به گزارش خبرنگار مهر، در ادامه نشست بررسی وضعیت تئاتر کودک در خبرگزاری مهر، عادل بزدوده با بیان این مطلب گفت: "وقتی من قصد کارگردانی یک نمایش را دارم، وقتی به بازیگران نمایشنامه را می دهم، از آنها درباره ریشه اثر می پرسیم و پیش از اینکه کار را بر روی متن شروع کنیم به آنها تکلیف می کنم که ابتدا به مطالعه ریشه های این اثر بپردازند و سپس در پی اجرای نمایش باشند."
وی با بیان نمونه ای اظهار داشت: "من زمانی قرار شد یک نمایشنامه را اجرا کنیم که داستان آن از روی کلیله و دمنه نوشته شده بود. من به بازیگران اثر توصیح کردم، متن اصلی را تمرین کنیم و سپس سراغ نمایشنامه مورد نظر برویم. این موضوع در ابتدا برای گروه بسیار دشوار بود، اما در ادامه آنها تمایل پیدا کردند تا اصل قصه کلیله و دمنه را اجرا کنیم."
حیدری - بزدوده - کاظمی
این کارگردان با تاکید بر اینکه اهالی تئاتر کمتر به مطالعه و تحقیق اقدام می کنند، توضیح داد: "توجه به این مسایل باعث تحکیم زیرساخت های فکری تئاتری ها می شود. اما تعداد کمی از اهالی این رشته توجه کافی نشان می دهند درباره اینکه یک نمایشنامه به جهت تاریخی یا اجتماعی از چه پیش زمینه ای برخوردار است. وظیفه یک کارگردان این است که سطح اندیشه بازیگرانش را افزایش بدهد."
بزدوده تاکید کرد: "یک هنرمند باید ایدئولوژی داشته باشد. در غیر این صورت حتی برای خود نیز کاری نمی تواند انجام بدهد. چه برسد به اینکه بتواند اندیشه ای را به مخاطب انتقال دهد. در حال حاضر ما به آدم های اندیشمند و خلاق تئاتری نیاز داریم. البته بخشی از این اندیشه گرایی در آموزش های دوره پیش دبستانی و دبستانی نهفته است که باید به کودکان انتقال پیدا کند."
وی با بیان اینکه در بین اهالی تئاتر توجه به مسایل مادی بسیار فراگیر شده است، اظهار داشت: "ما ساده انگار و کم مطالعه شده ایم. این موضوع باعث می شود که جوانان ما از فعالیت های گسترده پیشکسوتان و پایه گذاران این عرصه بی اطلاع باشند. الان در ذهن بیشتر تئاتری ها این موضوع وجود دارد که نمایشی را اجرا کنند و چند ماه بعد پول آن را بگیرند."
این تئاتری ادامه داد: "زنگ خطر در تئاتر را باید از دهه 70 به صدا در می آوردیم. کم سوادی تئاتری های ما تقصیر خودشان نیست. شرایط باید به گونه ای فراهم شود که امکان مطالعه و تحقیق را برای این گروه فراهم کند. وقتی بسیاری از دستاندرکاران این بخش فرصت مطالعه آثار شاعران و نویسندگان قدیمی همانند غزلیات حافظ، شاهنامه فردوسی، مثنوی معنوی یا آثار نظامی گنجوی را ندارند."
این مدرس دانشگاه به ذکر نمونه ای در این زمینه پرداخت و گفت: "من یک دوره برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد انیمیشن سازی واحد بازیگری را تدریس می کردم. وقتی از دانشجویان پرسیدم که چقدر تئاتر دیده اند، آنها اظهار بی تفاوتی می کردند یا وقتی بازدید از نمایشگاه عکس و نقاشی پرسیدم، بی علاقه بودند. این یعنی بی سوادی."
