به گزارش خبرنگار مهر، جشنواره سینما حقیقت در حالی بخش مولانا را در این رویداد فرهنگی گنجانده است که سال 2007 از سوی یونسکو به عنوان سال مولانا نامگذاری شده است. البته در این بخش 5 فیلم حضور دارند که یکی از آنها فیلم مستند بلند و سایر آثار کوتاه هستند. تنها فیلم بلند این بخش نیز به همت رایزنی فرهنگی و توریستی ترکیه در تهران ساخته شده است.
مهدی طالبانی سازنده فیلم بلند "کعبه عشاق" درباره اهمیت توجه به مفاخر فرهنگی ایران گفت: "شخصیت هایی همانند مولانا در تاریخ و ادبیات ماندگارند. چون این افراد بخش بسیار مهمی از فرهنگ ایرانی و بشریت را تبیین کرده اند. اقدام برای شناساندن این شخصیت ها در اصل انعکاس همان مطالبی است که به وسیله خودشان ارایه شده است. آنچه ما انجام می دهیم نشر تفکرات آنهاست. اهمیت ارایه جلوه ای از این مفاخر به عمق اندیشه آنها مربوط می شود."
حمیدرضا اجاقی که با اثر مستند "باز آی" در بخش مولانا حضور دارد، معتقد است: "این موضوع برای من اهمیت داشت، چون در زمینه موسیقی هم فعالیت می کنم و با توجه به استفاده از اشعار مولانا در آثار موسیقایی مختلف، به سمت شناخت هر چه بیشتر مولانا تمایل دارم. من با ساخت این فیلم برای ترویج نوع تفکرات و شیوه زندگی این شخصیت فرهنگی و ادبی تلاش کرده ام."
مهدی پریزاد که با فیلم "سرود آتش" در این بخش شرکت کرده است، می گوید: "به نظر من از کلام این بزرگان می توان ایده های خوبی در زمینه فیلمسازی گرفت. البته هر هنرمندی می تواند برداشت خاص خود را داشته باشد و این نگاه را با پرداختی مناسب به بیننده انتقال دهد. مفاخر فرهنگ و ادبیات ملی کشور می توانند گستره ای از مفاهیم را در اختیار فیلمسازان و مخاطبان قرار بدهند."
در تمامی کشورهای جهان داستان زندگی و آثار شخصیت های برجسته ادبی، هنری، فرهنگی و علمی دستمایه قابل توجهی برای فیلمسازان در پرداختن به مسایل مختلف محسوب می شود. این مسئله جدا از اینکه تاریخ و گذشته ساکنان یک کشور را نمایان می کند، تنوع موضوعی آثار سینمایی را نیز به وجود می آورد.
طالبانی در این زمینه معتقد است: "سینما هنر بسیار تاثیرگذاری است. همچنین شیوه برقراری ارتباط این هنر به زبان امروزی جامعه نزدیک تر است. همین موضوع شرایطی را به وجود می آورد که سینما بتواند در بیان مسایل مختلف پیشروتر از سایر هنرها باشد. این مسایل توجه بیشتر سینماگران به این نوع مسایل را افزایش می دهد. البته در شیوه مستندسازی هر کارگردانی رویکرد خاص خود را دارد."
اجاقی نیز بر این می گوید: "توجه به موضوع مولانا حرکت تازه ای است که باید به صورت فراگیرتری مطرح شود و منوط به یک سال مشخص نباشد. به عقیده من، ما از سال ها قبل باید به این نوع موضوع ها توجه نشان می دادیم. اکنون هم که این کار را شروع کرده ایم، تاحدودی دیر است. حرکت جشنواره سینما حقیقت می تواند محرکی برای فعالیت سایر سینماگران در طول سال باشد."
پریزاد اعتقاد دارد: "تعداد فیلم های حاضر در بخش مولانا جشنواره سینما حقیقت بیانگر کم توجهی به شخصیت و آثار مفاخر فرهنگ و ادب این کشور است. با توجه به اینکه سینما می تواند به خوبی مفاهیم مختلف را به بیننده انعکاس دهد، تاثیر عمیقی بر مخاطب نیز می گذارد. من زمانی فیلم خارجی "تساهل" با موضوع مولانا را دیدم. تماشای این فیلم باعث شد من به موضوع ساخت اثری با مضمون مولانا تشویق شوم."
در طول سال در عرصه سینمای داستانی هیچ فیلمی راجع به مفاخر فرهنگ و ادب کشور ساخته نمی شود. در ژانر مستند نیز توجه کارگردان ها کم است. در حالی که تعداد شخصیتهای فرهنگی ایرانی که تحقیقات به نسبت خوبی در خصوص زندگی و آثارشان نیز به چاپ رسیده، به اندازه ای قابل توجه است که تا چند سال می تواند به عنوان یک منبع قابل توجه مضمونی در اختیار سینماگران قرار بگیرد.
