در تمام دوران اسلامی معماری مساجد اهمیت بسزایی داشت، از این رو معماران مسلمان با گذشت زمان سعی می کردند در معماری مساجد تحولاتی ایجاد کنند و بخشهایی را به آن بیفزایند و از آنها در زیباسازی مساجد و اهتمام به امور مساجد و جذب افراد مختلف استفاده کنند.
مساجد در گذشته به شکل صحن و یا ایوانی مسقف ساخته می شد که مهمترین بخش آن نمازخانه محسوب می شد. سقف مساجد در گذشته از شاخه های درخت خرما یا نخل ساخته می شد که ستونهایی از تنه نخل را حمل می کرد و یا اینکه سقف از چوب ساخته می شد که ستونهای زیرین سقف را نگه می داشت.
پس از اینکه در معماری اسلامی توسعه های فراوانی به وجود آمد طاقنماهای چوبی جای خود را به طاقنماهای سنگی داد تا بتواند بیشتر تحمل سقف را داشته باشد. از این رو آنها نقش مهمی در معماری اسلامی به عهده داشت.
در دورانهای مختلف اسلامی و با توجه به ماهیت هر کشور و فرهنگ موجود در آن کشور، طاقنماها اشکال مختلفی پیدا کردند؛ برخی از آنها به شکل نیم دایره بود، برخی 4 و یا 5 ضلعی بودند. در واقع می توان گفت که این طاقها اساس توسعه سقف و گلدسته محسوب می شدند که در دوران اسلامی در کشورهای اسلامی توسعه فراوانی یافت.
از آنجایی که این طاقنماها رکن اصلی مسجد شد، مسلمانان معمار در کشورهای مختلف اسلامی سعی در تزئین و زیباسازی آن کردند و از طریق مواد و لوازم مختلف و همچنین طرحهای ابداعی و نوآوری تنوع فراوانی به طاقنماها دادند. برخی از این طاقنماها بر برخی دیگر برتری داشتند و رمز جاودانگی آنها شد.
برخی از این طاقنماها به صورت کندوی زنبور عسل ساخته می شدند. در مساجد برخی از کشورها مرسوم بوده که آنها نیز به سبک و شیوه معماری خود به تزئین آنها اقدام کنند . از این رو ساخت طاقنماها در کشورهای مختلف با هم تفاوت داشت.
اما مسلمانان استفاده از طاق را از رومیها فرا گرفتند و ابتدا در ساختمانهای خاص و خانه های ثروتمندان مورد استفاده قرار می گرفت، سپس در قرن 19 شیوه های جدیدی به ساخت آنها داده شد که اینک بسیاری از این طاقها میراث اسلامی معماران مسلمان به شمار می رود.
نظر شما