بزدوده راجع به اینکه در شرایط کنونی چه کاری باید انجام داد، توضیح داد: "اگر در زمینه تئاتر، آیین نامه ای شبیه آنچه در دیگر رشته ها وجود دارد - همانند نظام پزشکی - با بیان دقیق جزییات ارایه شود، شرایط این بخش نیز تغییر می کند. بر اساس آیین نامه پزشکی هر کسی اجازه ندارد وارد اتاق جراحی شود. فقط یک متخصص قلب می تواند به جراحی در این زمینه بپرازد. اما در حال حاضر هر کسی می تواند وارد عرصه تئاتر کودک شود."
وی ادامه داد: "گاهی یک جوان که به تازگی در رشته تئاتر دانش آموخته شده است، به اجرای تئاتر کودک می پردازد. این شخص چنان ضربه ای به خود و تئاتر کودک می زند که تاثیر آن 20 سال بعد خود را نشان می دهد. چون همان کودکانی که چنین نمایشی های بی کیفیتی را دیده اند، هم روی اندیشه های آنها تاثیر منفی می گذارد و هم اینکه نسبت به تئاتر بدبین می شود."
این کارگردان با تاکید بر سپردن کار به کارشناسان و پیشکسوتان اعلام کرد: "مدیریت کلان کشور باید به مسایل موجود در تئاتر کودک توجه نشان بدهد. ما در زمینه تئاتر کارشناسان باتجربه و صاحب اندیشه داریم، اما استفاده چندانی از آنها نمی شود. وقتی یک تئاتری که عضو یک نهاد فرهنگی است پس از 30 فعالیت یعنی درست زمانی که به ثمر نشسته است، بازنشسته می شود."
مرتضی حیدری مدیر تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با تاکید بر اینکه در ساختار کلی نیازمند شکل دادن سازمان تئاتری هستیم، گفت: "نمایش همزاد انسان است و توجه بشر به این هنر ریشه در تاریخ دارد. آنهایی که امروز برای تئاتر لب کج می کنند، 20 سال بعد مفهوم نیشخند خودشان را می فهمند. زمانیکه مشکلات فرهنگی کشور افزایش پیدا کرد."
وی ادامه داد: "باید ضرورت حضور نهادهای دولتی و خصوصی در عرصه فرهنگ مشخص شود. وزارت ارشاد، خانه تئاتر، خانه هنرمندان، نهادهای مدنی و سایر گروه هایی که در این بخش حضور دارند، چه اندازه موثر بوده اند. اگر به جای این تعداد نهاد که به صورت پراکنده متولی تئاتر هستند یک سازمان تئاتر مستقل تشکیل شود، به عنصر آموزش هم می تواند توجه کافی داشته باشد."
این مدیر به سایر وظایف یک سازمان تئاتری اشاره کرد و اعلام کرد: "به کارگیری آخرین روش های علمی در عرصه تئاتر، جمع آوری پیشینه هنرمندان و پیشکسوتان و برپایی موزه و نمایشگاه می تواند به صورت منسجم انجام شود و شرایط توسعه و ترقی تئاتر را فراهم بیاورد. الان حتی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز فعالیت تئاتر جزو وظایف دست چندم محسوب می شود."
وی با بیان اینکه توسعه تئاتر می تواند کارآفرین باشد، توضیح داد: "5 سال پیش ایجاد یک شغل پایدار در عرصه صنعت وکشاورزی نیاز به 30 میلیون تومان سرمایه گذاری برای هر فرد داشت. در حالی که تئاتر با بودجه به مراتب کمتر می تواند ایجاد اشتغال و فعالیت افراد مختلف را فراهم بیاورد. بسیاری از مسایل و مشکلات جامعه در عرصه تئاتر می تواند مطرح شود و حتی به دادن راهکار منجر شود."
حیدری با اعمال نگاه سلیقه ای در زمینه اجرای نمایش های کودک اظهار داشت: "برخی مواقع یک نمایش یا نمایشنامه در یک مرکز فرهنگی رد می شود، در جای دیگری مورد تایید قرار می گیرد و حتی به جهت مالی حمایت می شود. این موضوع نشان می دهد که سیاستگذاری یکپارچه فرهنگی در این بخش وجود ندارد و مدیران تئاتر هر مرکز فرهنگی با توجه به افکار و اندیشه های خود اقدام به فعالیت می کنند."
