چم‌شیر می تواند ۴۸۲ مگاوات انرژی برق آبی تولید کند

به گزارش خبرنگار مهر، محمود محضر نیا مجری طرح چم‌شیر در یک نشست خبری که صبح امروز برگزار شد گفت: این طرح یکی از بزرگترین طرح‌های برق آبی سال‌های اخیر است، سدی که بزرگترین سد Rcc در خاورمیانه محسوب می‌شود و یکی از شاخص‌های اصلی. آن ظرفیت بالای مخزنی است.

وی ادامه داد: این طرح از سال ۱۳۷۳ آغاز شده و سال ۱۳۸۶ با مشارکت به پیمان کاری سپرده شد. و به دلیل محدودیت‌های مالی موجود گشایش این طرح با اعتبار اسنادی در سال ۱۳۹۱ آغاز شد.

مجری طرح: این سد ۲.۳ میلیارد مترمکعب آب در مخزن خود می‌تواند جای دهد و همچنین دارای سه نیروگاه به ۱۷۶ مگاوات است.

محضرنیا اضافه کرد: قبل از شروع و اجرای پروژه تمام مجوزهای تأمین مالی آن گرفته شده بود پروژه‌ای که می‌تواند به میزان ۴۸۲ مگاوات انرژی برق آبی تولید کند.

مجری طرح ادامه داد: اکنون پیشرفت فیزیکی پروژه ۹۴ درصد پیشرفت فیزیکی داشته که احتمالاً تا دی ماه آبگیری می‌شود در این صورت یک واحد نیروگاهی وارد مدار می‌شود و در صورتی سد چم‌شیر در زمستان آبگیری نشود اجرای این پروژه یک سال به تعویق می‌افتد، زیرا سد باید در زمستان فقط آبگیری شود.

مجری طرح سد و نیروگاه چم‌شیر در واکنش به به انتقاداتی که به مشکلات زیست محیطی سد چم‌شیر مطرح شده است، اضافه کرد: کشور ما کشوری خشک و نیمه خشک است برای همین بهتر است جمع آوری آب داشته باشیم و در اجرای پروژه‌ها یکجانبه نگری داشته باشیم به طور قطع اجرای هر پروژه‌ای مسائلی در پی دارد اما مسئولان و مجلس با در نظر گرفتن همین مسائل مجوز داده اند زیرا منافع طرح بیشتر از عوارضی است که می‌تواند داشته باشد.

وی رابطه با وجود لایه‌های نمک و یا گنبد نمکی در مخزن سد، گفت: محدوده جنوب غرب ایران عمدتاً از سازندهای گروه فارس تشکیل شده است. این سازندها شامل پابده، گچساران، میشان و آغاجار ی می‌باشند. عمده سدهای جنوب غرب ایران بر روی این سازندها بالاخص گچساران قرار دارد. کوثر، مارون، گتوند، جره و.... نمونه‌ای از این سدها است. در این میان سازند گچساران در بعضی از ممبرهای خود حاوی لایه‌های نمک است در سد چم‌شیر با اکتشافات سطحی و زیرسطحی انجام شده شواهدی مبنی بر وجود نمک در سطح وجود ندارد و در بدترین حالت فاصله لایه‌های نمک از سطح زمین ۳۰۰ متر در عمق است یه همین علت قیاس این سد با گتوند که در سطح زمین لایه‌های نمکی دیده شده بود اشتباه است.

وی ادامه داد: در خصوص وجود گنبد نمکی بطور کل این گنبدها در محدوده شرقی گسل قطر کازرون دیده می‌شود. این در حالیست که سد چم‌شیر در غرب این گسل قرار دارد. با این حال پیمایش سطحی و استفاده از تصاویر هوایی عدم وجود گنبد نمکی را تایید می‌کند.

مجری طرح چم‌شیر اضافه کرد: حدود ۳۰ درصد از آورد آب رودخانه زهره در شرایط دبی کم رودخانه (بهار، تابستان و پاییز) از کیفیت مناسبی برخوردار نیست. این در حالی است که ۷۰ درصد از آورد سالانه آب رودخانه در زمستان و بصورت سیلابهای بزرگ و دارای کیفیت مناسب است، بنابراین برآیند آب داخل مخزن شرایطی به مراتب بهتری از آب رودخانه دارد. این موضوع با عنوان نقش تعدیل کنندگی کیفی آب پایین دست با ذخیره سازی سیلاب در ماه‌های تر و رهاسازی در طول سال، یکی از اهداف اولیه و مهم احداث سد است علت کیفیت نامناسب آب رودخانه، وجود چشمه‌های شور در دو منطقه از مسیر رودخانه می‌باشد. با این حال، نتایج مدل‌سازی مخزن نشان می‌دهد که خاصیت تعدیل کنندگی سد باعث ارتقای شرایط کمی و کیفی پایین دست سد نسبت به رژیم طبیعی رودخانه خواهد شد.

محضر نیا افزود: متاسفانه برخی از منتقدین عنوان می‌کنند که سد بر روی سازند گچساران ساخته شده است. لیکن بدنه سد چمشیر بر روی آهک‌های ضخیم لایه میشان قرار گرفته است. ناودیس میشان که سد روی آن ساخته شده دارای ضخامتی حدود ۶۰۰ متر و گستره آن از ۶ کیلومتری بالای محور تا ۳ کیلومتری پایین دست آن است بدنه سد در بخش میانی آهک‌های میشان قرار گرفته و حدود ۴۰۰ متر در زیر آن نیز آهک و مارن های آهکی میشان قرار گرفته است. مقاومت فشاری آهک‌های میشان ۶۰ درصد از بتن بیشتر است. لذا سد در وضعیت پایداری کاملاً مطلوب قرار دارد.

