین همایش دین و مدرنیته با عنوان "آسیب شناسی روشنفکری دینی" که صبح امروز پنجشنبه 15 شهریور ماه از سوی مؤسسه گفتگوی ادیان در حسینیه ارشاد برگزار شد، حجت الاسلام مسعود ادیب، استاد گروه فلسفه دانشگاه مفید قم، به اظهار نظر پرداخت.
وی سخن خود را با اشاره به برخوردهای صورت گرفته در مواجهه با مدرنیته آغاز کرد و گفت: گروهی برخود لازم دیدند با تمسک به ابزارهای جدید در مقابل مدرنیته برخیزند که بنیادگرایان از این دسته اند. گروه دیگر با گریختن از این امر به اندیشه سنتی روی آوردند که موعودگرایان از این دسته اند. گروه سوم مدرنیته را لغزش و پیچی خلاف در تاریخ بشری تلقی کردند و به مقابله با آن پرداختند که این گروه سنتگرایان اند.
وی درباب گروه چهارم گفت : این گروه نه مدرنیته را به طور مطلق پذیرفتند و نه از دین رو گردان شده اند و در جستجوی راه‌حلی برای جمع این دو امر و برخوردار شدن از نقاط مثبت هر دو بوده اند. البته این بدان معنا نیست که سعی کرده‌اند تا با کشیدن لعابی بر آنچه از میراث تاریخی به آن رسیده است تمدن جدید را بپذیرند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به خصلت کلامی جریان روشنفکری دینی افزود: اولاً این جریان به چند فرد محدود مشخص نمی گردد و ثانیاً هدف ما از این بحث برشمردن اشکالات این جریان است.
وی با اشاره به آسیب‌شناسی روشنفکری دینی گفت: اولا این جریان در نقد اندیشه سنتی کامیاب نبوده است و بیشتر روشنفکران دینی وارد کننده اندیشه مصرفی و نهایتاً مونتاژ کننده آن هستند و هنوز تولید اندیشه ای در قبال اندیشه مدرن نداریم و این باعث می شود که جایگاهی برای استفاده از عناصر خردورزانه نباشد. ثانیا عدم عمق و گستردگی در مطالعات دینی و اسلامی سبب سطحی شدن محصولات اندیشه‌ای آنها می شود و بجز معدودی از روشنفکران دینی اکثرا آشنایی عمیقی با تاریخ اندیشه دینی ندارند.
وی در پایان باقی ماندن در مقدمات فلسفی، تبدیل نشدن به فرهنگ عمومی و سیاست‌زدگی و شتاب‌زدگی را از آسیبهای جریان روشنفکری دینی خواند.
حسن یوسفی اشکوری نیز دیگر سخنران این نشست بود که به موضوع سه ابهام در روشنفکری دینی پرداخت و نهضت اصلاح دینی و حاملان آن را در دو جریان عمده طبقه بندی کرد. وی این دو جریان را چنین برشمرد: اول اصلاح طلبان رفرمیست و دوم اصلاح طلبان رادیکال.
وی رفرمیستها را از اصلاح گرانی دانست که اولا سنت و میراث دین و مدرنیته و دستاوردهای جهان مدرن را به طور ریشه‌ایی نقد نمی کنند و ثانیا مدرنیته و مؤلفه های آن را اصل مقبول می گیرند و ثالثا در مقام بدیل و آلترناتیو سازی نیستند.
وی جریان اصلاحگری اسلامی معاصر را دارای دستاورد بزرگی دانست که بخصوص در دهه های اخیر از سه ابهام کلی رنج می برند. نخست ابهام در معنا و مبانی، دوم ابهام در روش و سوم در ابهام در هدف.
نظر شما