به گزارش خبرنگار مهر، مودبیان مجری در ابتدا درباره چرخه طنز و فرآیند تلفیق خنده و اندیشه گفت: "چرخه طنز از حضور و کارکرد متقابل و پیوسته دو عنصر خنده و اندیشه به وجود می‌آید. این دو عنصر به ظاهر متضاد هستند، اما ظهور و حضورشان در چرخه طنز ضروری است. ابزاری که این داده‌ها را در درون طنزپرداز ایجاد می‌کند، جهان‌بینی اوست. از سوی دیگر خنده هدف طنز نیست، بلکه ابزار آن است. هدف طنز برانگیختن است."
فرزان سجودی، مترجم و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، خاطرنشان ساخت: "ما تنها می‌گوییم طنز، اما اگر وارد جزئیات شویم متوجه خواهیم شد بین هجو و هزل، بذله گویی و طنز تفاوت‌های بسیاری به لحاظ سبک و الگو وجود دارد. هرگز طنز در خلاء اتفاق نمی‌افتد. همواره در طنز باید وجه آگاهی‌دهنده وجود داشته باشد و کار رسانه هم همین است."
وی جسارت، خلاقیت و آشنایی با شگردهای طنز کلامی را از ویژگی‌های یک طنز آگاهی‌دهنده برشمرد و گفت: "طنز قاعده جهانی ندارد، اما از دستورهای جهانی پیروی می‌کند. بافت فرهنگی زمینه‌های متفاوت را در طنز و لطیفه ایجاد می‌کند. برحسب بافت‌های فرهنگی فضای طنز تغییر می‌کند، اما مضامین غالب سیاسی، اجتماعی، نژادی و جنسی هستند."
سجودی با اشاره به طنز خلاق گفت: "طنز خلاق می‌داند که چگونه از این غالب‌ها استفاده کند و از بافت‌های قومی، بومی و جنسی پرهیز کند. در رادیو همواره یک درام در حال رخ دادن است، چرا که گوینده طنز مدام در موقعیت‌هایی دیالوگی و تغییر شخصیت قرار می‌گیرد. در این شرایط طنز از سطح کاغذ به تحقق می‌رسد و قابل دریافت می‌شود."
سروش هم در این نشست گفت: "آیا شبکه جوان رادیو نیم نگاهی به مفاخر پایداری انسانی دارد و دیرینه جوان را درک می‌کند؟ آیا امروز برنامه‌های شبکه جوان در این مسیر قرار دارد؟" وی با تاکید بر تمایز طنز با هجو، فکاهی و هزل افزود: "برخی مواقع در برنامه‌های رادیو این مقولات درهم می‌آمیزد و گوینده سردرگم می‌شود. برنامه سازان باید لطایف عبید زاکانی، حکایت‌های گلستان و لطایف ملانصرالدین را مطالعه و در برنامه‌ها از آن استفاده کنند."
سروش ادامه داد: "فکاهه، خوش طبعی است. فکاهی زشتی هزل را ندارد و به بی پروایی هجو نیست. ملایم است. باید موفقیت برنامه‌های رادیو جوان را بر اساس معیار طنز سنجید. طنز با شرم و حیا همراه است، اما هزل در گفتن کلمات خلاف ادب ابا نمی‌کند. قصد طنز اصلاح است، اما هزل تنها می‌خنداند."
بخش دیگری از این نشست به نقد و بررسی برنامه "هفت شنبه" رادیو جوان اختصاص یافت. در این بخش بخش‌هایی از این برنامه پخش شد. مودبیان اشاره کرد: "9 حوزه طنز وجود دارد که از این میان سه حوزه به الگوهای طنزپردازی تبدیل شده‌اند." سروش در ادامه صحبت او گفت: "شبکه جوان از آنجا که خط‌شکنی کرده و لحن خسته‌کننده گذشته را متحول کرده است، قابل تحسین و مقبول است. باید چنین شبکه‌‌ای می‌آمد و این کار را می‌کرد."
وی ادامه داد: "سطحی‌گویی، ساده‌گویی و فاخرگویی سه ویژگی زبان رسانه است. امروزه موفق‌ترین شبکه‌ها و مدیران با شیوه ساده‌گویی به جان و دل مخاطبان خود سخن می‌گویند. مهارت مدیر موفق رسانه این است که پیچیده فکر کند و ساده سخن گوید."
سروش با اشاره به نواری که از برنامه "هفت شنبه" پخش شده، خاطر نشان ساخت: "آیا شنیدن برخی از این واژه‌ها احساس بدی به مخاطب نمی‌دهد. برخی از این واژه‌ها حتی به هتاکی آلوده هستند. شیوه بیان نادرست، حتی در لحن برنامه هفت شنبه نیز دیده می‌شود. زبان رسانه باید مراقب شعور ملی باشد. شبکه جوان برای اینکه طرح جدیدی خلق کرد و از آن لحن خسته و فرتوت گذشته باید تحسین شود، اما باید مراقب نکاتی هم باشد. برخی مواقع هم نثر قوی است، اما گوینده و مجری ضعیف عمل می‌کند."
دکتر فرزان سجودی با اعتقاد بر اینکه هفت شنبه الگوهای صبح جمعه با شما را دنبال می‌کند، ادامه داد: "الگوهای این برنامه تکراری و پیش پا افتاده است و برنامه خاصی نیست. مضامین این برنامه تکراری است. در واقع اتفاق خارق‌العاده‌ای در این برنامه نیفتاده است. علاوه بر آن جای استفاده از هر واژه‌ای در هر برنامه متفاوت است. برخی واژه‌ها مثل "غلت کردی" در طنز باغ مظفر مهران مدیری جواب داده بود، چرا که با شخصیت عجین شده بود، اما وقتی رادیو در ابتدای برنامه این واژه را استفاده می‌کند، اشتباه است."
شهرام گیل‌آبادی مدیر رادیو جوان گفت: "طنز و کمدی تفاوت‌های عمده‌ای دارند و در ایران گاهی اوقات خلط می‌شود. من به معاونت صدا گفته‌ام که گذراندن دوره طنز برای ما خیلی مفید است. ما در این برنامه فرصت نداریم به سمت پیچیدگی‌ها برویم. البته اشتباهاتی که داریم را رد نمی‌کنم، اما می‌توانیم به حداقل برسانیم. معتقدم برنامه "هفت شنبه" خلاقیت بسیاری دارد، چرا که تیپ‌سازی شده است."
حسن خجسته، معاون صدا در پایان نشست با مثبت ارزیابی کردن نشست‌های پژوهشی رادیو گفت: "طنز صبح جمعه کلاسیک و سنتی و مبتنی به طنزهای مکتوب بود. این نوع طنز به دلیل توفیقی که داشت به مجلات هم کشیده شد و هنوز هم در رادیو است. این طنز هم با اشکالاتی رو به رو بود، اما سعی شده اصلاح شود."
نظر شما