اکثر ترجمه‌های مثنوی به زبان انگلیسی رضایت‌بخش نیستند

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر محمد فغفوری، استاد شیعه‌شناسی دانشگاه جورج واشنگتن امریکا در همایش بین المللی بزرگداشت هشتصدمین سال تولد مولانا که عصر امروز در محل اجلاس سالن سران در تهران برگزار شد به بحث درباره محبوبیت مولانا و توجه به آثار او در امریکا پرداخت.

وی در آغاز سخن با طرح این پرسش که چه رازی در آثار مولانا نهفته که از چنین محبوبیتی برخوردار شده گفت: آیا همه ارادتمندان مولانا از روی همدلی به آثار او نگریسته اند؟ به طور کلی به آثار مولانا در امریکا از سه زاویه می توان نگاه کرد. یکی وجه علمی و آکادمیک که توسط متخصصان و ادبیان و شاعران صورت گرفته است و دیگری پژوهشهایی که توسط گروههای معنوی یا مدافعان از میراث عرفانی مولانا صورت گرفته اند. گروههای دیگر برخوردی عمدتا تجاری با آثار مولانا داشته اند که این گروهها نیز از مقبولیت بسیار بالایی برخوردار بوده‌اند.

دکتر فغفوری آشنایی غرب با مولانا را از طریق دیپلماتهای سیاسی به مجامع علمی غرب و محافل ادبی بر شمرد و گفت: شناخت مجامع علمی غرب از مولانا طی یکصد سال اخیر بوده  که با ترجمه آثار عرفانی همراه شده است. ترجمه های آثار مولانا زیاد بوده  و بعضا آنها با یکدیگر تفاوت فاحشی نیز داشته اند و در هر دوره ترجمه های خاصی نیز ارائه شده اند.

وی افزود: به دلیل کیفیت بالای علمی و مفاهیم سنگین عرفانی در این ترجمه ها ما در 50 سال گذشته شاهد این نکته بودیم که این مفاهیم نتوانسته‌اند بخوبی برای خوانندگان قابل فهم و درک شوند و مفاهیم معنوی نتوانسته احساسات خوانندگان را برانگیزند و این نقصانی جدی است.

دکتر فغفوری همچنین به ترجمه های مثنوی اشاره کرد و گفت: به طور کلی اکثر این ترجمه ها از سوی کسانی صورت گرفته که یا به فارسی آشنا نبوده اند و یا اینکه از ترجمه های دیگران استفاده کرده اند و بعضا از دستیاران فارسی زبان استفاده کرده‌اند. بنابراین این شیوه ها کاربرد جدی نداشته و می بایست ترجمه هایی صورت گیرند که مفاهیم دقیق معنویت را از بطن آثار مولانا بخوبی انتقال دهند.

وی ترجمه کلمن بارتس را از بهترین ترجمه های مولانای رومی دانست که توانسته آثار معنوی مولانا را به خوانندگان غرب به خوبی معرفی کند.

استاد شیعه شناسی دانشگاه جورج واشنگتن امریکا در پایان بر این سخن تاکید کرد که برخی از مترجمان، مولانای امریکایی‌ شده‌ای را ارائه کرده که ترجمه‌هایی اومانیستی از اشعار مولانا برای خوانندگان فراهم کرده اند.