حجت الاسلام محمد تقی رهبر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تاریخچه مختصر و اهمیت سخنرانی و سخنوری اظهار داشت: سخنوری از دیر زمان دارای قواعدی بوده است و در این زمینه کتابهایی نوشته اند و فنونی را ارائه کرده اند. از دوران یونان باستان ارزش بسیاری به سخنرانی می دادند، به گونه ای که ممکن بود برای یک سخنرانی 20 سال پژوهش و سپس آن را ارائه کنند. همچنین از افلاطون و ارسطو نیز آداب خطابه داریم، سپس آداب سخنوری به نگارش در آمد، اینک تبلیغ و سخنوری در دانشگاهها تدریس و آداب آن را از منظر اسلام بررسی می کنند.
وی با اشاره به اینکه قرآن از سخنرانی به عنوان نعمت بزرگ الهی یاد می کند و در اسلام سخنوران برجسته بسیاری داشتیم که نمونه بارز و برجسته آنها ائمه اطهار و حضرت علی هستند، تصریح کرد: زبان وسیله ارتباطی انسان است، یعنی زبان و بیان نسبت به نوشتن یا پیام دادن بهترین وسیله برای آگاهی دادن و برقراری ارتباط به شمار می رود که قبل از اسلام نیز این مسئله مورد توجه اهل فن و خطابه و بیان بوده است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی سخنوری را دارای آداب خاصی خواند و گفت: با توجه به نوع سخنرانی اعم از اینکه فرهنگی، دینی، حماسی و یا نظامی باشد با هم تفاوت پیدا می کند که سخنران باید با توجه به تناسب حال مضمون را در نظر گیرد. یعنی ابتدا باید تعیین کند که قصد دارد در مورد چه موضوعی سخنرانی کند. بعد با توجه به آن هدف سخنرانی کند.
وی در ادامه روان بودن بیان و زبان را با اهمیت خواند و یاد آور شد: فصیح بودن سخن، با افکار مخاطب آشنا بودن یعنی متناسب با مخاطب حرف زدن بسیار مهم است. به گونه ای که در یک شهر بزرگ یا شهرستان یا میان تحصیلکردگان و یا روستاییان سخنرانی کردن، تفاوتهای بسیاری با یکدیگر دارند.
حجت الاسلام محمد تقی رهبر با اشاره به اینکه سخنران باید ادبیات و بیانش را با توجه به مخاطب تعیین کند، یعنی مخاطب شناسی با مضمون حساب شده باشد و مقاله را از پیش تعیین کند، اظهار داشت: سخنرانی باید مقدمه، متن، پایان و نتیجه داشته باشد و همه اینها را از پیش طراحی کند. نقشه سخن را تنظیم کرده و با توجه به شناخت مخاطب از اصطلاحات خاصی استفاده کند.
وی گرمی بیان را امری خدادادی و ذاتی خواند و افزود: سخنران باید به موضوع احاطه داشته باشد، متناسب با مخاطب فصاحت و بلاغت را در نظر گیرد و سخنرانی کند. فصاحت یعنی شیوایی سخن و بلاغت یعنی متناسب با حال و مقام و مخاطب سخن گفتن که در فن معانی و بیان رعایت شود.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: سخنران باید عامل به سخن خود باشد، یعنی به همان چیزی که می گوید، عمل کند، چرا که اشارات واعظ دینی اینها را تأثیرگذارتر می کند.
وی در پایان یاد آور شد: نوع نشستن، نگاه کردن، تقسیم نگاه میان مخاطبان، خسته نکردن مخاطب، فراز و نشیب دادن سخن، تنوع در صحبت نیز از آداب خاصی برخوردار است که رعایت هر یک از آنها تأثیر به سزایی در سخنرانی خواهد داشت.
نظر شما