مدیر تئاتر کانون در خصوص ارتباط با مراکز دانشگاهی برای تربیت افراد متخصص گفت: "ما سال گذشته به دانشگاه تهران رفتیم تا بر اساس طرح جامعه تئاتر کودکان و نوجوانان در زمینه ارتباط آموزشی میان کانون و دانشکده های تئاتر فعالیت هایی را انجام بدهیم، اما این فعالیت ها به نتیجه نرسید. بخشی از این مشکل به اساسنامه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مربوط می شود که باید تغییراتی در آن صورت بگیرد."
وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص مهندسی فرهنگی اظهار داشت: "این فرمایشات باید با حساسیت اهالی فرهنگ و هنر مواجه می شد، اما همه چیز با برگزاری یک سمینار به پایان رسید. مهندسی فرهنگی زمانی محقق می شود که در زمینه مسایل و موضوع های مختلف این بخش تغییراتی اعمال شود که باعث رشد اندیشه ای دستاندرکاران این بخش و در نتیجه تاثیر بر مخاطب شود."
حیدری خاطر نشان کرد: "بسیاری از خانواده تئاتر را فقط سرگرمی می دانند. در حالی که تئاتر هم جنبه سرگرمی دارد و هم از فکر و اندیشه برخوردار است، اما متاسفانه تلویزیون ذایقه ها را تغییر داده است. هنرمندان ما باید اجر گذاشته شوند و از آنها برای انتقال مفاهیم بزرگ و انسانی در قالب ارایه یک نمایش با کیفیت استفاده شود. باید این باور به وجود بیاید که تئاتر پیام رسان فرهنگی است و فکر و اندیشه ایرانی می تواند همه را تحت تاثیر قرار بدهد."
مریم کاظمی بازیگر و کارگردان تئاتر، راجع به اهمیت توجه به کیفیت مضمون نمایش های کودک گفت: "ما به این خاطر نمایش ارایه می کنیم تا منشا اثر شود و به کودک شهامت، جرات و جسارت حرف زدن بدهد. آثار این بخش باید صادق بودن در همه شرایط را به کودکان انتقال دهند. مسایل بزرگ جهانی را با بیانی ساده و کودکانه مطرح کنند، نه اینکه فقط به توصیه مفید بودن مسواک زدن توجه نشان بدهند."
وی ادامه داد: "اگر تئاترها بر اساس انتقال مفاهیم بزرگ و ارزشمند شکل بگیرد و در صورتی که استمرار پیدا کند، می تواند در طولانی مدت تاثیرگذار باشد. در حالی که اکنون سالن های تئاتر تبدیل به نمایشگاه هایی شده اند که یک نمایش جای نمایش دیگر را در آن می گیرد. در حال حاضر روی فعالیت جوانان تاکید نمی شود و همه تداوم کار تئاتر را از قدیمی ها می خواهند و تبلیغات روی آنها انجام می شود."
این کارگردان با تاکید بر وجود توجه به روابط توضیح داد: "الان وقتی یک جوان می خواهد اثری را روی صحنه ببرد فقط 20 درصد روی توانایی های خود می تواند حساب کند و تا 80 درصد باید از رایزنی های پشت پرده بهره بگیرد. حتی تعریف عنوان حرفه ای هم اشتباه است. همه جوانها فکر می کنند اگر کارشان در تئاتر شهر اجرا شود، حرفه ای محسوب می شوند. در حالی که حرفه ای کسی است که کارش را به خوبی بلد است."
وی یادآور شد: "کار مدیری که در عرصه فرهنگ کار می کند، فرهنگ سازی است. بنابراین مدیر چنین عرصه ای باید بر اساس تخصص انتخاب شود و کمتر مسایل سیاسی مورد توجه قرار بگیرد. اینکه همه می خواهند نمایش پر تماشاگر باشد شرایط به سمتی حرکت می کند که تئاتر تجاری شود."
نظر شما