مکمل‌های درمانی روانی بیماری ام اس

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها- زهرا لطفی فروشانی*: بیماری ام‌اس به عنوان یک بیماری مزمن، بیماری خود ایمنی و تخریب کننده سیستم عصبی است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که ایران جز ده کشور اول دنیا در بیماری ام‌اس است که این آمار در استان اصفهان به طور میانگین ۶۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است که حتی از میانگین جهانی نیز بیشتر است.

درمان قطعی برای این بیماران وجود ندارند بلکه بیشتر درمان‌ها حول محور کنترل و کاهش شدت بیماری است. بنابراین با وجود پیشرفت در علم و دنیای پزشکی، اعتماد افراد از توانایی علم پزشکی در درمان بیماری‌ها کمتر شده است. لذا افراد به سمت درمان‌های غیر پزشکی می‌روند که این درمان‌ها از طب سنتی تا طب سوزنی، معنویت و گروه درمانی و.. را شامل می‌شود به طوری که نتایج تحقیقات، اثر گذاری بالای این درمان‌ها را نشان می‌دهد. علت این امر اثرات روانی و اجتماعی این درمان‌ها بر افراد بیمار است. هنگامی که یک فرد با بیماری رو به رو می‌شود فقط جنبه جسمی او آسیب نمی‌بیند بلکه جنبه روانی، اجتماعی، مالی نیز تحت شعاع قرار می‌گیرد و ممکن است افراد از افسردگی، اضطراب و طرد اجتماعی رنج ببرند. بنابراین امروزه رویکرد طب مکمل پزشکی در جهان مورد توجه قرار گرفته است که در شاخه‌هایی از علوم انسانی مانند روان‌شناسی سلامت، جامعه شناسی پزشکی، الهیات پزشکی و جغرافیای پزشکی به حمایت بیماران با بررسی عوامل مختلف بر بیماری و توجه بر بعد سلامت و ارائه راهکارها و مدل‌های درمانی متمرکز هستند. البته روش‌های مکمل پزشکی نباید به عنوان تنها روش درمانی استفاده شود و از روش‌های پزشکی روی گردانده شود بلکه به عنوان مکمل درمانی در کنار روش‌های دارویی و پزشکی استفاده شود. در بررسی از مقالات به پنج مورد از روش‌های مکمل درمانی که در ایران کار شده است در زیر معرفی می‌شود:

۱. معنا درمانی؛ به عنوان یک تکنیک که با دگرگونی باورهای بیماران ام‌اس درباره زندگی که سبب افزایش امید به زندگی می‌شود.(ولندانی ،۱۳۹۴).

۲. خنده درمانی: این مدل درمان سبب کاهش خستگی و افسردگی در بیماران می‌شود و یک روش ساده, کم هزینه محسوب می‌شود.(مشتاق عشق و همکاران ،۱۳۸۷).

۳. برنامه شادمانی سلیگمن: محتوی اجرای این درمان بر اساس رویکرد سلیگمن شامل معرفی شادکامی، ایجاد ساختاری برای کشف اهداف، الویت بندی اهداف، آموزش شیوه‌های انگیزه و اراده در پیگیری اهداف، استفاده از تصویر سازی مثبت است. نتیجه این درمان، سبب افزایش امید و بهبود کیفیت بیماران ام‌اس می‌شود.(میرزایی ،۱۳۹۶)

۴. فن مرور خویشتن: در این فن نیاز است که فرد تصور خود را با توجه به محدودیت‌های تحمیل شده بیماری از نو تعریف کنند. یک روش بازسازی شناختی که سبب کاهش افسردگی و تنش می‌شود.(یعقوبی راد ،۱۳۹۵).

۵. آرام سازی پیش رونده عضلانی: شامل تمریناتی است که طی آن، فرد عضله مورد نظر را تا زمان دستیابی به وضعیت آرام سازی عمیق، منقبض و سپس شل می‌کند. این فرآیند سبب افزایش جریان خون و بهبود عملکرد خون رسانی و رفع تنش و کاهش اضطراب و استرس ارتباط دارد) طیرسی ،۱۳۹۶).

به دلیل حجم زیاد درمان‌های پیشنهادی، نمی‌توان تمام روش‌ها را در اینجا ذکر نمود بلکه با آوردن خلاصه از درمان‌ها به معرفی درمان‌های مکمل به جامعه ایرانی هستیم تا با بکارگیری این روش‌ها، فرد بیمار روحیه و سلامت روان خود را باز یابد و می‌تواند با بیماری ام‌اس سازگار شود. با توجه به اثرات نتیجه بخش آن, حمایت‌های امور خیریه و سازمان‌ها می‌توانند زمینه‌ای برای به اجرا درآوردن این درمان‌های نوین شود.

*کارشناسی ارشد مطالعات زنان گرایش جامعه شناسی پزشکی