قاچاق پول‌های فلزی ایران به خارج از کشور

غلامرضا مصباحی مقدم عضو شورای پول و اعتبار و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به عنوان طراح پیشنهاد حذف صفرهای پول ملی کشور در گفتگو با مهر توضیحاتی در مورد بررسی طرح، تاثیرات تورمی آن، پیش بینی نتایج و افزایش ارزش اسمی پول خرد نسبت به ارزش فلزی با اجرای این طرح ارائه کرد.

مهر: شما به عنوان طراح پیشنهاد حذف سه صفر از واحد پولی کشور ، طرح خود را در کجا پیگیری خواهید کرد و به نتیجه خواهید رساند؟

مصباحی مقدم: این طرح را در مجمع عمومی بانک مرکزی که با حضور رئیس جمهور برگزار شده بود، مطرح کردم که رئیس جمهور دستور بررسی این طرح را صادر کردند. اینکه این طرح در کجا بررسی خواهد شد، اطلاع دقیقی ندارم، اما به احتمال قوی بررسی این طرح جزو وظایف وزارت امور اقتصادی و دارایی زیر نظر معاونت امور بانکی، بیمه و شرکت های دولتی است.

زمانی شما طرح حذف ریال از واحد پولی کشور را مطرح کردید و اکنون صحبت از حذف سه صفر از واحد پولی کشور است، آیا این طرح نیز به سرنوشت طرح قبلی دچار می شود یا به سرانجام خواهد رسید؟

در زبان عامه مردم از ریال استفاده نمی شود و فقط  در زبان رسمی از ریال استفاده می شود، بنابراین بهتر است عنوان پول خود را همانی قرار دهیم که در زبان عامی مردم مورد استفاده قرار می گیرد.

پیش بینی می کنید طرح حذف سه صفر از واحد پولی کشور تا چه اندازه با موفقیت روبرو شود؟

خیلی برای من روشن نیست، اما تصور می کنم اگر جلسه رسیدگی تشکیل و از بنده برای بیان دلایل ارائه این طرح دعوت شود و همچنین تجربیات سایر کشور ها در مورد حذف صفرها از جلوی پول ها مطرح و مطالعه شود، این طرح به نتیجه خواهد رسید.

تصور می کنید این طرح تا چه اندازه در تغییرات نرخ تورم موثر است و این تغییرات مثبت است یا منفی؟

این طرح در نرخ تورم تاثیر مثبت دارد، تاثیر منفی ندارد. 6 صفر از جلوی پول ترکیه  کاهش یافت اما هیچ لطمه ای به نرخ تورم آنها وارد نشد، بلکه نرخ تورم آنها در اثر کاهش کسر بودجه مثبت شد، به عبارت دیگر نرخ تورم آنها از بیش از 100 درصد به 8 درصد رسید.

هم اکنون بانک مرکزی در حال حذف پول های خرد از چرخه گردش است، آیا حذف سه صفر از واحد پولی با این امر متناقض نیست؟

کاملا معنی دار و به جا خواهد بود. هم اکنون ما یک ریالی، 10 ریالی و 50 ریالی را مصرف نمی کنیم.

اما در صورت کاهش واحدهای پول ما باید از پول های خرد استفاده کنیم؟

پول خرد ما آن وقت قابل استفاده خواهد بود، مثلا اگر یکصد تومان یا هزار تومان یک ریال شود، آن یک ریال قابل استفاده است.

البته بانک مرکزی در حال جمع آوری این پول ها ست، یعنی دیگر پول های خرد را ضرب یا منتشر نخواهد کرد؟

یک موضوع قابل توجه است و آن این است که پول های سکه‌ای ما به صورت نیکل و ترکیبی از آلیاژ مس و سایر چیزها است و ارزش آن بیش از قدرت خرید است، به همین دلیل است که برخی از سوداگران در حال جمع آوری پول های فلزی هستند و این پول ها را ذوب کرده و به خارج از کشور قاچاق می کنند و یا استفاده های دیگری از آن می کنند، چرا، چون ارزش واقعی این فلز بیش از ارزش اسمی آن است. چرا این اتفاق افتاده است؟ به دلیل این که ارزش پول کاسته شده اما سکه های ما چندان کم بها نشده است. البته در طول زمان تغییراتی رخ داده اما حتی الان که یک ریالی و 10 ریالی وجود دارد، ارزش آنها بسیار بیشتر از یک ریال و 10 ریال قدیم است. این کار هم اشتباه است، نباید کاری کرد که ارزش فلزی پول بیش از ارزش اسمی آن باشد.

طرح شما چه تاثیری در بهبود این وضعیت و جلوگیری از کاهش ارزش اسمی پول در مقابل ارزش فلزی آن خواهد داشت؟

پیشنهاد من موجب می شود اگر فلزی به عنوان سکه منتشر شود، ارزش آن یا کمتر از ارزش اسمی یا برابر با ارزش اسمی باشد و تبدیل آن به کالایی دیگر و خارج کردن آن از چرخه با صرفه نباشد.