طالبانی راجع به کم توجهی فیلمسازان به آثاری با مضمون شخصیت های فرهنگی می گوید: "در این زمینه باید برنامه ریزی بلند مدت وجود داشته باشد تا به نوعی جریان سازی شود و سینماگران به سمت ارایه مضمونی خاص تمایل پیدا کنند. البته برخی مواقع توجه بیش از اندازه به یک موضوع باعث می شود که فیلمسازان در مدت زمانی کوتاهی یک موضوع را پیگیری کنند، ولی پس از مدتی به طور کامل آن را به فراموشی بسپارند. سیاستگذاران فرهنگی باید در مورد مسایل مختلف توجه نشان بدهند تا در طولانی مدت امکان تولید آثار هنری فراهم شود."
اجاقی نیز اعتقاد دارد: "به نظر من یکی از دلایل کم توجهی فیلمسازان به چنین موضوع هایی، انتخاب سوژه هایی است که بتواند مورد توجه مخاطب قرار بگیرد. از سوی دیگر، برخی از مستندسازان به سمت انتخاب و ارایه فیلم هایی که از پرداختی ساده تر برخوردارند، تمایل پیدا کرده اند. مستندهایی که جنبه یادگاری یا خانوادگی دارد بیشتر مورد توجه فیلمسازان است."
وی ادامه داد: "بحث مسایل مالی نیز در این زمینه جایگاه چندانی ندارد. بحث اصلی توجه به پژوهش است که به نظر می رسد سینماگران تاحدودی در این زمینه با سهل انگاری مواجه می شوند. وگرنه من این فیلم را با بودجه بسیار اندکی ساختم و کارهای فنی آن را با کمک برادرم که فیلمساز است، به انجام رسانده ام."
پریزاد در این باره می گوید: "حقیقت این است که پرداختن به چنین موضوع هایی هزینه بر است. من به حاشیه زندگی و آثار مولانا پرداختم، ولی انعکاس مستندی قابل توجه از زندگی این شخصیت فرهنگی نیاز به بازسازی دارد که هزینه زیادی می طلبد. وقتی شبکه ای همانند بی بی سی به چنین موضوعی می پردازد، برای ساخت فیلم هزینه می کند. البته چند برابر خرجی که برای ساخت چنین فیلمی کرده اند را با فروش آن به تلویزیون کشورهای مختلف جهان به دست می آورند."
این فیلمساز تاکید کرد: "ما شخصیت های فرهنگی دیگری علاوه بر مولانا نیز داریم که به آنها پرداخته نشده است. ولی در کشور ما هیچ ارگانی حاضر به سرمایه گذاری کلان نیست. تلویزیون هم در بهترین شرایط به تولید یک اثر مستند درجه کیفی "ب ویژه" می دهد که برآورد آن حدود دقیقه ای 300 تا 400 هزار تومان است. در حالی که وقتی یک شبکه همانند Arte راجع به فرعون مستند می سازد هزینه زیادی برای ساخت دکور و گریم و لباس افراد در قسمت های بازسازی صرف می کند."
یکی از کارکردهای جشنواره توجه دادن فیلمسازان به مسایل و موضوع هایی است که به هر دلیل کمتر مورد توجه بوده اند. این موضوع می تواند باعث ایجاد نوعی موج و جریان سازی در میان مستندسازان شود تا به سمت ساخت آثاری بروند که کمتر به آنها پرداخته شده است. البته کیفیت فیلم هایی که به یک مضمون خاص پرداخته اند، اهمیت زیادی دارد.
طالبانی می گوید: "این موضوع بستگی به نوع عملکرد جشنواره در طولانی مدت دارد. اینکه در یک سال به خاطر نامگذاری سال توسط یونسکو، موضوع مولانا مطرح شود، اما تداوم پیدا نکند موجب جریان سازی نمی شود. به خصوص که این بخش از جشنواره سینما حقیقت به صورت غیررقابتی ارایه می شود و از اهمیت آن کم می کند."
اجاقی اظهار داشت: "به طور کلی فرهنگ مستندسازی در کشور ما چندان فراگیر نیست. با برگزاری صرف جشنواره نمی توان فرهنگ توجه به آثار مستند را گسترش داد. به نظر من، برگزارکنندگان جشنواره باید بتوانند از اسپانسر استفاده کنند و با تکثیر فیلم های جشنواره در سطح وسیع و قرار دادن رایگان این آثار در اختیار علاقمندان و تماشاگران باعث رواج تماشای آثار مستند به وسیله مردم شوند."
پریزاد هم معتقد است: "جشنواره می تواند بسیار تاثیرگذار و موج آفرین باشد. آثاری که در جشنواره شرکت می کنند، شرایطی را به وجود می آورند که باعث تشویق دیگر فیلمسازان هم می شود. یعنی نمایش مناسب چنین سوژه ای باعث می شود که سینماگران در فکر ساخت آثار مشابه برآیند."
نظر شما