وی درباره ساختگاه سد گسل افزود: بطور کل گسل به هر شکستگی پوسته زمین طی فرآیند تکتونیکی اطلاق می‌شود. یکی از مسائل مهم در ایمنی سدها، شناسایی دقیق گسل‌ها در محدوده ساختگاه و اطراف آن هستند سدهای بتنی در ساختگاهی که دارای گسل فعال باشد ساخته نمی‌شوند. در ساختگاه سد چمشیر هیچ گسل فعالی وجود ندارد. شاهد این موضوع علاوه بر مطالعات جامع انجام شده، بررسی پی پس از سنگبرداری و نیز بررسی حدود ۷ کیلومترتونل تکیه گاه‌های سد است معمولاً در حفاری پی سدهای بتنی بعد از تمیز کردن سنگ، عملیات نقشه برداری شکستگی‌ها و ترکهای سنگ انجام می‌شود. در این زمان، کلیه درزها و ترک‌های پی ثبت می‌شود. این کار در گالری‌ها نیز انجام می‌شود. با عنایت به بررسی‌ها و نقشه‌های موجود و نیز شرایط سنگ پی سد، در سد چم شیر بحث گسل مطرح شده واقعیت ندارد.

وی در رابطه با وضعیت کشاورزی وچگونگی ارتقا آن پس از آبگیری سد افزود: در وضعیت موجود، کشاورزی در پایین دست سد چم‌شیر از آب رودخانه زهره بزرگ استفاده می‌کند رودخانه زهره بزرگ به رود زهره بعد از محل تلاقی زهره کوچک و رودخانه خیرآباد اطلاق می‌شود. اختلاط این دو رودخانه باعث ایجاد شرایط کیفی مناسبی در محدوده دشت‌های زیدون و هندیجان شده و به تبع آن کشاورزی در آن منطقه را ممکن می‌کند. حدود ۸۴ درصد اراضی کشاورزی در پایاب سد مربوط به استان خوزستان بوده که شامل ۵۰ هزار هکتار اراضی هندیجان و ۶ هزار هکتار اراضی زیدون است، سد چمشیر با افزایش کیفیت و تنظیم کمیت آب رهاسازی شده، باعث افزایش راندمان کشاورزی در این منطقه خواهد شد و عملاً شرایط کشت دوم را در فصولی که آب کیفیت مناسب ندارد فراهم خواهد کرد.

محضرنیا اضافه کرد: زمانیکه طرح به مرحله پیشرفت ۹۵ درصد رسیده یعنی تمام مراحل طی شده است، یادآور شد: در فاز اول مجوز یست محیطی، تخصیص، پدافند غیرعامل باید اخذ شود با تمام تفاسیر بعد از مصوبه فاز ۲ اجرا و آغاز شد و کمیته‌ای متشکل از خبرگان صنعت شامل تمام بخش‌های فنی و اجرایی است.

وی ادامه داد: هدف پروژه تامین آب کشاورزی است، همچنین کل آورد زهره ۳ میلیارد متر مکعب است و ۵۲۰ کیلومتر هیچ سازه کنترلی روی آن ندارد و در واقع ۷۴ درصد آورد رودخانه سیلابی است.

مجری طرح سد چم‌شیردرباره عدم النفع عدم آبگیری سد گفت: اگر امسال سد آبگیری نشود پروژه یک سال عقب می‌افتد، سالانه ۴۸۲ گیگاوات برق در سال تولید نخواهد شد و ۲ میلیارد متر مکعب آبی که قرار است جمع آوری شود، وارد دریا می‌شود.
وی ادامه داد: برق را ما با نرخ ۱۰ سنت یورو صادر می‌کنیم که باضافه ۲ هزار متر مکعب آب در ثانیه است که وارد دریا می‌شود. و در واقع باید به ازای هر متر مکعب آب ۱.۵ دلار هزینه شیرین سازی کنیم.
محضر نیا اضافه کرد: رقم وام از چین را طرح را ۲۸۵ میلیون یورو اعلام کرد که طی ۴ سال پرداخت و مدت ۵ سال زمان بازپرداخت آن است.
در ادامه این نشست مشیری مجری طرح بین سالهای ۹۴ تا ۹۸ درباره توافق با نفت گفت: در زمان آغاز مطالعات در دهه ۷۰ برنامه‌ها از وزارت نیرو به وزارت نفت اعلام شد، از سال ۷۳ تا ۷۷ مباحث طرح و در تاریخ ۷۷.۱.۲۵ جلسه‌ای در شرکت نفت برگزار و نتایج صورتجلسه شد.
وی با بیان اینکه در جلسه مذکور اعلام شد که ۲ چاه بهره برداری و یک چاه مطالعاتی وجود دارد اما به موقع بلاک می‌شوند، افزود: تمام مسائل ایمنی مربوطه صورتجلسه شد اما در سال ۸۸ متوجه شدیم که ۸ چاه جدید حفاری شده است، البته بالای تاج بوده و در حریم عرضی دریاچه سد بوده است. در کمیسیون مشترک نفت و نیرو و تیم کارشناسی مناطق نفتخیز جنوب موضوع بررسی شده است.