ابراهیم قربانی مسئول نظارت بر ترجمه در معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به کتاب دقایق الترجمه و ترجمه‌های قرآنی که به تازگی از سوی معاونت قرآن مجوز گرفته است، در گفت وگو با خبرنگار مهر گفت: ارزیابی‌ها در مجمع قرآن و عترت در حال تغییر است.
وی در خصوص ترجمه‌های موجود فارسی گفت: با توجه به پژوهشی که در این زمینه انجام شده تا کنون بیش از ۱۱۰ ترجمه فارسی وجود دارد.
قربانی بر اساس استقبال مردم از ترجمه‌ها افزود: در حال حاضر ترجمه مرحوم قمشه ای که از قدیم چاپ می‌شد طبیعتاً با گرایش و استقبال بیشتری مواجه است اما اتفاقی که در دهه اخیر افتاده به خصوص ۵ سال اخیر، ترجمه‌های جدید از جمله شیخ حسین انصاریان، که به خاطر دارم در یک سال بیشترین تیراژ را داشت به دلیل رایگان بودن آن هر ناشری می‌توانست آن را چاپ کند. ترجمه‌های دیگر هم چاپ آن آزاد است، راحت تر چاپ می‌شوند. این ملاک که به استقبال مردم مربوط است برای ارزیابی دقیق نیست.
مسئول نظارت بر ترجمه در معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: استقبال بستگی به دقیق بودن ترجمه دارد برای مثال ترجمه استاد حسین استادولی ترجمه خیلی دقیق و خوبی است و حتی بهترین کتاب سال در سال ۹۰ شد و یا ترجمه حجت الاسلام سید محمدرضا صفوی کتاب سال حوزه در سال ۸۵ شده است اینها ترجمه‌هایی هستند که دقیق اند اما برای مخاط عام شناخته شده نیست در جهت اینکه تیراژ آن زیاد نبوده است ولی برای پژوهشگران شناخته شده است. ولی آنان که شناخته شده است مثل ترجمه آقای بهرام پور، شناخته شده است و ایشان هم طی قرار دادهایی یک سری کارهایی برای چاپ آن کرده ولی آزاد نشده و در انحصار است. ترجمه‌ها بیشترشان در انحصار یا ناشر و یا مترجم یا هر دوتا به خاطر همین محدودیت چاپی دارد. اینکه ما ملاک را تیراژ قرار بدهیم برای محبوبیت یا دقیق بودن و خوب بودن ترجمه صحیح نیست.
وی در خصوص ترجمه علی کیاسروش بیان کرد: قالب ترجمه‌هایی که برای بررسی به سمت معاونت قرآن و عترت می‌آید از جمله ایشان، بحث کارشناسی ما به این شکل است که متن و محتوا برای ما به جهت انطباق با آیه‌ها مهم شمرده می‌شود. یعنی اگر انطباق داشته باشد تطبیق می‌دهیم و اینکه این بزرگواری که کار ترجمه را انجام می‌دهد، مترجم بودن آن برای ما محرز شود. هیچ ترجمه‌ای بدون غلط نیست اما برخی غلط‌ها برای ما نمایان است یا به اصطلاح روشن است و حتی باعث صدمه زدن به اصالت متن می‌شود.
قربانی در مورد ویژگی‌های مترجم افزود: ما ضوابط و برخی شاخصه‌هایی برای ترجمه مشخص کردیم، که طبق آن بررسی می‌کنیم. ممکن است ترجمه‌ای برای چاپ بیاید که توسط فرد ناشناخته‌ای باشد ولی آن علومی که مختص به مترجم باشد را متخصص می‌داند. ملاک انطباق با آیات است، انطباق اگر داشته باشد، یعنی یک سری آیات است که مشخص می‌کند که مترجم یا صاحب اثر توانسته از پس متن بربیاید یا خیر. این شاخصه‌ها برای همه یکسان است. جدای از افرادی که شناخته و سرشناس هستند، متن آنها بارها چک می‌شود. برای مثال ترجمه استاد قرائتی هم چند بار برای بررسی آمد تا مجوزش صادر شود. ما ملاک مان متن است با توجه به آن شاخصه‌ها و ضوابطی که تعریف شده، هرکسی که چه شناخته شده باشد چه نشده باشد، چه اهل فن باشد چه اهل فن نباشد، متن برای ما ملاک است. سه کارشناس آنها را ارزیابی می‌کنند. طبق نظر کارشناسان جمع بندی نهایی انجام می‌شود. اگر نیاز به ویرایش داشت آن مواردی که مد نظر کارشناسان بود به مترجم اعلام می‌کنیم تا متن را اصلاح می‌کند یا اگر هم رد است که میگوییم این ترجمه مشکل دارد.
ایشان افزود: درباره ترجمه اقای علی کیاسروش، بحث محتوا را ما تائید کردیم، ولی اینکه ایشان چه زمانی بتوانند مجلد ترجمه شده خودشان را عرضه کنند اینها مربوط به کارهای انتشارات است. بعد از ما هم می‌روند برای وزارت خانه در آنجا برخی امور انجام می‌شود و بعد از آن می‌روند برای متن آیات که بر عهده سازمان دارالقرآن است. در ارتباط با دقایق الترجمه اثر اکبر حمیدی، این کتاب ظاهراً طبق اذعان خود صاحب اثر، این کتاب پایان نامه برتر در دانشکده علوم قرآنی شناخته شد و پایان نامه ایشان هم بودند.
نظر شما